1.3 De Russische revolutie (versie 2022-2023)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

1.3 De Russische revolutie

Lees eerst LD 1.

Het Russische Rijk (voor 1914)

• rijk aan ijzererts en steenkool maar: agrarische samenleving
• lijfeigenschap onder boeren (onderdrukking)
• leider: tsaar  -> autocraat
• tsaar werd gesteund door leger en orthodoxe kerk
• kritische intelligentsia -> ideeen van Lenin en Marx
• Russisch-Japanse oorlog -> bloedige zondag (1905)

verdieping agrarische samenleving

• 80 procent v/d bevolking was boer
• industrialisatie is miniem
•  bourgeoisie (adellijke boeren) hadden al het land
• arme boeren : pachters of lijfeigenen 
• gevolg: armoede, analfabetisme, weinig burgerrechten

Nu kan je LD 1 bereiken. Lees daarna LD 2.

verdieping tsaar

• Romanov familie al sinds 1613 aan de macht
• Autocratisch -> gn grondwet, gn volksvertegenwoordiging
• stond onder invloed van tsarina, zoon Aleksej, Raspoetin

• pol. en maatschappelijke ideologie 
• streven naar een klasseloze maatschappij
• opstand proletariaat (spontaan)

• pol. en maatschappelijke ideologie 
• streven nr klasseloze mij o.l.v. Sovjets
• opstand proletariaat o.l.v. voorhoede (gepland)

verdieping kritische intelligentsia

Marxisme

Leninisme

verdieping bloedige zondag

• Rusland was in oorlog met Japan. 
• Er ontstond hongersnood in steden
• arbeiders trokken naar Winterpaleis om petitie aan tsaar te bieden.
• vuur werd geopend. -> 200 doden, 800 gewonden
• Daarna: oprichting Doema

Economisch	maatschappelijk	politiek
armoede volk	Bourgeoisie vs proletariaat	autocratische tsaar
lijfeigenschap boeren	Marxisme	oorlog met Japan
achterstand industrie	Leninisme	bloedige zondag
		oprichting Doema

Samengevat: Onrust in Rusland

Nu kan je LD 2 bereiken. Lees daarna LD 3.

De eerste wereldoorlog

• Centralen veroverden grote gebieden in Rusland
• Meeste soldaten waren slecht getrainde boeren
• Er ontstonden voedseltekorten en hongersnood 
• vijandigheid tegenover Alexandra (Duitse)

Nu kan je LD 3 bereiken. Lees daarna LD 4.

Verloop
1917: Russische Revolutie

Februarirevolutie

• Het Russische volk heeft honger en is oorlogsmoe.
• Vrouwen in Sint-Petersburg komen in opstand. (23/02 -> internationale vrouwendag)
• Het leger sluit zich aan bij de opstandelingen.
• De Russische Tsaar moet aftreden. Er komt een democratische Voorlopige Regering.
• Voorlopige regering = doema (zie verdieping bloedige zondag) + sovjet-Raad (raad van boeren, soldaten en werklieden)
• Wereldoorlog I wordt voortgezet.

Nu kan je LD 4 bereiken. Lees daarna LD 5 en 6.

Verloop
1917: Russische Revolutie

Oktoberrevolutie

• Lenin keert terug uit balingschap naar Rusland, met de hulp van Duitsland.
• Lenin en zijn bolsjewieken (communisten) plegen een staatsgreep in oktober 1917.
• gebouwen worden bezet en regering wordt gevangen genomen.
• Rusland laat maar 1 partij toe -> sovjet dictatuur
• Lenin belooft vrede met Duitsland -> vrede van Brest-Litovsk. 

Nu kan je LD 5 en 6 bereiken. Lees daarna LD 7.

Wat moest Rusland wel doen in ruil
voor vrede volgens deze tekenaar?

verloop Russische burgeroorlog

• 1918-1922
•  Tsarenfamilie wordt vermoord (17/07/1918)
• Witten (aanhangers tsaar) vs. Roden (bolsjewieken)
• (alweer) hongersnood 
• Pogroms (antisemitisme)
• Bolsjewieken winnen

Nu kan je LD 7 bereiken. Lees daarna LD 8.

Raspoetin

Chlysten: Gods volk

• Russische sekte
• 'Alleen de zondaars kunnen vergeven worden'  

1911

Brieven

Raspoetin en de tsarenfamilie

• wordt in 1905 voorgesteld aan de Romanovs.
• spirituele raadgever van koninklijke familie was net overleden
• Hemofilie van Aleksej
• Raspoetin 'geneest' hem
• Raspoetin wordt hofarts
• krijgt grote invloed aan het hof (ook politiek) 

De moord

legende	waarheid
overleeft kaliumcyanide in gebak en wijn	kaliumcyanide in wijn was verdampt
overleeft schoppen en slagen met ijzeren beslagen knuppel	overleeft schoppen en slagen met ijzeren beslagen knuppel
overleeft schoten in buik en lever	derde schot fataal
springt in rivier	gedumpt in rivier

• stoffelijk overschot wordt verbrand zodat niets aan hem herinnerde....
• Maar: er blijft toch iets over.... 

Nu kan je LD 8 bereiken.