5.2 Het einde van de Koude Oorlog (MEMO)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 3,4

5.2 - Het einde van de Koude Oorlog

Leervragen 5.2

1. Hoe kwam er een einde aan de Koude Oorlog?
2. Welke gevolgen had de val van de Berlijnse Muur voor de landen in het Oostblok?
3. Op welke manier veranderden de verhoudingen tussen Oost en West in Europa na 1991? 

Deel 1

Het einde van de Koude Oorlog

Michail Gorbatsjov

Leider van de Sovjet-Unie (vanaf 1985 tot 1991)

Economie SU stond op instorten, het land was bijna failliet !

Gorbatsjov wilde het communisme hervormen en de economie weer op gang helpen

Glasnost

Glasnost (= openheid om je eigen mening te geven, ook als je kritiek had op de communistische regering)

Hoe? Veranderen van de grondwet en het toestaan van meerdere partijen

Doel: men meer betrekken bij het bestuur van de Sovjet-Unie

Perestrojka

Perestrojka (= hervorming van communistische economie)

Hoe? Economie verbeteren door het toestaan van kleine privébedrijven, gebaseerd op vraag en aanbod

Doel: men enthousiast aan het werk krijgen en zo de economie verbeteren

Einde Koude Oorlog

Wapenwedloop was veel te duur voor de SU

Verdragen tussen SU en VS om bepaalde kernwapens af te schaffen

1989 --> Gorbatsjov geeft aan: SU en VS geen vijanden meer !

Deel 2

De val van de Berlijnse Muur

Val Berlijnse Muur

Demonstraties in de hele SU n.a.v. maatregelen Gorbatsjov

Men eiste vrije verkiezingen.

In Oost-Duitsland werd er ook gedemonstreerd. Er werd besloten (9-11-1989) om de Berlijnse Muur open te stellen.

Dit noemen we de Val van de Berlijnse Muur

0

Onbedoelde gevolgen voor SU

1. Ontevredenheid door prijsstijgingen (door invoering vrije markteconomie)
2. Onafhankelijkheid deelstaten Sovjet-Unie zorgde ervoor dat Gorbatsjov (als president van de SU) overbodig werd. 

Niet langer een grootmacht

Grote delen van de SU worden onafhankelijk, zoals Oekraïne, Wit-Rusland en Armenië. 

• Het overgebleven deel gaat verder als Rusland (o.l.v. Boris Jeltsin)

Na 1991 veel voedseltekorten en werkeloosheid door invoering kapitalisme.

• Veel Russen verlangen terug naar de oude Sovjettijd

Pas in 1999 weer economische groei onder Poetin door verkoop olie + gas aan het buitenland

Deel 3

Veranderde verhoudingen na 1991

Problemen Oost en West Duitsland

Veel Oost-Duitsers verhuizen naar West-Duitsland

1. Slecht voor de Oost-Duitse economie
2. West-Duitsland kon de stroom van mensen niet aan

Oplossing: Duitsland herenigen !

3 oktober 1990

Eind goed, al goed?

Oost-Duitsland had moeite met omschakeling naar vrije markteconomie (door verouderde+vervuilende economie) 

• Sluiting fabrieken --> werkloosheid
• West-Duitsers moeten extra belasting betalen om Oost-Duitsers te helpen
  

Europa

• Splitsing Tsjechoslowakije in Tsjechië en Slowakije
• Burgeroorlog Joegoslavië (onafhankelijkheid bijv. Servië, Kroatië)
  

Filmpjes 5.2

0

0