IBP Deltawateren

• Applicatie- en mediaontwikkelaar
• MBO
• Studiejaar 1

Incidentbestrijdingsplan Deltawateren

Presentatie 28-11-22

Opleiding Centralist Operationeel Centrum Brandweer 

Bergen op Zoom

Presentatie IBP Deltawater

28-11-2022

Anthony Geerse

Versie 1.0

Afgekort IBP DW

Doelstelling van het IBP DW

IBP DW is in het leven geroepen om bij een (dreigend) incident op het water alle betrokken partijen te voorzien van:

•  taken en taakverdelingen
• verantwoordelijken / verantwoordelijkheden
• bevoegdheden
• plannen en aandachtspunten
• scenario's,  protocollen en afspraken

Waarom ? Iemand een idee?

Bijlagen IBP DW

Wat is nou eigenlijk het IBP DW

• Een plan voor alle hulpverlenende functionarissen.
• Het is gebaseerd op calamiteiten op de Zeeuwse grote binnenwateren.
• Beschrijving wie er waarvoor verantwoordelijk is.
  
• Verwachtingspatronen worden beschreven.
• De (Bestuurlijke) bevoegdheden staan erin.
• Scenario beschrijvingen als voorbeeld om zo een geschetst beeld te kunnen vormen.
• Het bevat de aanlanding- en opstapplaatsen.
• Uitleg over rol van het CoPI en COT-W.
• Op- en afschalingen.
  
  

IBP Deltawateren

Op de volgende pagina's een paar vragen,

 om je parate kennis te testen over het werkgebied van het IBP Deltawateren.

Welke kanaal is GEEN onderdeel van het IBP Deltawateren?

1. Havenkanaal (Zierikzee)
2. Kanaal door Zuid-Beveland
3. Kanaal van Gent naar Terneuzen
4. Kanaal door Walcheren

Welk water maakt onderdeel uit van het IBP Deltawateren ?

1. Volkerak
2. Haringvliet
3. Hollands Diep
4. Markiezaatsmeer

Het Schelde-Rijnkanaal hoort WEL bij het IBP Deltawateren?

1. ONJUIST
2. JUIST

Noem nu ALLE wateren die onderdeel zijn van het IBP Deltawateren.

Werkgebieden in kaart gebracht.

Een klein stukje verder...

North Sea Port:

De havens van North Sea Port vallen ook onder het IBP DW. 


Wanneer een (dreigend) incident alleen het land betreft, geleden de hiervoor opgestelde reguliere plannen die de Veiligheidsregio heeft beschreven in het Regionaal Crisisplan.
Het IBP DW is een verbijzondering van dit crisisplan. Wanneer er in het IBP DW geen nadere uitleg wordt gegeven aan de situatie, kan er altijd teruggevallen worden op de reguliere crisisplannen.

Betrokken partijen

*Kustwacht,

 *KNRM,

*RWS Zee en Delta,

*Brandweer / Ambulance / Politie,

 *Nationale Politie Landelijke Eenheid Dienst Infrastructuur-water afdeling Zuid-West, 

*Waterschap Scheldestromen, 

*Waterschap Hollandse Delta,

*Waterschap Brabantse Delta, 

*Provincie Zeeland, 

*North Sea Port, 

*Reddingsbrigades, 

*Staatsbosbeheer, 

*Gezagvoerders schepen, 

*Private partijen (o.a. bergers)

Verkeerspost Wemeldinge

Verkeerspost Wemeldinge is een onderdeel van Rijkswaterstaat Zee en Delta.

