2D+2E herhaling zinsdelen brugklas

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

2D + 2E

Herhaling zinsdelen brugklas

Welke zinsdelen
ken je allemaal nog?

Overzicht zinsdelen en vragen

(pv)

{wg} / [wg] / [wg}
|zinsdelen|

(ow)
lv
mv
bwb

Zin vragend maken.

Alle werkwoorden in de zin.
Zet zo groot mogelijk voor de pv + kijk naar functie 
wie/wat + gezegde?
wie/wat + gezegde + ow?
aan/voor wie + gezegde + ow + lv?
Alles wat overblijft.

De persoonsvorm

Persoonsvorm 

= Geeft de tijd (tegenwoordige tijd of verleden tijd) en het getal (enkelvoud of meervoud) van de zin aan.

Hoe vind je een PV?
- Tijd veranderen  --> PV verandert mee
- Vraagzin maken --> PV is het eerst werkwoord in de zin.

Het werkwoordelijk gezegde

Leg uit wat het
werkwoordelijk gezegde is.

Noem het werkwoordelijk gezegde in onderstaande zinnen:

1. Het eten staat al een dag te sudderen.
2. Waarom leg je me die som niet nogmaals uit?
3. Die man achter de kassa is van lotje getikt.

Werkwoordelijk gezegde

- Alle werkwoorden in een zin.

- Ook werkwoordelijke uitdrukkingen:

Tijdens het transport (nam) de gevangene [de benen].

- 'Te' en 'aan het' horen ook bij het gezegde:

De winkelier (was) zijn voorraden [aan het controleren}.

De baby (zit) steeds met zijn eigen tenen [te spelen}.

- Soms is het werkwoord opgesplitst:
De docent (legt) de klas de lastige sommen [uit]. 

Typ deze (bekende) zinnen over en noteer de goede tekens om het WG.

1. Het eten staat al een dag te sudderen.
2. Waarom leg je me die som niet nogmaals uit?
3. Die man achter de kassa is van lotje getikt.

Zinsdeelstrepen

Wat weet je allemaal van zinsdeelstrepen zetten?
(Hoe doe je dat? Wat zijn de regels?)

Zinsdelen

= Een zo groot mogelijk stuk zin dat voor de PV past.

- Vóór de PV staat altijd maximaal één zinsdeel;

- Elk zinsdeel kan maar één naam krijgen.
Plastic tassen \ vormen \ nog steeds \ een ernstige bedreiging  \ voor het milieu. \\

In de groeiende Heinz-Ketchup uit 2004 \ hebben \ we \ zin. \\

Typ onderstaande zin over en plaats zinsdeelstrepen.

Sinds 1975 wordt in onze stad elke zomer een grote braderie georganiseerd.

Typ onderstaande zin over en plaats zinsdeelstrepen.

Ik moest bij Nederlands een verhaal
schrijven over ́De schat in de toren ́.

Het onderwerp

Welke vraag stel je om het onderwerp te vinden?

Onderwerp

= Wie/Wat + persoonsvorm?

- Het OW begint nóóit met een voorzetsel;
- Sommige OW'en zijn lastiger:
Wie heeft jou voor je verjaardag die oorbellen gegeven?
Vraag = wie/wat heeft?               Antwoord =  ?

Tip:  Maak een ander woord van 'Wie', zoals 'de trainer:
De trainer heeft jou voor je verjaardag die oorbellen gegeven. 

OW = 'de trainer', dus 'wie' is het onderwerp in de originele zin.

Het lijdend voorwerp

Lijdend voorwerp (teken)

- Hoeft niet in de zin te staan;

- Wie/wat + werkwoordelijk gezegde + OW? Antwoord = LV

- In een zin met een naamwoordelijk gezegde staat nooit een LV

- Een LV begint nooit met een voorzetsel

vb. Deze aap wil altijd een gouden ring dragen.
Wie/wat wil deze aap dragen? Antwoord = een gouden ring (LV)

WEL een LV

GEEN LV

missen

overblijven

werken

afknippen

schillen

overlijden

kwetsen

waarschuwen

vaststellen

verzuimen

lukken

bedriegen

benoemen

timmeren

opbellen

respecteren

gebeuren

Kan het zinsdeel 'over het paard' een LV zijn? Leg uit waarom wel of niet.

Het meewerkend voorwerp

Wat is het MV?

Het bedrijf heeft intussen kinderen over de hele wereld veel speelplezier gegeven

1. kinderen
2. kinderen over de hele wereld
3. Er is geen mv
4. veel speelplezier

Meewerkend voorwerp

- Hoeft niet in de zin te staan;

- Aan/voor wie + gezegde + OW + LV? Antwoord = MV;

- Een MV is bijna altijd een mens of een dier;
- Controleer of je aan/voor kunt weglaten of kunt toevoegen.

Ineke heeft het antwoord aan mij gevraagd.
Vraag = Aan/voor wie heeft Ineke het antwoord gevraagd? Antwoord = 'aan mij'. 'Aan' kun je, door te schuiven, weglaten.

Ontleed onderstaande zin.

De anderen uit de groep gaven hem vaak veel complimenten.

Ontleed onderstaande zin:

De schoonmaakploeg haalde voor het begin van van de tweede helft de op het veld gegooide rommel weg

De bijwoordelijke bepaling

| Om beter te presteren | gaat |  de kernploeg | nog harder | trainen. ||

hoe

waarom

waarmee

waar

waarheen

wanneer

waarover

hoelang

| Met zijn chromebook | is | hij | gisteren | naar de ICT | gegaan. ||

hoe

waarom

waarmee

waar

waarheen

wanneer

waarover

hoelang

En nu werken jullie!