1.1 De moderne massasamenleving

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

§1.1 De moderne massasamenleving

De Eerste Wereldoorlog

Leerdoelen

Je kunt uitleggen wat kenmerkend is v oor een moderne massasamenleving.

Je kunt beschrijven welke ontwikkeling de Europese industrie rond 1900 doormaakte.

Je kunt enkele belangrijke sociale en culturele veranderingen rond 1900 noemen.

Massasamenleving en massamedia

• Steden met miljoenen mensen (Londen, Parijs)
• Verbeterde transport (stoomtrein, stoomschip, metro en tram)
• Kleine diesel- en benzinemotoren worden uitgevonden
• 1903: eerste vliegtuig. 
• Auto, radio en film: massamedia

1.1

Leven in West-Europa & Noord-Amerika werd en moderne samenleving =  een groot deel van de bevolking leeft in steden, mensen en goederen zijn  dankzij gemotoriseerde vervoermiddelen snel en eenvoudig te verplaatsen en zijn mensen op een eenvoudige manier te bereiken door middel van bijvoorbeeld films en radio-uitzendingen.

Leven werd aangenamer

Vooruitgangsgeloof

• Lonen gingen omhoog
• Kinderarbeid afgeschaft
• Vrouwen meer rechten
• Kortere werktijden
• Telefoon en gloeilampen
• Vrijetijdsbesteding voor het publiek zoals bioscopen
• Medische revolutie

Urbanisatie / verstedelijking 19e eeuw 

Greenwich

Vanaf 1846 werden stationsklokken in Groot Brittanië met elkaar verbonden.

Greenwich werd de standaardtijd. Vanaf 1848 voor alle activiteiten.

Andere landen voerden ook nationale tijden in.

In 1891 werden de tijdzones ingedeeld vanwege internationale treinreizen

Auto..

Radio..

En film

La belle époque

'Het mooie tijdperk'

1890-1914

Werd pas na WOI zo genoemd

Tijd van groeiende democratie en welvaart

Opkomst van massacultuur

Wereldtentoonstelling in Parijs

Massasamenleving

Mensen in Europa raakten steeds meer met elkaar verbonden en begonnen op elkaar te lijken, door:

- Betere communicatiemiddelen waardoor kennis sneller verspreid en toegankelijker werd

- Grotere afstanden te bereizen waren door betere vervoersmiddelen

- Ontkerkelijking

Wat betekent massamedium

1. Iemand die kan praten met geesten
2. Veel spullen
3. Brieven en kranten
4. Middel om grote groepen mensen met een boodschap te bereiken

Wat is GEEN kenmerk van een moderne massasamenleving

1. Groot deel bevolking leeft in steden
2. Mensen zijn eenvoudig te bereiken door bijv. televisie
3. Groot deel van de bevolking is arm
4. Mensen en goederen kunnen snel verplaatst worden

Veranderende wereld

De wereld veranderde vanaf 1900 snel

Zorgde voor onzekerheid, maar vooral optimisme

Vooruitgangsgeloof: Het idee dat het leven steeds beter wordt.

Tweede industriële revolutie: produceren in fabrieken werd goedkoper en massaler. Produceren voor de massa.

• 1760 - 1840: Industriële Revolutie 

• Rond 1900: lopende band --> arbeiders specialiseren zich

• Ontdekking van elektriciteit (elektrische lampen sinds 1882)
• kunstmest, bestrijdingsmiddelen etc. 
• Ook nieuwe wapens met grote vernietigingskracht
• Rond 1960 kwam het besef dat er schadelijke stoffen vrijkwamen.

Frans Duitse Oorlog

Hoe herken je de volgende begrippen in dit filmpje?

-Uitvindingen

-Moderne massasamenleving

-Nationalisme

Welke schaduwzijde kan er zitten aan technische vooruitgang?

1.1

Gevolgen moderne massasamenleving*

• Mensen hadden meer sociale vrijheid*
• Emancipatie van vrouwen*
• Opkomst politieke bewegingen*
• Ontkerkelijking*
• Abstracte kunst*

Pablo Picasso (1881-1973)

Piet Mondriaan (1872-1944)

Armenwet 1854

• De Armenwet was een landelijke wet, maar gemeenten moesten hem zelf betalen en uitvoeren.
• De rol van de overheid in de armoedebestrijding werd hierdoor groter dan de gemeenten wilden.

De Armenwet zoals gepubliceerd in 1854

Vraag 3: In de tweede helft van de negentiende eeuw waren er in Nederland veel krotwoningen. De Woningwet van 1901 moest daar een einde aan maken.

Hieronder staan drie ontwikkelingen die geleid hebben tot de Woningwet:

1 ontstaan van de sociale kwestie

2 opkomst van de industrie

3 snelle verstedelijking

Wat is de juiste volgorde van deze ontwikkelingen?

A 1 → 2 → 3 → Woningwet

B 1 → 3 → 2 → Woningwet

C 2 → 1 → 3 → Woningwet

D 2 → 3 → 1 → Woningwet 

Vóór de Woningwet...

...na de Woningwet

Nog een sociale wet was de woningwet. Er moesten fatsoenlijke woningen voor armen gebouwd worden.