Hun werkgebied betreft de volgende wateren:

• Oosterschelde
• Kanaal door Zuid-Beveland
• Veerse Meer
• Grevelingenmeer
• Volkerak (incl. sluis en Noorder Voorhaven)
• Schelde-Rijnkanaal incl.Zoommeer

Sleep de betrokken instanties naar de juiste Meldkamer

Kustwachtcentrum

Noordzee en overige ruime binnenwateren

Locatie: Den Helder

RWS  Zee en Delta

Westerschelde en Kanaal van Gent naar Terneuzen

Locatie: Vlissingen

Meldkamer (OCB/VR)

VRZ/VRMWB

Locatie: Bergen op Zoom

Landelijke Eenheid Dienst Infrastructuur (politie)

Nederland

Locatie: Driebergen

GMK Rotterdam-Rijnmond

Zuid-Holland-Zuid

Locatie: Rotterdam

North Sea Port

Havens van Vlissingen en Terneuzen

Locatie: Terneuzen

Communicatie

Als Operationeel Centrum Brandweer zullen wij ten tijde van een incident moeten communiceren met diverse partijen. 

Iedere partij heeft zo zijn eigen 'afdeling' en noemen we de proceseigenaar:

• RWS Zee en Delta voor bijvoorbeeld strandingen.
• Nationale Politie voor bijvoorbeeld forensische opsporing.
• Kustwacht voor bijvoorbeeld Search and Rescue (SAR)
• Waterschap voor bijvoorbeeld vervuiling van de waterkeringen.
  
  

 In geval van een GRIP situatie op het water is de Sectie Bevolkingszorg gedurende het incident procesverantwoordelijk voor de crisiscommunicatie.

Uitleg CoPI en COT-W

• CoPI = Commando Plaats Incident = landzijde = verantwoordelijk voor het coördineren operationele inzet op het land.
• COT-W = Coördinatie Team Water = Voornamelijk Westerschelde = verantwoordelijk voor het coördineren van operationele inzet op het water. 
  
• Bij incidenten op de Westerschelde kan er gekozen worden om met een COT-W te werken. Het COT-W wordt voornamelijk bemenst door OVD-en, vertegenwoordigers van waterpartijen en SAR. RWS levert een boot (bv RWS78) met coördinatieruimte, ingericht met speciale communicatie middelen zoals C2000 en VHF
  (op de overige wateren, zijnde niet Westerschelde, werkt het COT-W vanuit een alternatief, vergelijkbaar vaartuig van RWS of vanaf een geschikt/stabiel platform).
• Het COT-W kan multidisciplinair worden ingezet zonder GRIP.
• Bij inzetten COT-W heeft het COT-W de operationele leiding.
• De bemensing wordt gedaan d.m.v. Smartrespond scenario's. Welk scenario is afhankelijk van de keuze van de opstapplaats.
• De keuze van opstapplaats wordt gemaakt door het Hoofd Verkeersleider en/of OL.
• Bij tegelijkertijd inzetten van beide coördinatieteams worden de teams belast met hun eigen verantwoordingen.
•  Bij incidenten op het water wordt het CoPI op het land geplaatst met zo goed mogelijk zicht op het incident.

Uitleg aanlandingsplaatsen.

In het IBP DW zijn aanlandingsplaatsen voorbereid. Deze zijn primair bedoelt voor het aan land brengen van slachtoffers. Tevens kunnen ze ook gebruikt worden voor het plaatsen van het CoPI, rekening houdend met de primaire functie.

Aanlandingsplaatsen Westerschelde

• Breskens - Vissershaven
• Terneuzen - Oude Veerhaven
• Perkpolder - Veerhaven
• Hansweert - Oostremming
• Calamiteitensteiger North Sea Port
• Vlissingen - Poseidonsteiger
• Vlissingen - Marinesteiger

Opstapplaatsen COT-W

Opstapplaatsen voor het COT-W zijn:

- Vlissingen

- Terneuzen 

- Hansweert

Opstappen kan op deze 3 plaatsen. Afhankelijk van waar de RWS 78 zich op dat moment bevind, het tij, de locatie van het incident etc. etc.

Type incidenten

7 scenario's die gebaseerd zijn op de landelijke scenario's op het water:

• Mens (en dier) in nood;
• Verontreiniging (oppervlakte)water en oevers;
• Ongeval  met gevaarlijke stoffen;
• Brand en/of explosie;
• Ordeverstoring;
• Ecologisch incident;
• Aanvaring, stranding, en/of losgeslagen schip, object of lading

In het IBP DW staat voor ieder incident een scenariokaart. Deze geeft duidelijk weer welke informatie er van belang is voor het proces, wie verantwoordelijk is voor het proces en de multidisciplinaire aandachtspunten voor de (relevante) processen uit het RCP. 

