§3, 4: Literatuur en taal, ridderroman SI

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Huiswerk af?
(WB 3.2abce)

1. Ja
2. Nee

Wanneer waren de Hoge Middeleeuwen?

1. 300-500
2. 500-1000
3. 1000-1300
4. 1300-1500

Wat voor soort kerk is dit?

1. Romaans
2. Gothisch

Wie is de opperste leenheer in het feodale stelsel?

1. Koning
2. Vazallen
3. Adel
4. God

Wat is geen kenmerk van de Middeleeuwen?

1. Theocentrisme
2. Ridderlijk
3. Burgerlijk
4. Romeins

Wie behoorden tot de eerste stand?

1. God
2. Adel
3. Geestelijkheid
4. Burgerij

Hoe kan ik zien dat dit
een
gotisch schilderij is?

1. Historisch onjuist
2. Anatomische verhoudingen kloppen niet
3. Drang naar verticaliteit
4. Zowel A, B als C

§3: Literatuur en taal

• De slides zijn genummerd (mocht je kleine aantekeningen willen maken)
  
  
• De LessonUp(s) van de lessen staan op de ELO
  
  

Literatuur in de middeleeuwen

• Latijn / volkstaal
• 1100
  
  
• Eerst: ridderlijk en theo-
  centrisch (adel, geestelijkheid)
• Genres: ridderroman en heiligenleven
  
  

• Daarna: didactisch (burgerij)

Brachten de teksten van troubadours ten gehore.

Rijm was erg belangrijk in de voordracht (makkelijk te onthouden)

1

Handschrift / codex

2

Boekdrukkunst (wiegendrukken / incunabelen) 

Hier droogden de pagina's perkament na het bedrukken.

De 'manager' van de drukkerij. Hij overzag het proces

Het goedleggen van de drukletters. Ze kopieerden de pagina's die op de muur hingen.

Controle van de drukletters

Drukpers

Klaarleggen van de drukpersen in de pers

Het halen van nieuw perkament

3

Dus

• Werken werden niet van auteur voorzien
• Gemeenschapskunst
  
• Zonde van ijdelheid
  

4

Taal

• Geen eenheidstaal
• Diets / Middelnederlands
• Geen uniforme spelling

5

§4: De ridderroman

De ridderroman

• Berijmde verhalen
  
  
• Spelen zich af in adellijke kringen
  
  
• Ontstaan in Noord-Frankrijk (11e eeuw)
  
  
• Verspreiding over de rest van Europa

Frankische of Karelroman

• Karel de Grote
• Inhoud:
  - feodale (on)trouw
  - ridderidealen, zoals kracht en moed
  - oorlogen
• De vrouw is een prijs en heeft weinig te zeggen

Hoofse roman

• Arthur de Grote
• queeste
• ridder is een verfijnd, hoffelijk figuur die zich niet uitsluitend met vechten bezighoudt
• De vrouw is een edele jonkvrouw die gewonnen
  moet worden,
  belangrijke rol

De inhoud van de volgende twee verhalen 

dien je globaal te kennen voor je toets

De jeeste van Walewein en het schaakbord

Karel ende Elegast

Aan de slag!

- Tussentoets §1-3

Volgende les: §5