Criminaliteit herhaling

• Maatschappijkunde
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 4

Criminaliteit herhaling

Wat gaan we doen?

Wat is criminaliteit?

Ons beeld van criminaliteit

Oorzaken criminaliteit

Nederland is een rechtsstaat

Het strafrecht

Van politie naar officier

Voor de rechter

Straf

Criminaliteitsbeleid

Wat is een waarde?

1. Een regel die niet op papier staat
2. Een principe dat je belangrijk vindt in het leven
3. Een regel die in een wet staat
4. Principes waaraan je je altijd moet houden

Wat is criminaliteit?

Waar staan de meeste strafbare feiten in beschreven?

Soorten regels

Ongeschreven regels

Regels voor goed gedrag die nergens op papier staan (fatsoensnormen)

Geschreven regels

Regels die in reglementen of wetten staan (gedragsregels van de school)

Tijdsgebonden en plaatsgebonden

Crimineel gedrag is:

Tijdsgebonden

Wat als criminaliteit wordt gezien verschilt per tijd

Plaatsgebonden

Wat als criminaliteit wordt gezien verschilt per land

1. Tijdgebonden
2. Plaatsgebonden

1. Tijdgebonden
2. Plaatsgebonden

Gevolgen van criminaliteit

Materiële gevolgen

Deze kun je berekenen in geld

Immateriële gevolgen

Zijn niet in geld uit te drukken en zijn daarom minder zichtbaar

Een juwelier is overvallen. De display cases zijn kapot en bijna alle juwelen zijn meegenomen.

1. Materiële schade
2. Immateriële schade

De juwelier durft niet meer terug naar zijn zaak.

1. Materiële schade
2. Immateriële schade

Waarom wordt
iemand crimineel?

Nederland is een rechtsstaat

Een land waar de rechten en plichten van de burgers en van de overheid in de wet zijn vastgelegd

Er is een grondwet

Er zijn grondrechten

De overheid moet zich aan de wet houden

Er is onafhankelijke rechtspraak

Democratisch gekozen parlement

Het strafrecht

Het strafrecht omvat alle regels en wetten over het straffen van mensen die de wet hebben overtreden

Uitgangspunten van het strafrecht

Je kunt alleen worden gestraft voor iets wat volgens de wet strafbaar is

Er wordt rekening gehouden met de ernst

Er wordt gekeken naar de situatie

Er wordt gekeken naar de achtergrond en persoonlijke eigenschappen van de dader

Er wordt rekening gehouden met de leeftijd

Rechten van een verdachte 1

Je bent pas verdachte als er een redelijk vermoeden is dat je schuldig bent aan een strafbaar feit

De verdachte heeft het recht te weten waarvan hij verdacht wordt

De verdachte heeft recht op hulp van een advocaat op het moment van inverzekeringstelling

Een verdachte heeft het recht te zwijgen tijdens het verhoor en hoeft niet mee te werken aan het onderzoek

Rechten van een verdachte 2

De politie mag de verdachte maar voor een beperkte tijd vasthouden

Elke verdachte heeft recht op een eerlijk proces

Een verdachte is onschuldig totdat hij door de rechter schuldig is bevonden

De verdachte mag na een uitspraak in hoger beroep gaan

Misdrijven en overtredingen kunnen verjaren

Vroeger gold dat als een verdachte was vrijgesproken, hij niet nog een keer voor hetzelfde feit voor de rechter kon worden gebracht.

Noem een taak van de politie

Noem een bevoegdheid van de politie

Officier van justitie

Een speciale ambtenaar die namens de samenleving bewijzen zoekt tegen een verdachte en een straf tegen hem kan eisen

Wat kan een officier van justitie besluiten?

Seponeren

Afzien van verdere rechtsvervolging door bijv. niet genoeg bewijs

Schikken

De zaak afdoen met een geldboete of er onderling uitkomen

Vervolgen

De verdachte moet voor de rechter verschijnen

Hoe verloopt een rechtszitting?

Waarom straffen we?

Soorten straffen

Hoofdstraffen

Geldboete

Hechtenis

Gevangenisstraf

Taakstraf

Bijkomende straffen (afnemen rijbewijs)

Maatregelen (TBS)

Criminaliteitsbeleid

Repressie

Bestrijden van criminaliteit

Preventie

Voorkomen van criminaliteit

Criminaliteitsbeleid

De regering en het parlement stellen het beleid vast (wat is strafbaar?)

Het Openbaar Ministerie en de politie sporen strafbare feiten op en brengen verdachten voor de rechter

Rechters zijn verantwoordelijk voor een onafhankelijke rechtspraak

Linkse partijen

Christelijke partijen

Rechtse partijen

Benadrukken de maatschappelijke aspecten van criminaliteit en preventieve maatregelen

Benadrukken het belang van het gezin, de school en maatschappelijke middenveld bij het voorkomen van criminaliteit

Repressieve aanpak en meer bevoegdheden voor politie en justitie

Beleidsterreinen

Opsporingsbeleid

Gaat over de opsporingstaak van de politie en de officier van justitie

Vervolgingsbeleid

Gaat over de manier waarop justitie misdrijven vervolgt

Gevangenisbeleid

Gaat over de behandeling en opvang van gevangenen

Jeugdbeleid

Meer toezicht en controle

Sneller straffen en vaker zinvoller straffen opleggen (werkprojecten, taakstraffen)

Banenplannen