Staatsinrichting

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Staatsinrichting

De Bataafse Revolutie

De Eerste grondwet en het Burgerlijk Wetboek

Staatsregeling van 1798, de eerste grondwet van ons land. 

Uitgangspunten

Gelijkheid van alle burgers voor de wet

Scheiding van de machten

Onafhankelijkheid van de rechtelijke macht

Gevolgen

Steden: stadsrechten inleveren

Platteland: heerlijke rechten verdwijnen

Fransen in Nederland

Einde feodale samenleving/standenmaatschappij
Natiestaat/centralisatie
Uitbreiding belastingheffing
Invoering algemene dienstplicht
Wettelijke gelijkheid van alle burgers.
1810 Code Civil
1838 Burgerlijk wetboek

Koningen en grondwetten

Koning Willem I

Na de val van Napoleon werd de zoon van stadhouder Willem V, koning van de Nederlanden, een constitutionele monarchie (maar niet in de praktijk)

Belgische Opstand

• Onvrede in België
• 1839 onafhankelijk
• Aanpassing grondwet

autoritaire regeringsstijl van Koning Willem I

het gedwongen gebruik van het Nederlands

de achterstelling van de katholieken

Ministers strafrechtelijk verantwoordelijk

Contraseign

Een nieuwe grondwet

Willem II volgde in 1840 zijn vader op. Hij werd met vele problemen geconfronteerd:

• Afscheiding België (financiële ramp)
• Schulden door legerkosten
• Belasting op eerste levensbehoeften
• Hongersnood door misoogst

Revolutiejaar 1848

Thorbecke krijgt de opdracht een nieuwe grondwet te schrijven. Nieuwe parlementaire stelsel

Nieuwe parlementaire stelsel

• 1e kamer benoemd door provinciebesturen, 2e kamer door burgers gekozen
• koning is onschendbaar
• Ministers zijn verantwoordelijk, ze moeten zich verantwoorden voor het parlement en hebben een Kamermeerderheid nodig om te regeren
• Censuskiesrecht

Democratisering

Politieke Stromingen

Liberalen

Socialisten

Confessionelen

Eerste feministische golf

• In de wereld: vanaf 1848 (suffragettes)

• In Nederland: 1870-1920

• Doel 1: Ontwikkelmogelijkheden
• Doel II: Positieverbetering
• Doel III: Kiesrecht

Drie kwestie

• Sociale kwestie
• Kiesrechtkwestie
• Schoolstrijd 

Pacificatie van 1917

Alle kwesties opgelost, alle partijen geven toe

20e eeuw

Verzuiling

• Voor de oorlog was NL verzuild
  
• In de oorlog: hoop op eensgezindheid
  
• Na de oorlog: verzuiling keert terug
  

Verzorgingsstaat

Minister-president Willem Drees

(1948-1958)

• O.l.v. Drees begon de opbouw van de verzorgingsstaat --> niemand hoeft in echte armoede te leven

• Een staat waarin de overheid zorgt voor mensen die minder goed voor zichzelf kunnen zorgen.

• Sociale zekerheid vastleggen in regels en wetten
  

• Uitkeringen, onderwijs, sociale voorzieningen  --> betaald van belastinggelden

Ontzuiling

Individualisme (als gevolg van ontzuiling)

Protestgeneratie

Nieuwe politieke partijen