2.3 Een nieuw Europa

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Voorbeeld van:

- Engelse propaganda

- 'Totale Oorlog'

2.3:  Hoe kwam er een eind aan WO I?

• WO I was een totale oorlog:
• - miljoenen soldaten gesneuveld
• - velen gewond en getraumatiseerd weer thuis
• - steden, dorpen, boerderijen vernield
• - handel lag vrijwel stil
• - vrouwen moesten werk mannen overnemen
• - veel proganda en censuur

poster nav de aanslag op de Lusitania

Duitse propaganda

Problemen in Rusland

• behoorde tot de Geallieerden
• olv tsaar Nicolaas II, zeer conservatief >
• geen invloed van het volk op het bestuur
• oeverwegend agrarisch, industrie liep achter op Westen>
• te weinig en slechte wapens
• gebrekkige aanvoerlijnen (spoorwegen)
• bevolking leefde in grote armoede

Revolutie(s) in Rusland:

• WO I verliep voor de Russen zeer slecht: 
• - grote terreinverliezen 
• - enorm veel slachtoffers
• - hongersnood
• gevolg: kritiek op de tsaar neemt toe >
• februari-revolutie: Tsaar Nicolaas II treedt af
• oktober-revolutie: Lenin grijpt de macht:
• communist

Communisme:

• grondlegger: Karl Marx
• einddoel: klassenloze samenleving =
• een maatschappij waarin geen onderdrukking is en
• waarin geen inkomensverschillen zijn
• hoe: revolutie, omdat:
• met de rijke burgers toch niet valt te praten over verbetering van levensomstandigheden arbeiders.
• communisten waren tegen WO I !!!

wat weet je van het communisme?

Februari-revolutie 1917

• voortgekomen uit ontevredenheid.
  
• situatie verergerd door WO I.
• anti-tsaar demonstraties leidden tot aftreden Nicolaas II.

Oktoberrevolutie

• na februari complete chaos:
  
• - voorlopige regering zette oorlog   voort.
• - vele soldaten deserteerden.
• - edelen beroofd en vermoord.
• - in steden comm. machtig.
• Gevolg: staatsgreep Lenin (leider    communisten) 

beloftes Lenin:

'brood,land,vrede'

• Na oktoberrevolutie:
• 1. Verdeling grootgrondbezit onder de boeren
• 2. Vredesverdrag (Brest-Litovsk):
• - maart 1918 (!)
• - Russisch - Duitse vrede
• - grote bedreiging voor Eng/Fr
• - inmiddels gesteund door VS

Vrede van Brest-Litovsk

0

 Het einde van WO I. Belangrijk:                                                                    houding van de VS:

• Wilson koos aanvankelijk voor 'isolationisme', maar de Amerikaanse regering
• - had wel meer sympathie voor de Geallieerden en
• - steunde Engeland en Frankrijk met leningen en goederen 


• De neutrale houding van Amerika veranderde door:
• 1.  de onbeperkte duikbootoorlog (neutrale schepen getroffen)


• 2. het Zimmermann-telegram (Dld riep Mexico op oorlog aan de VS te verklaren)

                                                                                                                                     

De beslissing valt:

• na mislukken van het Duitse voorjaarsoffensief door:
• - taaiheid van de Fransen en Engelsen
• - vermoeidheid van de Duitse soldaten
• - inzet van de verbeterde tank 
• - meedoen van Amerikaanse soldaten (begin '18)
• werd de Wapenstilstand gesloten (11 - 11 - '18 om 11.00 uur) 

Voorlopige afspraken

• "Voorstellen? Ik heb geen enkel voorstel!", aldus de Franse maarschalk Foch. Hij verwachtte alleen de totale overgave van Duitsland.

• Stoppen met oorlogshandelingen

• Terugtrekking Duitse troepen tot achter de Rijn

Franse delegatie in Compiegne

beeld van de ondertekening 

Vrede van Versailles

28 juni 1919

Exact 5 jaar na de aanslag op Franz-Ferdinand 

door Gavrilo Princip is de oorlog voorbij.

Vredesonderhandelingen 

in Parijs

1919

Een wapenstilstand is nog geen vrede. Hierover werd 

tussen januari en juni 1919 onderhandeld in Versailles (bij Parijs)

Welke landen?

• Engeland (Lloyd George)
• Frankrijk (Clemenceau)
• Verenigde Staten (Wilson)
• Italië (Orlando)

• Duitsland mocht als verliezer niet meepraten

• Rusland, dat zijn bondgenoten in de steek had gelaten, was ook niet uitgenodigd

Verenigde Staten

Duitsland straffen, maar niet al te zwaar

Duitsland is een belangrijke handelspartner

Wereld veilig maken, voorkomen nieuwe oorlog (14 punten van Wilson)

14 punten van Wilson

• Vrijheid voor alle volken: elk volk moet een eigen land hebben, met eigen grenzen (= zelfbeschikkingsrecht)

• Democratie voor alle landen

• Oprichting Volkenbond (voorloper Verenigde Naties: eerst praten, dan vechten).

Groot-Brittannië

Duitsland straffen, maar niet al te zwaar

Duitsland is een belangrijke handelspartner

Kan niet al te vriendelijk zijn: het volk zit vol wraak.

Als het kan: macht uitbreiden in het Midden-Oosten

Frankrijk

Duitsland zwaar straffen.

Duitsland economisch verzwakken.

Duitsland militair verzwakken.

Grondgebied terugpakken (Elzas-Lotharingen)

Als het kan: macht uitbreiden in het Midden-Oosten

Verdrag van Versailles (1)

• Duitsland moet veel grondgebied afstaan (ongeveer 10%)

• Duitsland moet koloniën afstaan

• Duitsland mag geen leger meer hebben van groter dan 100.000 man

• Duitsland moet herstelbetalingen doen aan vnl. Frankrijk

Verdrag van Versailles (2)

• Duitsland mag geen grote oorlogsschepen meer hebben (bepaald gewicht)
  
• Duitsland mag geen luchtmacht meer hebben
• Duitsland moet Polen doorgang geven naar de Oostzee (Poolse Corridor)
• Grens tussen Frankrijk en Duitsland wordt gedemilitariseerd (Rijnland).
  

0

Laatste bepaling Vrede van Versailles:

Volkenbond:

- organisatie die tot taak had vrede te bewaren.

- grote wens van president Wilson 

Verdrag?! Dictaat!

In Duitsland is grote onvrede en spreekt men

liever van het Dictaat van Versailles

Gevolgen van de wapenstilstand en de vrede

• Oprichting Republiek van Weimar (Eerste democratie in Duitsland)
  

• Veel nieuwe staates in Europa (Polen, Joegoslavië, Tsjechoslowakije).
  

• Verenigde Staten trekken zich terug uit de wereldpolitiek
  

Vóór...

...na

Gevolgen

• Opkomst van Hitler: hij speelt in op de Duitse onvrede over het Verdrag van Versailles

• Uiteindelijk ook de Tweede Wereldoolog, waarbij Hitler er alles aan zou doen om de gevolgen van het Verdrag van Versailles te vernietingen...en daarin ook slaagt.