Let op! Een incident kan meerdere scenario's bevatten. De kaarten zijn zo opgesteld dat ze elkaar aanvullen waar nodig (complementair)

1. Mens en dier in Nood

Brandweerzorg is redding:

• Binnen het SAR-gebied:
   Afstemmen met het KWC
   of inzet van brandweerboten
  en/of duikteams
   aanvullend op de KNRM nodig zijn.
• Buiten het SAR-gebied:
  Via het KWC verzoek om
  assistentie KNRM indien gewenst.

Binnen het SAR gebied

• Westerschelde
• Oosterschelde
• Veerse Meer
• Grevelingenmeer
• Volkerak
• Kust ( gebied tussen laagwater lijn en waterbeheergrens)

Buiten het SAR gebied

Alle overige wateren, vallen operationeel, onder de verantwoordelijkheid van de Brandweer. De lijn tussen de havenhoofden van het havengebied geldt als de grens tussen het verantwoordelijkheidsgebied van de Kustwacht aan de "waterzijde" en de Brandweer aan de "landzijde"

Aandachtspunten:

• On Scene Coördinator (OSC) wordt aangewezen door de Kustwacht.
• Communicatie tussen OSC en "hulpdiensten landzijde" verloopt via het KWC
• Vanaf GRIP1 kan de Leider CoPI via het KWC een SAR-liaison toevoegen aan het CoPI
• De SAR-liaison staat via het KWC in contact met de OSC
   

Kanalen en havengebieden:

• De Brandweer kan via het KWC verzoek doen om assistentie van de KNRM bij een SAR actie

Defenitie OSC

Definitie:

Bij een zoek- en reddingsactie (‘search and rescue’) kunnen veel verschillende varende eenheden betrokken zijn. Daarom is al snel behoefte aan afstemming en coördinatie in het zoekgebied. Een functionaris kan daarom belast worden met de praktische coördinatie (niet de leiding) van de SAR-actie ter plaatse. Dat wordt de On Scene Coordinator (OSC) genoemd. De OSC wordt aangewezen door het Kustwachtcentrum. Eenheden die geschikt zijn om als OSC te fungeren dienen te beschikken over een (redelijk) stabiel platform, voldoende mankracht, voldoende plot- en communicatiemiddelen en in staat zijn voor langere duur ter plaatse de coördinatie op zich te nemen. Enkele voorbeelden van eenheden die geschikt zijn om als OSC te fungeren zijn Kustwachtschepen, KNRM-boten en Varende eenheden van de Koninklijke Marine.

Taken OSC

Taken:

Een OSC voert in overleg met en onder verantwoordelijkheid van het Kustwachtcentrum onder andere de volgende taken uit:

Het uitvoeren van het zoekplan van het Kustwachtcentrum. Het plan kan worden aangepast aan de lokale (weers) omstandigheden, nieuw verkregen informatie, nieuwe ontwikkelingen etc..

Het coördineren van de inzet van redding eenheden en het aanwijzen van (deel)zoekgebieden aan eenheden rekening houdend met hun mogelijkheden.

Eenheden die arriveren briefen op hun taak.

Geeft periodiek updates over het incident aan het Kustwachtcentrum.

SAR Liaison

Sar Liasons:

De SAR Liaison is de vertegenwoordiger van het incidentbestrijdingsproces Search And Rescue in het crisisteam Commando Plaats Incident (CoPI) van een Veiligheidsregio. De SAR Liaison is de 'verbindingsfunctionaris' tussen het Kustwachtcentrum en het CoPI. De functionarissen voor de rol SAR Liaison worden geleverd door de KNRM.

2. Verontreiniging (oppervlakte)water en oevers

Brandweerzorg is ontsmetting en Informatiemanagement

 Ontsmetting:

• Organiseren inzet vogelasiel
  en /of andere ontsmetting- en opvangcentra
   voor besmeurde dieren
• Vervuiling kust minder dan 5 m3 opruimen.
   Evt. samen met gespecialiseerde bedrijven.
• Vervuiling overige oevers (niet zijnde kust)
  meer en minder dan 5 m3 opruimen.
  Evt. samen met gespecialiseerde bedrijven.

