Hoofdstuk 3 Paragraaf 2 hofstelsel en horigheid

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Hofstelsel en horigheid

Leg in je eigen woorden het verschil tussen sjiieten en soennieten uit.

Noem 2 belangrijke gebeurtenissen aan het einde van de Middeleeuwen.

Doelen voor deze les: 

• Je kan het volgende kenmerkend aspect in je eigen woorden uitleggen: 'De ontwikkeling in West-Europa van landbouwstedelijke naar landbouwsamenleving'. 
• Je kan de ontwikkeling van horigheid uitleggen. 
• Je kan het verschil tussen horigheid en het hofstelsel uitleggen. 
• Je kan in je eigen woorden uitleggen wat autarkisch is. 
• Je kan 3 gevolgen noemen van de val van het Romeinse rijk in West-Europa. 
• Je weet welk economisch systeem van betaling vaak werd gebruikt. 
• Je kan uitleggen hoe de horigheid ontwikkeld is. 
• Je kan in je eigen woorden uitleggen wat een horige is. 
• Je kan uitleggen waarom horigen toch nog rechten hadden. 
• Je kan in je eigen woorden uitleggen wat het hofstelsel is en maakt daarbij gebruik van het woord domein. 
• Je kan het verschil tussen belasting en herendiensten uitleggen. 

• Je kan uitleggen wat een hofmeier of rentmeester was. 

Het verval van steden

476: Laatste keizer van West-Romeinse rijk wordt afgezet. 

West-Europese samenleving verandert van een landbouwstedelijke samenleving in een landbouwsamenleving

Oorzaak: Landbouw bracht zo weinig op dat iedereen in de landbouw moest gaan werken. 

Gevolg: Specialistische beroepen verdwijnen. 

Het verval van steden

Oorzaak: Reizen was gevaarlijk, wegen waren slecht en grote delen van Europa waren ontvolkt.

Gevolg: Gemeenschappen worden autarkisch (Leven van de opbrengst van hun eigen land en er was weinig contact met de buitenwereld.) 

Handel in valuta werd vervangen door ruilhandel. 

Horigen

Ontwikkeling horigheid:

1. 3de/4de eeuw: Agrarische productie daalt en het Romeinse leger krijgt niet voldoende voedsel. De keizer verbiedt boeren om hun land te verlaten. 
2. Na de val van het  West-Romeinse rijk hebben bendes vrij spel. Boeren zoeken bescherming bij hun heer. In ruil voor deze bescherming kregen deze boeren verplichtingen.  Zoals belasting en herendiensten. 
3. Horigen hadden meer rechten dan slaven, alleen mochten hun land niet zonder toestemming van de heer verlaten of trouwen. 

Horigheid: Systeem waarbij halve vrij en niet vrij boeren hun land niet mogen verlaten. 

Hofstelsel

Hofstelsel: Een economisch systeem waarbij horige boeren op een domein werken in ruil voor belasting en herendiensten. 

Hofstelsel

Aantal domeinen in bezit van één heer kon verschillen. 

Er konden ook verschillende hoeven op één domein liggen.

Als een heer verschillende domeinen had stelde hij hofmeiers of rentmeesters aan. Die woonden op het domein en zorgde voor het domein in naam van de heer.  

Aan de slag: Huiswerk

• Maken paragraaf 3.2. 
• Nakijken paragraaf 3.2. 
• Nakijken vorige paragrafen.
• Leren leerdoelen paragraaf 3.2. 

Leg in je eigen woorden uit: Wat is het verschil tussen horigheid en hofstelsel

Leg in je eigen woorden het volgende kenmerkend aspect uit: De ontwikkeling in West-Europa van landbouwstedelijke naar landbouwsamenleving.

Huiswerk

• Maken paragraaf 3.2. 
• Nakijken paragraaf 3.2. 
• Nakijken vorige paragrafen.
• Leren leerdoelen paragraaf 3.2.