7.3 Verlichte ideeën in Nederland vwo

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Tijd van Pruiken en Revoluties

7.3 Verlichte ideeen in Nederland

Eind 18e eeuw in Nederland:

• De welvaart van de Gouden Eeuw is verdwenen.
• Zeeoorlogen met Engeland.
• Willem V + regenten (bestuurders) krijgen de schuld.

Boze burgers grijpen de macht in veel steden. Deze burgers noemen we: patriotten

Patriotten

• Boze burgers die de macht grijpen: ze willen zelf hun stad besturen.
• Streven naar vrijheid, gelijkheid en democratie
• Leider: Joan Derk van der Capellen tot den Pol (schrijver van de tekst 'aan het volk van Nederland).

Joan Derk van den Capellen tot den Pol

- baron

- unaniem uitgegeven

- aanstoot tot ontstaan beweging van de patriotten

- gestorven in 1784

In 1788 (!) werd het graf van Joan Derk door Prinsgezinden opgeblazen.

Pim Fortuyn was een bewonderaar

Patriotten nemen de macht over in Utrecht (1786). Vrijkorpsen.

Bataafse Revolutie

• 1785: patriotten proberen de macht te grijpen.

1. Dit mislukt --> patriotten vluchtten naar Frankrijk.
2. 1789 revolutie in Frankrijk
3. 1795: Frankrijk bezet Nederland (Lodewijk Napoleon wordt in 1806 koning van Holland)
4. Willem V vlucht naar Engeland
5. De Bataafse Revolutie is gelukt!

De Bataafse Republiek (1795-1806)

Wat was nieuw?

• Democratische Revolutie, uitgevoerd door burgers (patriotten)
• Kiesrecht voor alle rijke mannen.
• Centrale overheid (regering)
• Landelijke belasting
• openbare scholen
• postdienst

De Bataafse Republiek was echter niet van lange duur....

Theorie

Na een mislukte poging om de regenten en stadhouder te vervangen (Bataafse Revolutie) vertrokken deze patriotten naar Frankrijk. Daar maakten zij de Franse Revolutie mee. 

Opschrijven:

In 1795 veroverde het Franse leger de Republiek, gesteund door deze eerder gevluchtte patriotten. Deze worden de machthebbers in ons land: De Bataafse Republiek. De Oranjes vluchtten naar Engeland. 

Koninkrijk Holland

1806-1810

• De broer van Napoleon, Lodewijk Napoleon, wordt in 1806, de eerste koning van Nederland.
• Hij is geliefd in ons land: zo probeerde hij ook Nederlands te praten. 
• Dat was niet altijd makkelijk. Zo noemde hij zichzelf: 'konijn van Olland'

Deel van Frankrijk

1810-1813

• Napoleon vindt dat zijn broer veel te vriendelijk is voor de Nederlanders, en stuurt hem weg.
• Nederland wordt nu een deel van het Franse Keizerrijk.
• In 1811 brengt hij zijn eerste, en enige, bezoek aan Nederland.

Theorie

Opschrijven:

HET CONGRES VAN WENEN

Het congres van Wenen werd georganiseerd om de toekomst van Europa na Napoleon te bespreken. Het congres van Wenen begon in 1814, vijf maanden na de eerste afzetting van Napoleon en duurde tot de zomer van 1815.

Leerdoelen nabespreken

Je kunt uitleggen dat de politieke situatie in de Republiek leidde tot de opkomst van revolutionaire ideeen. 

Je kunt uitleggen hoe de Franse Revolutie invloed had op de ontwikkelingen in de Republiek na 1795. 

Je kunt beschrijven welke rol het bestuur van Napoleon speelde in Europa en hoe dit bestuur ten einde kwam. 

Je kunt de doelen van het Congres van Wenen benoemen en toelichten .