Herhaling: Grammatica zinsdelen t/m bwb

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Grammatica zinsdelen

Vandaag

• Je weet hoe je de persoonsvorm kan vinden 
• Je weet hoe je het onderwerp kan vinden 
• Je weet hoe je het gezegde kan vinden 
• Je weet hoe je het lijdend voorwerp kan vinden 
• Je weet hoe je het meewerkend voorwerp kan vinden 
• Je weet hoe je de bijwoordelijke bepaling kan vinden 
• Je kunt de pv en het ow vinden in een samengestelde zin

Persoonsvorm

• De persoonsvorm vind je door de zin van tijd te veranderen. Het werkwoord dat verandert, is de persoonsvorm.
• De persoonsvorm is een zinsdeel. Voor de persoonsvorm kan maximaal 1 zinsdeel staan. De persoonsvorm kan ook aan het begin van de zin staan; dan staat er dus geen zinsdeel voor. 

Wat is de persoonsvorm in de zin:
Koperen draden kunnen goed elektriciteit begeleiden.

1. goed
2. begeleiden
3. draden
4. kunnen

Wat is de persoonsvorm in de zin: Waarom zouden vrouwelijke militairen volgens jou geen generaal mogen worden?

1. zouden
2. mogen
3. worden
4. geen generaal mogen worden

Onderwerp

Het onderwerp van de tekst vind je door antwoord te geven op de vraag: wie/wat + pv? 

De persoonsvorm heb je al in een eerdere stap gevonden, dus dit vul je in in de vraag. 

Wat is het onderwerp? Mijn oude kat gaat waarschijnlijk binnenkort dood.

1. Mijn oude kat
2. kat
3. gaat dood
4. waarschijnlijk binnenkort

Gezegde

Het gezegde zijn alle werkwoorden in de zin, dus de persoonsvorm samen met de andere werkwoorden. 

Als er maar één werkwoord in de zin staat dan is dat zowel je persoonsvorm als je gezegde. 

Sleep alle werkwoorden naar 'werkwoorden' alles wat geen werkwoord is sleep je naar 'geen werkwoord'.

Werkwoorden

Geen werkwoord

huis

goede bedoelingen

verhuizen

heb willen houden

zijn

zijn hond

Lijdend voorwerp

Een lijdend voorwerp kan in de zin staan, maar dat hoeft niet. Het lijdend voorwerp vind je door antwoord te geven op de vraag wie/wat + pv + o + overige werkwoorden?

Noem het lijdend voorwerp:
Die oude opa geeft zijn kleinzoon een mooie teddybeer cadeau.

Meewerkend voorwerp

Een meewerkend voorwerp kan in een zin staan, maar dat hoeft niet.  Het meewerkend voorwerp (mv) kun je vinden door de volgende vraag te stellen: 

mv: aan/voor wie + wwg + ow + (lv)?

Let op: Het voorzetsel 'aan' of 'voor' kan bijna altijd worden weggelaten of toegevoegd bij het meewerkend voorwerp.

Noem het meewerkend voorwerp:
Heeft die jongen zijn moeder nou een kus gegeven of niet?

Bijwoordelijke bepaling

Een bijwoordelijke bepaling (bwb) kan in een zin staan, maar dat hoeft niet. Er kunnen ook meerdere bijwoordelijke bepalingen (bwb) in een zin staan.

Alles wat je overhoudt na het benoemen, noem je bwb. Bijwoordelijke bepalingen zijn vaak plaatsen of tijden, maar het kan van alles zijn.

Benoem: persoonsvorm, onderwerp, gezegde, lijdend voorwerp, meewerkend voorwerp, bijwoordelijke bepaling

Mijn moeder geeft mijn zusje een kom soep.

Wat vind jij nog lastig?

Als laatste.... 

De jongen loopt door het bos, terwijl zijn vader een lied zingt. 

Johan heeft corona en zijn moeder vindt dat vreselijk.