4.1 Straling

• Natuurkunde / Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

    Hst 4 

Stoffen en straling

          Vandaag 

         Par. 1 en 2

4.1 Straling

Leerdoelen 4.1

Vandaag gaan we het hebben over: 

1. Wat straling is
2. Elektromagnetische straling
3. röntgenstraling
4. 3 soorten radioactieve straling
5.  2 instrumenten waarmee je radioactieve straling kan waarnemen

Straling

Straling is de verplaatsing van energie als golven of als deeltjes. Er zijn twee typen straling:

elektromagnetische straling

en

röntgenstraling

1 Elektromagnetische straling

Dat is straling die elektrische en elektronische apparaten uitzenden

 

(Elektromagnetische) Straling

Röntgenstraling

Röntgenstraling is ook elektromagnetische straling. 

2 Röntgenstraling straling

afkomstig van natuurlijke bronnen, zoals kosmische straling en straling uit de bodem, of opgewekt, zoals röntgenstraling.

Röntgenstraling, ontdekt door
Wilhelm Röntgen

zachte weefsels houden straling niet
(weinig) tegen en botten houden straling wel tegen

licht is ook straling, maar niet gevaarlijk. Röntgenstraling kan wel gevaarlijk zijn. Straling = energie, geen massa of deeltje

Röntgenstraling

Het beenweefsel dat geen röntgenstralen doorlaat zie je dan als wit op de foto.

Bekijk de opname waar de röntgenstraling wordt geabsorbeerd en waar transmissie plaats vindt.

Om te onthouden!

Röntgenstraling kan het DNA beschadigen. 

Te veel straling kan namelijk de bouw van cellen veranderen. 

Wanneer beschadigd DNA niet goed hersteld wordt, kan dit op langere termijn kanker veroorzaken.

4.2 Kernstraling

Leerdoelen

Je leert dat:

de straling van radioactieve stoffen ontstaan binnen in het atoom

Natuurlijk/kunstmatig

Er zijn natuurlijke radioactieve stoffen, deze geven zelf radioactieve straling af.

Er zijn ook stoffen die gemaakt zijn en radioactieve straling afgeven. Deze zijn kunstmatig radioactief.

Soorten kernstraling

Soorten kernstraling: doordringend vermogen

- Alfa straling 

- Bètastraling

- Gammastraling

Als een atoom breekt, ontstaat er straling

Als een atoom breekt, 

ontstaat er radioactieve straling.

Instrumenten noemen waarmee je straling kunt aantonen 

maakt zichtbaar

Er zit een speciaal gas in dat 

als er straling door heengaat er

een condens-spoor zichtbaar wordt

Nevelvat

Instrumenten noemen waarmee je straling kunt aantonen 

meet straling, laat hoeveelheid 

gemeten straling als een getal zien. 

Maakt een tikkend geluid. 

Hoe meer tikken hoorbaar

 hoe meer straling er is.

GM-teller

Straling is altijd gevaarlijk.

1. Juist
2. Onjuist

Licht is een voorbeeld van elektromagnetische straling.

1. Juist
2. Onjuist

Welke soorten straling zendt een wifi-punt uit?

elektromagnetische straling

licht

uv- straling

Welke soorten straling zendt de zon uit?

elektromagnetische straling

licht

uv- straling

Welke soorten straling zendt een smartphone uit?

elektromagnetische straling

licht

uv- straling

X- straling is hetzelfde als röntgenstraling.

1. Juist
2. Onjuist

Röntgenstraling heeft geen doordringend vermogen.

1. Juist
2. Onjuist

De botten op een röntgenfoto zijn wit, omdat de botten straling tegenhouden.

1. Juist
2. Onjuist

Op de zwarte delen van een röntgenfoto is weinig röntgenstraling gevallen.

1. Juist
2. Onjuist

Huiswerk

Maak de opdrachten van 4.1 en 4.2 online.

Leerdoelen gehaald?

 Je weet nu wat

• straling is
• elektromagnetische straling is
• röntgenstraling is

Je kunt nu

• 3 soorten radioactieve straling benoemen
•  2 instrumenten waarmee je radioactieve straling kan waarnemen benoemen