4 Nederland na 1945 - 3 Gelijke rechten en nieuwe rollen

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 3

h2 les 1

Nederland na 1945

4

Vanaf 1945

3 - Gelijke rechten en nieuwe rollen

h2 les 1

A Vaste rollen

Na 1945

Na de Tweede Wereldoorlog werd het gezin door de regering en de kerk ook wel ‘de hoeksteen van de samenleving’ genoemd. Daarmee bedoelden ze dat sterke gezinnen, met een hardwerkende vader en een zorgzame moeder, goed waren voor de samenleving.

Het gezinsleven

Tot in de jaren 1950 hadden Nederlanders vaste ideeën over hoe een gezin eruit hoorde te zien.

• man, vrouw, kinderen.
• thuis wonen tot trouwen (dus niet samenwonen)
• zoveel mogelijk kinderen
• scheiden alleen in bijzondere gevallen

h2 les 1

A Vaste rollen

Na 1945

Er was ook een vaste verdeling van de taken tussen man en vrouw.

Vrouwen huishouden, mannen werken. Alles verliep volgens een vast rolpatroon.

Dat was ook zichtbaar in de opvoeding en scholing van de kinderen.

h2 les 1

A Vaste rollen

Na 1945

Vrouwen en de wet

De ongelijke positie van man en vrouw lag ook vast in wetten en regels.

• Gezinspolitiek - gezinnen waarin alleen de vader een inkomen had, kregen allerlei (belasting)voordelen.

• Handelingsonbekwaam - vrouwen waren voor volgens de overheid niet in staat om zelfstandig belangrijke beslissingen te nemen.

• Vrouwen die bij de overheid werkten werden ontslagen zodra ze gingen trouwen.

h2 les 1

A Vaste rollen

Na 1945

De rollen veranderen

In de jaren 1950 kwam er verandering

1955 - getrouwde vrouwen werden niet meer ontslagen

1957 - einde aan de handelingsonbekwaamheid van vrouwen.

Oorzaken

• groeiende economie zorgde voor meer vraag naar arbeidskrachten
• Luxe artikelen maakten het huishouden efficiënter.

Het huishouden bleef een taak van de vrouw alleen. Ook bleef er ongelijkheid tussen mannen en vrouwen.

Daartegen zouden vrouwen in de jaren 1960 gaan strijden.

h2 les 1

A Maken

Na 1945

Maak opdracht 1 t/m 4 op blz. 23

h2 les 1

B De tweede feministische golf

Na 1945

nd 1900 hadden vrouwen gestreden voor kiesrecht. Dit kregen ze in 1919, maar er bleef ongelijkheid tussen mannen en vrouwen. In de jaren 1960 groeide het verzet hiertegen uit tot een sterke beweging.

Actievoeren

In de jaren '60 groeide de steun voor het feminisme, de beweging die opkomt voor gelijke rechten voor de vrouw.

De tweede feministische golf - periode in de jaren 1960 en 1970 waarin feministen actievoerden om bestaande rollenpatronen te doorbreken en te zorgen voor meer rechten voor vrouwen.

h2 les 1

B De tweede feministische golf

Na 1945

De feministen voerden actie voor:

• Gelijke kansen in opleiding en werk. Kinderopvang en gelijk salaris voor mannen en vrouwen die hetzelfde werk deden.
• Verandering van het vaste rollenpatroon. Huishoudelijke taken gelijkwaardig verdelen.
• Keuzevrijheid bij gezinsplanning. De pil (net uitgevonden) moest gratis worden, zodat vrouwen konden kiezen of ze kinderen wilden krijgen.
• Het recht op abortus. Het afbreken van een zwangerschap moest niet langer strafbaar zijn.

h2 les 1

B De tweede feministische golf

Na 1945

Actiegroepen

Een bekende feministische actiegroep was Dolle Mina. Zij probeerden met diverse acties de aandacht van de media te trekken

Een andere actiegroep was Man-Vrouw-Maatschappij (MVM). Zij voerden geen opvallende acties, maar gingen in gesprek met politieke partijen en andere organisaties.

h2 les 1

B De tweede feministische golf

Na 1945

Nieuwe rollen

Veel doelen uit de tweede feministische golf zijn gehaald.

Vrouwen hebben hun achterstand in opleiding en werk verkleind. 

Abortus is legaal geworden.

Maar er bestaan nog steeds verschillen. Zo doen vrouwen gemiddeld nog  altijd vaker het huiswerk. Ook verdienen vrouwen gemiddeld nog altijd minder dan mannen.

h2 les 1

A Maken

Na 1945

Maak opdracht 5 t/m 8 op blz. 25

h2 les 1

C Meer persoonlijke vrijheid

Na 1945

Lees de tekst op blz. 26 en beantwoord het volgende leerdoel:

Je kunt met behulp van voorbeelden uitleggen dat Nederlanders vanaf de jaren 1960 meer mogelijkheden kregen om zelf te bepalen hoe ze wilden leven.

h2 les 1

Huiswerk

Na 1945

Maak opdracht 1 t/m 13 op blz. 23 t/m 27