Informatiemanagement:

• Waarneming van de vervuilde kust/oevers.
  Waarnemingen vastleggen als bewijsmateriaal voor politie en RWS
  (i.v.m. aansprakelijkheid en verhalen v/d kosten).

Aandachtspunten:

• Economische gevolgen.
• Waterschap inlichten.
• Waterbeheerder informeert betrokken bedrijven.
• Informeren beheerders van innamepunten voor drinkwater, mogelijk schadelijke gevolgen en bedrijfsprocessen.
• Flora en fauna van kwetsbare natuurgebieden

3. Ongeval met gevaarlijke stoffen

Brandweerzorg is Bron- en emissiebestrijding & Ontsmetting

Bestrijding:

• Vervoer en/of een platform organiseren
   voor brandweerpersoneel op het water t.b.v. inzet incidentschip
• Samen met RWS de ladinglijst van het incidentschip
  beoordelen en advisering ROT
• Inzetplan brandweer afstemmen met gezagvoerder en/of berger.
• Als er ook sprake is van brand, maak dan gebruik van scenariokaart 4.
• Bij effectgebied op het land,
  opstarten verkenningsorganisatie voor waarnemen/meten.

Ontsmetting:

• In gang zetten van proces voor ontsmetten/ schoonmaken van water en oevers
• Vraag advies aan Gags bij ontsmetten/ schoonmaken van water en oevers

De berger is verantwoordelijk voor het opstellen van het bergingsplan. RWS keurt uiteindelijk het bergingsplan van de berger goed. Hierbij wordt door RWS advies gevraagd aan de brandweer.

GAGS = Gezondheidskundig Adviseur Gevaarlijke Stoffen

Aandachtspunten:

• Vaarwegbeheerder bepaald ligplaats, anker- of aanlegplaats (in overleg met OL/Havenbedrijf).
  
• Houd rekening bij ligplaats, anker- of aanlegplaats rekening met de bevolking.
  
• Waterschap inlichten i.v.m. mogelijke schadelijke gevolgen voor waterkeringen of waterinlaatsystemen.

4. Brand en/of explosie

Brandweerzorg is Bron- en emissiebestrijding & informatiemanagement

Bestrijding:

• Vervoer en/of een platform organiseren voor brandweerpersoneel
   op het water t.b.v. inzet incidentschip (via RWS)
• Samen met WVD/RWS de ladinglijst en/of stuwplan
  van het incidentschip beoordelen en advisering ROT
• Inzetplan brandweer afstemmen met gezagvoerder en/of berger.
• Overweeg inzet koel- en blusvaartuigen
• Bij effectgebied op het land,
  opstarten verkenningsorganisatie voor waarnemen/meten.
  
  

Informatiemanagement:

• Indien gevaarlijke stoffen betrokken zie scenariokaart 3.

Aandachtspunten:

• Bepalen ligplaats, anker- of aanlegplaats (in overleg met vaarwegbeheerder).
• Houd rekening bij ligplaats, anker- of aanlegplaats rekening met de bevolking.
• Waterschap inlichten i.v.m. mogelijke schadelijke gevolgen voor waterkeringen of waterinlaatsystemen

5. Ordeverstoring

Bij scenariokaart 5. Ordeverstoring is geen brandweerzorg van toepassing. 

Voor dit proces is de Nationale Politie procesverantwoordelijk. In combinatie met een ander scenariokaart is het uiteraard wel mogelijk dat de brandweer toch bij het incident betrokken moet worden.

Wist je dat de eindverantwoordelijke de burgemeester (tot GRIP 3 ) is, of de voorzitter Veiligheidsregio (GRIP 4) net als bij scenario kaarten 1, 3 en 4. 

