4 HAVO Thema 4 Evolutie

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Thema 4

Evolutie

Welke conclusie kan je trekken uit de figuur?

1. Archaea en bacteriën zijn meer aan elkaar verwant dan archaea en eukaryoten
2. Archaea en eukaryoten zijn meer aan elkaar verwant dan eukaryoten en bacteriën
3. Archaea en bacteriën zijn meer aan elkaar verwant dan archaea en eukaryoten

geologische tijdschaal

     Binas tabel 94A

Plaats het onstaan van de verschillende / gebeurtensissen levensvormen in de juist volgorde. Van vroeger tot heden.

1: ......................

2: .....................

3: .....................

4: ....................

5: ....................

6: ...................

Ontstaan van de aarde

Zoogdieren en vogels

Mensachtigen

Landdieren

Eencelligen

Meercelligen

Welke 3 domeinen hebben we?

1. Bacteriën, dieren en planten
2. Archaea, prokaryoten en Bacteriën
3. Archaea, eukaryoten en Bacteriën
4. Planten, Dieren en schimmels

Soorten?

                                              De evolutietheorie gaat uit van:

1. variatie in        .................. 

2.      ......................             selectie

3. het       .....................           van nieuwe soorten en het    ..........................       van bestaande soorten

Bij evolutie spelen ..................................   in het genotype een rol. Dit noemen we mutaties.

In elke populatie van een soort kunnen daardoor  ................................     verschillen voorkomen. 

Als de omgeving verandert kan dit handig zijn om te ................................ 

ontstaan

natuurlijke

overleven

veranderingen

verdwijnen

genotype

toevallige

Rudimentair orgaan

Een orgaan dat geen functie (meer) heeft.

Bij verre voorouders had zo'n orgaan nog wel een functie maar die is verloren gegaan tijdens de evolutionaire ontwikkeling.

Voorbeelden:

    het stuitbeentje bij de mens (ooit de aanleg van een staart)
    de verstandskiezen bij de mens

Voorbeelden:

    het stuitbeentje bij de mens (ooit de aanleg van een staart)
    de verstandskiezen bij de mens
    pootresten bij slangen

Voorbeelden:

    het stuitbeentje bij de mens (ooit de aanleg van een staart)
    de verstandskiezen bij de mens
    pootresten bij slangen

1. Homoloog
2. Analoog
3. Rudimentair

1. Homoloog
2. Analoog
3. Rudimentair

Welke van de volgende organen zijn rudimentair?

1. De staartwervels van een mens.
2. De vleugels van een vleermuis.
3. De vleugels van een insect.

Mensen die geloven dat alle ......................... zijn ontstaan uit eenvoudige ........................., waarbij ook veel soorten zijn ......................... , geloven in het .........................proces.

De evolutietheorie gaat ervan uit dat:

1. Door mutatie steeds nieuwe ......................... ontstaan. 

2. Als een organisme zich kan aanpassen aan zijn omgeving heeft hij een grotere ............................. Dit verschijnsel noemen we .........................

3. Dat door ......................... een zelfde soort steeds meer kan verschillen van elkaar, omdat ze in een andere omgeving leven. Hierdoor kunnen er uiteindelijk nieuwe ......................... ontstaan. Deze verschillende soorten kunnen zich uiteindelijk niet meer .......................... samen.

organisme

levensvormen

uitgestorven

evolutie

soorten

overlevingskans

natuurlijke selectie

isolatie

genotypen

voortplanten

Wat is niet belangrijk bij de eilandtheorie?

1. het klimaat op het eiland
2. de afstand van het eiland tot het vasteland
3. de grootte van het eiland
4. het aantal soorten dat leeft op het eiland

Bekijk de stamboom van de slang.
Welke soort is als eerste ontstaan?

1. soort 1
2. soort 2
3. soort 3
4. soort 7

Bekijk de stamboom van de slang.
Met welk soort vertoont soort 2 de meeste verwantschap?

1. met soort 1
2. met soort 3
3. met soort 5
4. met soort 7

Aan de slag:

Blz.249 t/m 252 lezen. Opdracht 29 t/m 33 

Blz. 254 lezen. Opdracht 35 t/m 38 

Blz. 264 t/m 266 lezen. Opdracht 67 t/m 69, 72 en 75

Blz. 284 examenvragen