5.3 Burgerrechten en afname van ongelijkheid

• Maatschappijwetenschappen
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

5.3 Burgerrechten en afname van ongelijkheid en 

5.4 Veranderende sociale verhoudingen

Wat gaan we vandaag doen?

- Herhaling

- Antwoord zoeken op de vraag op sociale ongelijkheid door de tijd is afgenomen.

Welk proces heeft invloed sociale ongelijkheid?

Processen die sociale ongelijkheid beïnvloeden

1. Globalisering

2.Informatisering en digalisering

3. Veranderende man-vrouw verhouding

4. Stijging van opleidingsniveau

5. Informatiemaatschappij

Is sociale ongelijkheid door de tijd heen afgenomen?

Begin 19de eeuw

Willem I is koning en absolute vorst!

Tweekamerstelsel: Eerste- en Tweede Kamer

Eerste Kamer wordt gekozen door de Koning

Daarmee kan de koning hem onwelgevallige 

wetsvoorstellen alsnog laten tegenhouden

Gesloten samenleving

maatschappij waarin de leden nauwelijks of geen kansen hebben om te stijgen op de maatschappelijke ladder

Nederland van monarchie naar parlementaire democratie

• 1830 Belgie in opstand
• 1839  Willem I erkent  onafhankelijkheid Belgie
• 1840 besteeg Willem II de troon 
• 1848 Thorbecke grondlegger van de Nederlandse parlementaire democratie

1848

• Belangrijkste Grondwetswijzing in de Nederlandse geschiedenis: basis voor de huidige grondwet
• Koning is onschendbaar, ministeriële verantwoordelijkheid
• Nederland wordt een parlementaire democratie en constitutionele monarchie
  
• Invoering censuskiesrecht
• Klassieke grondrechten worden vastgelegd
• rechtstreekse verkiezing van Tweede Kamer, gemeenteraden en Provinciale Staten
• indirecte verkiezing van de Eerste Kamer
• Tweede Kamer krijgt het recht van amendement en het recht van enquête

census kiesrecht

het kiesrecht werd bepaald door de hoogte van de belasting

Pacificatie van 1917

1. Algemeen Kiesrecht voor mannen (1917) en vrouwen (1919). 

2. Actief kiesrecht: mogen stemmen

3. Passief kiesrecht: mag op jou gestemd worden (ook vrouwen in 1917).

4. bijzondere scholen

burgers ongeacht sekse, sociale status of culturele achtergrond kregen dezelfde politieke rechten. Bijzondere scholen kregen vanaf 1917 dezelfde subsidie van de overheid dan openbare scholen.

Na 1956

• Vrouwen werden handelingsbekwaam


• Echtlieden worden gelijkwaardig (1971)
• Gelijk loon voor mannen en vrouwen (1975)
• Sociale grondrechten in de grondwet (1983)
• Algemene Wet Gelijke Behandeling (1994)

Hoe is het nu met de sociale verhoudingen?

De verzorgingsstaat gaat veranderen

Verzorgingsstaat: een staat waarin je verzorgd wordt van af je geboorte tot aan je dood

naar een participatiemaatschappij

De overheid zorgt voor een sociaal vangnet voor mensen die in de problemen verkeren, maar de mensen moeten ook zeer nadrukkelijk zelf initiatieven ondernemen. 

In welk jaar schreef Thorbecke de grondwet?

1. 1748
2. 1784
3. 1848
4. 1884

Wie kan gezegd hebben: "Mijn vader had Thorbecke nooit die grondwet moeten laten schrijven"

1. Thorbecke
2. Willem I
3. Willem II
4. Willem III

Censuskiesrecht betekent dat...

1. Je mag stemmen als je genoeg belasting betaalt
2. Iedereen mag stemmen
3. Je kiest wie er koning wordt
4. Als je van adel bent mag je stemmen

de pacificatie is de grondwetswijziging uit:

1. 1815
2. 1848
3. 1917
4. 1983

Wie zal er niet tevreden zijn met de Pacificatie van 1917?

1. socialisten
2. katholieken
3. protestanten
4. feministen

Wat is geen gevolg van de pacificatie van 1917?

1. Algemeen Kiesrecht
2. Einde Schoolstrijd
3. Bijzondere scholen worden betaald door overheid
4. Alleen mannen die belasting betalen stemmen

Als een overheid zorgt voor woningbouw, onderwijs en gezondheidszorg is dat een ...

1. Sociale zekerheid
2. Verzorgingsstaat
3. Sociaal minimum
4. Volksverzekering

De EU heeft invloed op onze verzorgingsstaat omdat het een supranationale bevoegdheid heeft

1. Grotendeels waar
2. Grotendeels onwaar

Nederland staat bekend als een zeer uitgebreide verzorgingsstaat. Het Nederlandse systeem is ontstaan aan het eind van de 19e eeuw. Met welke ontwikkeling kan het ontstaan van de verzorgingsstaat in verband worden gebracht?

1. de Industriële Revolutie
2. De eerste emancipatiegolf
3. het ontstaan van politieke partijen
4. de financiële en economische crisis

Wat is emancipatie?

1. Strijd voor gelijke rechten
2. Strijd voor een nieuwe grondwet
3. Strijd voor bijzonder onderwijs
4. Strijd voor algemeen kiesrecht

Wat betekent Feminisme

1. Emancipatie van de vrouw
2. De vrouw komt op de eerste plaats
3. Emancipatie van man en vrouw
4. De vrouwenbeweging

Waar / Niet waar
Harrie houdt zich aan zijn rol als man.
Is dat een vorm van emancipatie?

1. Waar
2. Niet waar

Schrijf 2 dingen op die je deze les hebt geleerd en schrijf 1 vraag op van iets wat je nog niet begrepen hebt

Huiswerk

Maken samenvatting t/m hfdst 5

Alle ppt's en begrippenlijst verhouding staan in de classroom

Let op: HOOFD-en KERNCONCEPTEN letterlijk leren!!!!