Bij de scenariokaarten 2, 6 en 7 is, afhankelijk van de beheerder, de HID Rijkswaterstaat, de Dijkgraaf van het Waterschap, de burgemeester/ voorzitter Veiligheidsregio of de CvdK Provincie Zeeland eindverantwoordelijk.

Dijkgraaf

De dijkgraaf is de voorzitter van een waterschap, in Vlaanderen polder genoemd.

Een dijkgraaf is vergelijkbaar met de functie van burgemeester. Een dijkgraaf maakt geen deel uit van het algemeen bestuur en heeft daarin ook geen stemrecht. In het dagelijks bestuur van een waterschap heeft hij of zij wel zitting en stemrecht. Het dagelijks bestuur van een waterschap wordt college van dijkgraaf en heemraden genoemd. Een dijkgraaf wordt voor een periode van zes jaar door de Kroon benoemd. In het verleden werden bij voorkeur mensen benoemd die zelf aanzienlijke bezittingen hadden in het te beschermen gebied. De gedachte hierachter was dat het eigenbelang van de dijkgraaf hem of haar motiveerde om de veiligheid van het gebied tegen overstromingen te waarborgen. Hoewel de titel 'dijkgraaf' geen adellijke titel is, kwamen in de praktijk dijkgraven door dit beleid vaak uit adellijke families.

HID Rijkswaterstaat

Ieder organisatieonderdeel van Rijkswaterstaat wordt geleid door een hoofdingenieur-directeur (HID). Alle HID's vormen samen de Groepsraad, die het Bestuur Rijkswaterstaat adviseert.

Commisaris van de Koning Provincie Zeeland

Sinds 1 maart 2013 is Polman commissaris van de Koning(in) in de provincie Zeeland. In deze functie volgde hij Karla Peijs op.[1] Voordat Polman naar Zeeland kwam was hij burgemeester van Bergen op Zoom (2005-2013).[2] In deze functie heeft hij diverse malen het nieuws gehaald door, op zijn voorstel, alle coffeeshops in Bergen op Zoom te sluiten.[3]

Daarvoor was hij burgemeester van Noordwijkerhout (2001-2005). En van 2000-2001 was hij directeur Dienst Welzijn bij de gemeente Vlaardingen. Van 1994 tot 2000 was hij gemeenteraadslid en (vice)fractievoorzitter voor D66 in de gemeente Den Haag. Polman startte zijn loopbaan in 1986 bij het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, waar hij tot 2000 diverse functies bekleedde.

Voorzitter Veiligheidsregio

Burgemeester Erik van Merrienboer van Terneuzen is de nieuwe voorzitter van de Veiligheidsregio Zeeland (VRZ). Dat hebben de dertien Zeeuwse burgemeesters vanochtend in een bijeenkomst besloten. Hij volgt Jan Lonink op die op 1 mei als burgemeester van Terneuzen met pensioen ging en daarbij ook zijn voorzitterschap van de VRZ neerlegde.

6. Ecologisch incident

Brandweerzorg is ontsmetting:

Ontsmetten van hulpverleners,
 die betrokken zijn bij het schoonmaken
 van de aangespoelde en/of zieke/dode dieren.

Aandachtspunten:

• Economische gevolgen
• Waterschap inlichten
• Informeren beheerder drinkwater
• Veel partijen zijn er betrokken i.v.m. gezondheidsrisico's, voedselveiligheid, milieu, en kwaliteit water. Snel overzicht creëren. 

7. Aanvaring, stranding, zinkend en/of losgeslagen schip, object of lading

Brandweerzorg is Bron- en emissiebestrijding & ontsmetting

Bestrijding:

• Door sectie Brandweer i.s.m. RWS,
   de ladinglijst en/of stuwplan
   van het incidentschip beoordelen en advisering ROT.
• Inzetplan brandweer afstemmen met gezagvoerder en/of berger.

Ontsmetting:

• Aangespoelde lading op
• stranden/oevers opruimen (mogelijk giftig).
• In overleg met (G)AGS

Aandachtspunten:

• Schade schip/lading
• Ladinggegevens
• Stuwplan
• Inhoud overboord geslagen containers
• Contractvorming rederij/berger
• Waterschap inlichten