2 vmbo-kgt 4.5 Voortplanting en seksualiteit: Veilig vrijen deel 1

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k, g, t
• Leerjaar 2

Thema 4 Voortplanting en seksualiteit

4.5 Veilig vrijen deel 1

wat gaan we vandaag doen?

herhalen 4.4 Seks enzo

leerdoelen vandaag

nieuwe theorie: 4.5 Veilig vrijen deel 1

zelf aan de slag

herhalen leerdoelen

Wat is een gender?

1. Hoe iemand geboren wordt (het geslacht)
2. Hoe iemand zich voelt en gedraagt

Wanneer iemand een seksuele opmerking maakt terwijl jij dat niet wil, is er sprake van seksueel grensoverschrijdend gedrag.

1. Juist
2. Onjuist

leerdoelen vandaag (4.5)

Aan het einde van de les:

- kan je enkele methoden voor geboorteregeling noemen en hun werking uitleggen.

veilig vrijen

Inleiding

Door geslachtsgemeenschap kan een vrouw zwanger worden. Als dat niet de bedoeling is, gebruik je voorbehoedsmiddelen.

Een condoom beschermt ook tegen besmetting tegen een geslachtsziekte.

Geboorteregeling betekent dat een vrouw, meestal samen met een man, bepaalt of zij zwanger wil worden of niet.

Als een vrouw niet zwanger wil worden, kan zij en/of de man voorbehoedsmiddelen of anticonceptiemiddelen gebruiken.

Anti betekent 'tegen' en conceptie betekent 'bevruchting'.

Bij bevruchting versmelt de kern van een zaadcel samen met de kern van een eicel. Uit de bevruchte eicel kan in de baarmoeder een een kind groeien.

betrouwbaar?

Voorbehoedsmiddelen voorkomen dat de bevruchting plaatsvindt. Dat kan op verschillende manieren.

De bekendste voorbehoedsmiddelen zijn het condoom en de anticonceptiepil.

Vooral de pil is betrouwbaar. Dat betekent, dat de kans dat een vrouw zwanger wordt, heel erg klein is als ze de pil gebruikt.

Niet Betrouwbaar

Er zijn ook methoden die niet betrouwbaar zijn.

Bijvoorbeeld:

- periodieke onthouding

- onderbroken geslachtsgemeenschap (coïtus interruptus)

Even herhalen:

- hoe lang blijft een eicel in leven na de ovulatie (eisprong)?

- hoe lang blijven zaadcellen in leven in het lichaam van een vrouw na zaadlozing?

Vruchtbare Periode

Na ovulatie blijft een eicel maar 12 tot 24 uur in leven. Zaadcellen kunnen na een zaadlozing in het lichaam van een vrouw 2 tot 3 dagen in leven blijven.

Elke 4 weken is er dus maar een korte periode van ongeveer 5 dagen waarbinnen geslachtsgemeenschap kan leiden tot bevruchting. Dit noem je de vruchtbare periode.

Deze duurt van ongeveer 3 dagen voor de ovulatie tot ongeveer 1 dag na de ovulatie.

Onveilig

Een van de oudste methoden om zwangerschap te voorkomen, is periodieke onthouding.

Hierbij hebben een man en een vrouw geen geslachtsgemeenschap in de vruchtbare periode van ongeveer 5 dagen.

Deze methode is erg onbetrouwbaar, omdat bij sommige vrouwen de ovulatie eerder of later plaatsvindt dan gemiddeld.

Onveilig

Een andere onbetrouwbare methode is coïtus interruptus (onderbroken geslachtsgemeenschap). Hierbij trekt de man zijn penis uit de vagina terug als hij zijn zaadlozing voelt aankomen.

De zaadlozing vindt dan buiten de vagina plaats.

Maar voor het sperma kan al voorvocht uit de penis komen. In dit voorvocht zitten vaak ook spermacellen.

Veilig

Er zijn 2 betrouwbare methoden die je moet kennen voor de toets:

- condoom

- anticonceptiepil ('de pil')

4.5 Veilig vrijen

condoom:

- is het enige voorbehoedsmiddel dat tegen een soa beschermt!!!!!

- rubberen hoesje

- wordt om de penis in erectie geschoven

(Er bestaat ook een vrouwencondoom)

condoom

- kan je maar 1 keer gebruiken

- heeft een houdbaarheidsdatum

- gemakkelijk, goedkoop en betrouwbaar

- moet een keurmerk hebben

Veilig

De pil (anticonceptiepil) is het meest gebruikte voorbehoedsmiddel. In de pil zitten hormonen die voorkomen dat een vrouw zwanger wordt.

De hormonen zorgen ervoor dat er geen eicel vrijkomt (geen ovulatie).

Daarnaast maken de hormonen het slijm in de baarmoederhals dikker, waardoor zaadcellen er minder goed doorheen kunnen.

Ook hebben de hormonen invloed op de baarmoederwand, waardoor een bevruchte eicel daar geen plaats vindt om te gaan groeien.

Veilig

De pil moet dagelijks worden ingenomen, meestal met een onderbreking van 1 week per 4 weken. In de week waarin wordt gestopt, vindt een lichte menstruatie plaats.

De tabletten zitten in een strip waarop de dagen van de week zijn aangegeven. Daardoor weet een vrouw het meteen als ze een dag is vergeten. Als ze een pil vergeet, ben je tot de volgende menstruatie niet volledig beschermd tegen zwangerschap.

4.5 Veilig vrijen

Als je voor het eerst de pil wil gaan gebruiken, heb je een recept nodig van de huisarts. Daarna kan je de pil steeds halen bij de apotheek.

De huisarts en de apotheek geven informatie over de werking en het gebruik van de pil.

Nog meer?!

Niet in het boek (dus hoef je niet te leren):

- spiraaltje

- prikpil

VRAGEN??

zelf aan de slag

4.5 Veilig vrijen: lees de tekst en maak de opdrachten:

opdracht 1  t/m 5 maken

(Volgende les maken we 4.5 af)