Woordenschat

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

Vandaag

Woordenschat

Leerdoel

Je kunt woordraadstrategieën gebruiken om de betekenis van een onbekend woord te vinden. Ook weet je het verschil tussen figuurlijke- en letterlijke uitspraken.

Welke woordraadstrategieën ken je?

SYNONIEM

Een synoniem is een woord dat wat betreft betekenis (ongeveer) gelijk is aan een of meer andere woorden.

Synoniemen zijn twee of meer verschillende woorden met (ongeveer) dezelfde betekenis.

Soms staat er een synoniem van een onbekend woord in de tekst, je kunt de betekenis van het onbekend woord dan raden.

Wat is een synoniem voor keeper volgens het filmpje?

1. Doelman
2. Doelverdediger
3. Enige die met z'n handen mag
4. Onnodige speler in het veld

OMSCHRIJVING

Een omschrijving is een woord of zijn woorden waarmee verteld wordt wat iets is.

Wanneer er in een tekst een omschrijving van een onbekend woord staat, kan de betekenis hieruit afgeleid worden.

OMSCHRIJVING - voorbeelden

journalist - iemand die informatie verzamelt en openbaar maakt op internet, tv of krant

actualiteit - alles wat op dit moment belangrijk is

Wat is een omschrijving voor 'ontcijferen'?

1. Ergens een cijfer voor geven
2. Ergens een onvoldoende voor geven
3. Becijferen
4. Met moeite lezen wat er staat

Wat is een omschrijving voor 'transparant'?

1. In trans zijn
2. De biervoorraad die op is
3. Doorzichtig
4. Ondoorzichtig

VOORBEELD

Voorbeelden worden in teksten soms gebruikt om onbekende woorden uit te leggen.

Door een voorbeeld in een tekst weet je meteen wat de schrijver bedoeld.

Voorbeelden kunnen voor of na de onbekende woorden worden gebruikt.

VOORBEELD - voorbeeld

Voorbeelden zijn te herkennen aan woorden als:

bijvoorbeeld, zo is er...., zoals, denk maar aan, neem, zo.

Vandalisme, zoals het vernielen van bushokjes, is een groot probleem in de stad.

Wat zijn voorbeelden van 'besparing'?

1. Iets sparen , zoals voetbalplaatjes
2. Iemand sparen, iemand niet verraden
3. Minder geld uitgeven, de verwarming lager zetten
4. Veel geld uitgeven, veel kopen

Wat zijn de legeronderdelen (voorbeelden) van de Nederlandse krijgsmacht?

1. De Koninklijke Landmacht, de Koninklijke Marine
2. De Koninklijke Luchtmacht, de politie
3. De Koninklijke Landmacht, de Stadse Landmacht
4. De Landmacht, De Scheepse Marine

TEGENSTELLING

Tegenstelling zijn woorden die elkaars tegengestelde zijn. Soms kun je de betekenis van een onbekend woord raden, omdat de tegenstelling van dat woord in de tekst staat.

Woorden als maar, echter, toch en daarentegen geven aan dat er een tegenstelling wordt genoemd.

TEGENSTELLING - voorbeeld

goedkoop - duur

begrijpelijk - onbegrijpelijk

koud - warm

Wat is het tegengestelde van bang?

1. Dapper
2. Verdrietig
3. Eng
4. Angstig

Wat is het tegengestelde van oorlog?

1. Gevaar
2. Blijdschap
3. Vrede
4. Gevecht

BEKEND WOORDDEEL

Soms kun je de betekenis van een onbekend woord begrijpen doordat je al een deel van het woord kent.

- samenstellingen

- woorden met voorvoegsel

- woorden met achtervoegsel

BEKEND WOORDDEEL - voorbeeld

- samenstellingen: vleesvervanger. Je kent de woorden vlees en vervanger. Je kunt raden wat vleesvervanger betekent.

- woorden met voorvoegsel: ongezond. On betekent niet, dus ongezond betekent niet gezond.

- woorden met achtervoegsel: gevoelloos. -loos is hetzelfde als zonder. Gevoelloos betekent zonder gevoel.

Wat is de betekenis van onverstandig?

1. Verstandig
2. Met verstand
3. Niet verstandig
4. Onverstaanbaar

Wat is de betekenis van zorgeloos?

1. Loos heeft zorgen
2. Zonder zorgen
3. Veel zorgen
4. Zorgen

Wat doe jij als jij echt niet achter de betekenis van een moeilijk woord kunt komen?

Let op: kies de betekenis die in de tekst past. 

Milieu

'Het milieu is vervuild'

'Hij leeft in een gezond en veilig milieu'

In hoeverre begrijp jij woordraadstrategieën?

😒🙁😐🙂😃

Letterlijke uitspraken zijn feitelijk, ze zijn echt waar. Figuurlijke uitspraken niet.

Klopt

Klopt niet

Wat betekent: 'van de hak op de tak springen?'

Wat betekent: 'ik laat er geen gras over groeien?'

Wat betekent: 'iemand aan de tand voelen?'

1. Zijn tand aanraken
2. Iemand ondervragen
3. Verdedigen
4. Voelen of iemand ziek is

In hoeverre begrijp jij figuurlijk taalgebruik?

😒🙁😐🙂😃

Welk cijfer verwacht jij te halen voor de toets?

Extra uitleg of vragen?

Doe mee met extra uitleg op het bord. 

Aan de slag met de oefentoets

Online toets 'woordenschat'

Zelfstandig

Vraag? Dan mag je overleggen.

Klaar? Ga stil iets voor jezelf doen.

Geleerd

Je kunt woordraadstrategieën gebruiken om de betekenis van een onbekend woord te vinden. Ook weet je het verschil tussen figuurlijke- en letterlijke uitspraken.