Bestuursrecht les 15 (cohort 2018)

• Recht
• MBO
• Studiejaar 2

Bestuursrecht

Les 15
KE5: Brede kennis staats- en bestuursrecht
VE2: Specialistische kennis bestuursrecht

Check!

1. Hoger beroep
   
2. Voorlopige voorziening
   
3. Klacht
   
4. Ombudsman

Bestuursrechtelijke handhaving

• Handhaving: bestuursorgaan treedt op tegen burgers en bedrijven die zich niet aan de bestuursrechtelijke regels houden. 
• Legaliteitsbeginsel: bestuursorgaan mag sanctie alleen toepassen als sanctie in wet staat en bestuursorgaan bevoegdheid heeft om sanctie toe te passen. 

Bestuursrechtelijke sancties

Awb biedt vier sancties:

1. Last onder bestuursdwang
2. Last onder dwangsom
3. Bestuurlijke boete
4. Intrekking/wijziging begunstigende beschikking

Last onder bestuursdwang

• Art. 5:21 Awb: bestuursorgaan maakt illegale situatie die door overtreding is ontstaan, feitelijk ongedaan
  (= herstelsanctie). 
• Bevoegdheid tot bestuursdwang in bijzondere wet. Awb geeft regels over manier waarop bestuursdwang moet worden toegepast. 

Last onder bestuursdwang

• Toepassing bestuursdwang in 2 fasen:

1. Bestuursorgaan geeft burger of bedrijf een 'last' 
   (= aanwijzing om overtreding te herstellen; beschikking volgens art. 5:24 Awb). 
2. Indien nodig: feitelijke bestuursdwang. 
   (= er wordt daadwerkelijk een einde gemaakt aan de illegale situatie). Indien nodig voert het bestuursorgaan feitelijke bestuursdwang onmiddelijk uit
3. Kosten toepassing bestuursdwang voor overtreder (art. 5:25 Awb). 

Last onder bestuursdwang - vb

Café-eigenaar plaatst stoelen en tafels op stoep. Winkelend publiek heeft hier last van. Vergunning voorziet alleen in stoelen en tafels op eigen terras. Gemeente legt last onder bestuursdwang op. Eigenaar moet binnen gestelde tijd stoelen en tafels verwijderen van stoep. Doet hij dat niet, dan doet de gemeente dit. De kosten van het verwijderen van het terras door de gemeente komen voor rekening van de café-eigenaar.

Welke last wordt hier opgelegd?

Wat is de bestuursdwang?

Last onder dwangsom

• Art. 5:31d Awb: bestuursorgaan dat bevoegd is om last onder bestuursdwang op te leggen, kan ook last onder dwangsom opleggen
  (= herstelsanctie). 
• Combinatie van last onder bestuursdwang en last onder dwangsom is niet mogelijk. 

Last onder dwangsom

• Toepassing dwangsom in 2 fasen:
  

1. Bestuursorgaan geeft burger of bedrijf een 'last'
   (= aanwijzing om overtreding te herstellen; beschikking volgens art. 5:32a Awb). 
   
2. Toekenning dwangsom 
   (= overtreder moet bij elke overtreding bepaald bedrag aan bestuursorgaan betalen; vooral bij overtredingen die regelmatig voorkomen). 

Dwangsombeschikking

• Beschrijving welk gedrag van belanghebbende wordt gevraagd, welk bedrag betaald moet worden bij overtreding last, inclusief maximumbedrag; alsook termijn om overtreding ongedaan te maken. 
• Last onder dwangsom mag alleen worden gericht aan de overtreder. Voorwaarde is dat overtreder onrechtmatige situatie moet kunnen beëindigen. 

Last onder dwangsom - vb

Café-eigenaar trekt zich niets aan van bestuursdwang en blijft bij mooi weer tafels en stoelen op de stoep plaatsen. 

Wat is de last?

Wat gebeurt er als er niet wordt voldaan aan de last?

Bestuurlijke boete

• Art. 5:40 Awb: bestuursorgaan legt overtreder een straf (geldboete) op vanwege een overtreding (dus niet de strafrechter!)
  ( = strafsanctie). 
• Bevoegdheid tot opleggen bestuurlijke boete in bijzondere wet, procedure opleggen boete beschreven in Awb.

Bestuurlijke boete

• Basisrechten verdachte in strafrecht gelden ook voor overtreder die bestuurlijke geldboete opgelegd krijgt (zwijgrecht, hoeft niet mee te werken). 
• Combinatie strafrecht en bestuurlijke boete verboden. 
• Vb. verkeersboete (OvJ = bestuursorgaan) legt bestuurlijke boete op als toezichthouder verkeersovertreding constateert. Overtreder krijgt boetebesluit thuis, kan bezwaar maken bij OvJ, daarna beroep bij kantonrechter. 

Intrekken/wijzigen beschikking

• Intrekken van begunstigende beschikking kan worden ingezet als sanctie bij overtreding van bestuursvoorschrift. 
• Als andere sancties niet helpen, kan bestuursorgaan besluiten om beschikking (bijv. vergunning) (tijdelijk) in te trekken. 

Intrekking begunstigende beschikking

Belangrijk!

• Begunstigende beschikking: intrekking heeft alleen zin bij begunstigende beschikking, anders is intrekking geen straf.
• Vrije/gebonden beschikking: gebonden beschikking mag alleen worden ingetrokken als bijzondere wet dit uitdrukkelijk toestaat. Bij vrije beschikking heeft bestuursorgaan meer eigen beleidsruimte om te beslissen of intrekking als sanctie wordt ingezet. 
• Bij intrekkingsbesluiten is bestuursorgaan gebonden aan abbb. 

Begrippen

1. Last onder bestuursdwang
2. Last onder dwangsom
3. Bestuurlijke boete
4. Intrekken/wijzigen begunstigende beschikking