3.1 online 1

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Historische Context: Nederland (1948-2008)

3.1 Remmen los  

Leerdoelen

1. Je kunt beschrijven waarom en hoe na de Tweede Wereldoorlog de verzuiling werd hersteld. 

2. Je kunt beschrijven hoe na 1945 de Nederlandse economie zich herstelde en welke rol de overheid hierbij speelde.

Kenmerkende aspecten

48 De toenemende westerse welvaart die vanaf de jaren zestig van de twintigste eeuw aanleiding gaf tot ingrijpende sociaal-culturele veranderingsprocessen.

Eerst even lezen:

Lees van HC Nederland par 3.1: Verzuiling t/m Maakbare samenleving

Arceer de belangrijke zinnen.

Verzuiling

Hoe zat het ook alweer?

Uit welke hoek komt deze spotprent en wat wil de maker zeggen?

Verzuiling

Hoe zat het ook alweer?

Uit welke hoek komt deze spotprent en wat wil de maker zeggen?

Bij de katholieken, protestanten en socialisten was de verzuiling sterker dan bij de liberalen. Een van de verklaringen daarvoor is dat deze drie groepen elk een eigen emancipatieproces doorlopen hadden.

Leg uit dat dit emancipatieproces het verzuilingsproces versterkte.

Een bewering: ‘De mislukte doorbraak geeft aan dat de Nederlandse bevolking in 1945 meer behoefte had aan continuïteit dan aan verandering.’

JUIST

ONJUIST

Uitslag 2e kamerverkiezingen 1946.

Wat valt je op?

In 1946 werden in Nederland verkiezingen voor de Tweede Kamer gehouden. De CPN (Communistische Partij van Nederland) kreeg tien procent van de stemmen. Dat was ruim drie keer zoveel als bij de laatste vooroorlogse verkiezingen.
Geef hiervoor een verklaring die met de binnenlandse situatie van kort na de oorlog te maken heeft.

1. Wederopbouw
2. Zetelverloop CPN
3. Babyboom
4. Stijging inkomsten per inwoner

In de tekst staan voorbeelden van gevolgen op de korte termijn en gevolgen op de lange termijn van de babyboom. Welke? 

Bedenk van beide soorten gevolgen nog een voorbeeld.

Om de economie na WOII weer op gang te brengen investeerde de overheid veel tijd en geld in:

1. landbouw
2. industrie
3. handel
4. onderwijs

‘Nog steeds staat ons land voor het feit, dat ondanks de verbetering, welke werd bereikt, de import veel groter is dan de export. Daarnaast maakt de voortgaande snelle bevolkingsgroei het noodzakelijk te bedenken hoe voor het toenemend arbeidsaanbod op den duur voldoende werkgelegenheid kan worden gevonden. Van de wijze waarop deze problemen zullen worden opgelost, is in grote mate het toekomstig welvaartspeil van het Nederlandse volk afhankelijk. Een bevredigende oplossing is naar mijn mening slechts denkbaar, indien zij steunt op een krachtige verdere ontwikkeling van de Nederlandse industrie.’

Naar: J.R.M. van den Brink, Nota inzake de industrialisatie in Nederland (1949).

Volgens minister Van den Brink waren er twee problemen die door het stimuleren van de industrie zouden kunnen worden opgelost.

Lees de bron en noem deze twee problemen.

Beredeneer hoe de Amerikaanse minister Marshall (naar wie het Marshallplan is vernoemd) oordeelde over het beleid van minister Van den Brink.

Wat is geleide loonpolitiek?

1. Mensen die in de politiek werkten kregen tijdelijk geen loon
2. Loonkosten werden hoog gehouden, zodat mensen toch een goed inkomen hadden.
3. De loonkosten bleven tijdelijk laag zodat er meer geproduceerd kon worden
4. Duitsers die in Nederland werkten kregen niet meer betaald

De geleide loonpolitiek was een manier om de wederopbouw te ondersteunen

1. Juist
2. Onjuist

Welke twee doelstellingen vormde de basis voor de geleide loonpolitiek?

1. Wederopbouw en herstel interne markt
2. Wederopbouw en internationale concurrentie
3. Uitbannen werkloosheid en wederopbouw
4. uitbannen werkeloosheid en internationale concurrentie

Wat waren gevolgen van de geleide loonpolitiek?

1. Exportproducten goedkoper + meer werkgelegenheid
2. Exportproducten duurder + meer werkgelegenheid
3. Importproducten duurder + meer werkgelegenheid
4. Importproducten goedkoper + minder werkgelegenheid

Leg uit wat de Rood-Roomse coalitie is.

Rooms-rode coalities zijn politieke samenwerkingen tussen:

1. Katholieke Volkspartij (KVP) en de liberalen (VVD)
2. Liberalen (VVD) en Partij van de Arbeid (PvdA)
3. Katholieke Volkspartij (KVP) en de Partij van de arbeid (PvdA)

exitticket

.

Exit-ticket

In de jaren vijftig was de Sociaal-Economische Raad (SER) een belangrijk overlegorgaan. Hierin zaten vertegenwoordigers van werkgevers, werknemers en door de overheid benoemde deskundigen. De SER adviseerde de overheid over de economie en de sociale politiek.

Leg uit dat de SER goed past bij de periode van wederopbouw en geleide loonpolitiek.

Schrijf je antwoord op, laat het zien, is het oké dan mag je de les verlaten.