1vwo- kernzin/hoofdgedachte

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

18 juni- leesvaardigheid

Wat is de kernzin van deze alinea?

Alhoewel de verblijven in dierentuinen de afgelopen twintig jaar wat groter en wat natuurlijker zijn geworden, blijven ze toch een slap aftrekstel van de natuurlijke leefomgeving van dieren. Denk maar niet dat een gorilla het verschil niet merkt tussen het Afrikaanse regenwoud en de dierentuin van Rotterdam. Zelf naar voedsel zoeken bijvoorbeeld of zelf een partner uitkiezen, kilometers rondtrekken en interactie met andere wilde dieren: het is allemaal onmogelijk in een dierentuin.

1. "Alhoewel de..van dieren"
2. "Denk maar..van Rotterdam"
3. "Zelf naar.. een dierentuin"

Wat is de kernzin van deze alinea?

Waar halen we het recht vandaan om het leven van een dier van geboorte tot dood te bepalen, zoals in dierentuinen gebeurt? Bovendien is het tegenwoordig ook mogelijk exotische dieren op televisie of dvd te zien. Zelf een verre reis maken, behoort voor de meeste mensen inmiddels ook tot de mogelijkheden. Wij hebben de keuze, dieren helaas niet!

1. "Waar halen.. dierentuinen gebeurt"
2. "Bovendien is..te zien"
3. "Zelf een.. de mogelijkheden"
4. "Zelf een.. helaas niet"

 Lees onderstaande tekst. 

Prijs voor onderzoek naar misofonie: woede om geluid smakken en slurpen

AMSTERDAM - Damiaan Denys, hoogleraar Psychiatrie van Amsterdam UMC-UvA, heeft met zijn mede-onderzoekers Nienke Vulink en Arnoud van Loon de alternatieve Nobelprijs gewonnen voor onderzoek naar geluiden van mensen die anderen zo hinderen dat je van een stoornis kunt spreken. Het kan dan gaan om onder meer smakken, slikken, slurpen en kuchen. Dit wordt misofonie genoemd.

De Ig Nobelprijs is een „alternatieve” Nobelprijs en wordt ieder najaar toegekend in verscheidene categorieën. Het is een prijs voor onderzoek dat in eerste instantie grappig aandoet, maar toch aan het denken zet. Dit jaar is de prijs dus voor het onderzoek naar misofonie.

Vraag 1: wat is het onderwerp van de tekst? (zie volgende pagina). 

Wat is het onderwerp van de tekst?

Lees onderstaande tekst. 

Prijs voor onderzoek naar misofonie: woede om geluid smakken en slurpen

AMSTERDAM - Damiaan Denys, hoogleraar Psychiatrie van Amsterdam UMC-UvA, heeft met zijn mede-onderzoekers Nienke Vulink en Arnoud van Loon de alternatieve Nobelprijs gewonnen voor onderzoek naar geluiden van mensen die anderen zo hinderen dat je van een stoornis kunt spreken. Het kan dan gaan om onder meer smakken, slikken, slurpen en kuchen. Dit wordt misofonie genoemd.

De Ig Nobelprijs is een „alternatieve” Nobelprijs en wordt ieder najaar toegekend in verscheidene categorieën. Het is een prijs voor onderzoek dat in eerste instantie grappig aandoet, maar toch aan het denken zet. Dit jaar is de prijs dus voor het onderzoek naar misofonie.

Vraag 2: Vat de tekst samen in een zin.   

Vat de tekst samen in 1 zin.

Hoofdgedachte (1)

Wat? Samenvatting van tekst in een zin.

Hoe ziet een hoofdgedachte eruit? 

• Zelf geformuleerd.
• Belangrijkste van de tekst in één zin.
• Nooit een vraagzin.
• Altijd maar één zin. 

Hoofdgedachte (2)

Waar baseer je de hoofdgedachte op?

• Titel
• Inleiding (eerste alinea)
• Slot (laatste alinea)
• Tussenkopjes
• Illustratie

Tip: gebruik het onderwerp van de tekst voor de hoofdgedachte.

Onderwerp-hoofdgedachte

1. Lees onderstaande tekst. 

Prijs voor onderzoek naar misofonie: woede om geluid smakken en slurpen

AMSTERDAM - Damiaan Denys, hoogleraar Psychiatrie van Amsterdam UMC-UvA, heeft met zijn mede-onderzoekers Nienke Vulink en Arnoud van Loon de alternatieve Nobelprijs gewonnen voor onderzoek naar geluiden van mensen die anderen zo hinderen dat je van een stoornis kunt spreken. Het kan dan gaan om onder meer smakken, slikken, slurpen en kuchen. Dit wordt misofonie genoemd.

De Ig Nobelprijs is een „alternatieve” Nobelprijs en wordt ieder najaar toegekend in verscheidene categorieën. Het is een prijs voor onderzoek dat in eerste instantie grappig aandoet, maar toch aan het denken zet. Dit jaar is de prijs dus voor het onderzoek naar misofonie.

Vraag 1: wat is het onderwerp van de tekst? Prijs voor onderzoek naar misofonie

Vraag 2: Vat deze tekst samen in een zin. Onderzoekers hebben een prijs gewonnen voor hun onderzoek naar misofonie

Nog een keer: wat is de hoofdgedachte?

Meer ratten dan mensen in Parijs

Je kunt ze overal zien: rennend langs het Louvre, huppelend rond de Eiffeltoren en etend uit vuilnisbakken. In Parijs krioelt het van de ratten. Daar is men niet blij mee in de Franse hoofdstad. Want ratten kunnen ziekten overdragen. Ook richten ze op grote schaal vernielingen aan als ze op zoek zijn naar eten. Daarom vindt het stadsbestuur van Parijs dat inwoners op rattenjacht moeten.

Rattenplaag

Toegenomen

Maatregelen

Ook in Nederland komen ratten voor: de zwarte en de bruine rat. Soms ontstaat er overlast. Net als in Parijs kun je zelf iets doen om dat te voorkomen. Je moet bijvoorbeeld geen etensresten buiten laten slingeren en geen afvalzakken op straat zetten. En dus ook geen brood neerleggen als voer voor de eenden of vogels. Want daar kunnen ratten op afkomen. Als er echt sprake is van een rattenplaag, dan kun je de ongediertebestrijding inschakelen. Die zorgt er dan voor dat de ratten worden gevangen.

Wat is de hoofdgedachte?

1. Meer ratten dan mensen in Parijs
2. Hoe kunnen we de ratten bestrijden?
3. Parijs doet iets aan de rattenplaag.
4. In Parijs is er sprake van een rattenplaag en inwoners moeten meer doen om de plaag tegen te gaan

Aan de slag!

Kopie van tekst + vragen worden uitgedeeld. Maak opdracht 4 en 5 (tekst 6 en 7, p. 205-206)

Maak de vragen in je schrift/ op het papier. Gebruik eventueel de theorie op classroom (basisdocument) om de vragen te beantwoorden.

Hoe? Mag per twee/fluisterend overleggen

Klaar? Controleer je antwoorden op classroom

Niet klaar? Huiswerk voor vrijdag (ook antwoorden controleren)