PTN 3HV 7. Spelling: §4 en 5

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

3HV 7. Spelling

Cursus 7

Spelling

§4 en 5

Startvraag

Noteer een zin van ten minste acht woorden, waarin je een volledige datum (dag, maand en jaartal) gebruikt.

• Als je een wetenschappelijk begrip, een eenheid of een valuta weergeeft met een of meer (hoofd)letters, dan is er sprake van een […].
• Als je een woord(groep) weergeeft met een beperkt aantal letters en punten, die je uitspreekt als het oorspronkelijke woord, dan is er sprake van een […].

havo

vwo

Noteer je antwoord in je schrift.

Extra vraag:

Welk woord gebruik jij in een verkorte versie? Denk aan Whatsapp etc.

Startvraag

Bijvoorbeeld:

Mijn opa is in Leeuwarden geboren op 12 januari 1958.

• symbool
• afkorting

havo

vwo

antwoord 

Bijvoorbeeld:

faka, BRB, LOL

Deze week:

Les 1 Spelling - §4 en 5

Les 2 Spelling - §6, 7 en 8

Les 3 Fictie -> 3PAK

Lesdoelen

• Ik weet wanneer ik een getal met cijfers of met letters moet schrijven.
• Ik weet hoe ik afkortingen, letterwoorden, initiaalwoorden, verkortingen en symbolen moet schrijven.

 §4 Getallen

Getallen schrijf je soms in letters en soms in cijfers.

Wat is de juiste schrijfwijze?

Julia koopt ... kaascroissantjes per week.

1. zes
2. 6

Ik schrijf getallen
met letters bij...

Ik schrijf getallen
met cijfers bij...

Je gebruikt letters

• voor hele getallen van één tot en met twintig: zeven, negentien;
  
• voor de tientallen tot honderd: twintig, dertigste;
  
• voor de honderdtallen tot duizend: tweehonderd, achthonderdste;
  
• voor de duizendtallen tot twaalfduizend: zesduizend, negenduizendste;
  
• voor de getallen miljoen, miljard, biljoen enzovoort: vier miljoen (met spatie), drie miljardste (los!).

Je gebruikt cijfers

• voor getallen boven de twintig, behalve de tientallen en honderdtallen: 86 miljoen, de 21e (21e, 21ste) aflevering, 55 genodigden;
  
• voor maten, gewichten, bedragen, telefoonnummers, data, adressen, percentages, rekeningnummers, exacte tijdstippen: 70 meter, 33 °C, 6 kilo, € 9,25, 18 februari 1963, Dalemstraat 42, 8 procent, om 15.00 uur (drie uur geeft een tijdsduur aan: De sollicitanten krijgen drie uur de tijd voor de slotopdracht).

Let op

• Je schrijft breuken met een spatie (twee derde: ⅔, vijf zeven achtste: 5⅞; maar: vierenhalf), behalve in een samenstelling: vierkwartsmaat, tweederdemeerderheid.
  
• Cijfers hebben de voorkeur als er anders een rare mix van cijfers én letters zou ontstaan bij getallen die hetzelfde geval betreffen:Van de 28 deelnemers gingen er 3 naar de finale.
• Voor grote ronde getallen in een tekst combineer je cijfers en letters: 58 duizend inwoners, 240 miljard euro, 11 duizend kilometer.

De staatsgreep vond plaats op ..........

1. vijfentwintig februari negentientachtig
2. 25-2-1980
3. 25 februari negentientachtig
4. 25 februari 1980

Om ...................... had ik een afspraak

1. 2 uur
2. 14:00 uur
3. twee uur
4. veertien uur

Hoewel ik om 14:00 uur een afspraak had, moest ik .............. wachten op de orthodontist.

1. 2 uur
2. 14:00 uur
3. twee uur

Manieren om woorden korter te schrijven

 vijf manieren waarop je woorden of woordgroepen korter kunt schrijven

• afkorting: e.d.
• letterwoord: pin
• initiaalwoord: btw
• verkorting: wifi 
• symbool: $

            Tip: leer deze manieren uit je hoofd met behulp van (m.b.v.) een voorbeeld.

afkorting 

• is een weergave van een woord of woordgroep met een beperkt aantal letters; 
• spreek je uit als het oorspronkelijke woord;
• schrijf je met een of meer punten;
• schrijf je met een hoofdletter als deze ook in het oorspronkelijke woord voorkomt.

Z.M. > Zijne Majesteit

t.b.v. > ten behoeve van

initiaalwoord 

• wordt gevormd volgens dezelfde regels als een letterwoord;
• spreek je uit als losse letters (in tegenstelling tot een letterwoord)

NS > Nederlandse Spoorwegen 

pc > personal computer

verkorting

 

• is opgebouwd uit een of meer (delen van) lettergrepen;
• spreek je uit als een woord.

airco  >  airconditioning

kladiladi  >  klap die laptop dicht

symbool

• is een notatie van een wetenschappelijk begrip, een eenheid of een valuta;
• spreek je uit als het woord waar het 

voor staat;

• is (inter)nationaal afgesproken;
• schrijf je zonder punt.

 GB > gigabyte

@ > at of apenstaartje, is een symbolische afkorting van at of at the cost of (uit het Engels). Oorspronkelijk werd het gebruikt voor rekeningen, bijvoorbeeld: "7 widgets @ £2 ea. = £14". Het staat dus eigenlijk voor het Latijnse ad of het Franse à.

CS (Centraal Station) is een ...

1. afkorting
2. symbool
3. letterwoord
4. initiaalwoord

blz. (bladzijde) is een ...

1. afkorting
2. symbool
3. letterwoord
4. initiaalwoord

Li (Lithium) is een ...

1. afkorting
2. symbool
3. letterwoord
4. initiaalwoord

EHBO is een ...

1. afkorting
2. symbool
3. letterwoord
4. initiaalwoord

Maak de opdrachten van paragraaf 4 en 5, Cursus 7 Spelling, in je schrift of online.

Lesdoelen

• Ik weet wanneer ik een getal met cijfers of met letters moet schrijven.
• Ik weet hoe ik afkortingen, letterwoorden, initiaalwoorden, verkortingen en symbolen moet schrijven.

Terugblik op de les

Wat ging goed?

Wat kan beter?