Fictie voorbereiding mondeling

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 4

Welkom bij Nederlands!

Pak je pen, boek, map & schrift.

Oortjes & telefoon buiten lokaal.

Vandaag

• Info
• Uitleg Lezen van verhalen
  
• Vragen?
  
• Voorbereiden mondeling
• Afsluiting
  

• 
  

Theorie Fictie

Bij je mondeling moet je vragen beantwoorden over je boeken.

Daarvoor moet je een aantal begrippen kennen. Die ga ik vandaag uitleggen.

Vandaag

• Info
• Uitleg
• ZS
  
• Vragen?
• Werken
• Afsluiting

• 
  

Genres

Boeken kunnen verdeeld worden in verschillende genres (pag. 41 boek).

Voorbeelden:

• Detective
• Thriller
• Fantasy
• Sciencefiction
• Dystopische romans

Vandaag

• Info
• Uitleg
• ZS
  
• Vragen?
• Werken
• Afsluiting

• 
  

Leeservaring beschrijven

Om te vertellen wat je van een boek vond, gebruik je beoordelingswoorden (pag. 41). Voorbeelden:

• spannend - saai
• begrijpelijk - onbegrijpelijk
• geheimzinnig - helder
• veel actie - gebeurt weinig in
• ontroerend - raakt me niet

Vandaag

• Info
• Uitleg
• ZS
  
• Vragen?
• Werken
• Afsluiting

• 
  

Gebeurtenissen

Gebeurtenissen zijn chronologisch te ordenen.

Als ze niet zo verteld worden, ga je ze toch in je hoofd in de goede volgorde zetten.

Vandaag

• Info
• Uitleg
• ZS
  
• Vragen?
• Werken
• Afsluiting

• 
  

Gebeurtenissen

Verder kunnen gebeurtenissen meer of minder realistisch zijn. Je kunt dit dan ook uitleggen door gebeurtenissen te noemen.

Vandaag

• Info
• Uitleg
• ZS
  
• Vragen?
• Werken
• Afsluiting

• 
  

Personages

Deze zijn verbonden met de gebeurtenissen.

Verschillende rollen:

• Hoofdpersonage
• Bijpersonen (helper, tegenstander)
• Personen die geen personages zijn - deze worden niet uitgewerkt.

Vandaag

• Info
• Uitleg
• ZS
  
• Vragen?
• Werken
• Afsluiting

• 
  

Hoofdpersonages

Hoofdpersonages maken een ontwikkeling mee in het verhaal. Ze worden uitgebreid beschreven. Je beleeft het meeste van het verhaal door hun ogen. Hij/zij heeft een probleem of opdracht.

Vandaag

• Info
• Uitleg
• ZS
  
• Vragen?
• Werken
• Afsluiting

• 
  

Personages

Personages kun je op twee manieren leren kennen:

1. Direct; opsomming van eigenschappen.
2. Indirect; door wat ze doen, denken, etc.

Vandaag

• Info
• Uitleg
• ZS
  
• Vragen?
• Werken
• Afsluiting

• 
  

Vertelperspectief

Het verhaal wordt verteld vanuit een bepaald standpunt. Drie mogelijkheden:

1. Ik-vertelperspectief; verteld door de ogen van personage in de ik-vorm.
2. Hij/zij-vertelperspectief; verteld door de ogen van personage in de hij/zij-vorm.
3. Alwetende verteller; niet vanuit personage maar 'van boven'. Weet ALLES en geeft soms commentaar.

Vandaag

• Info
• Uitleg
• ZS
  
• Vragen?
• Werken
• Afsluiting

• 
  

Tijd & ruimte

Samen noem je dit setting.

• Historische tijd;
• Ruimte (plekken, steden, etc.)

Vandaag

• Info
• Uitleg
• ZS
  
• Vragen?
• Werken
• Afsluiting

Tijd

• Chronologische volgorde: een schrijver vertelt het verhaal in de volgorde waarin alles gebeurd is.
  
• Terugverwijzing/vooruitwijzing
• Tijdsprong: de schrijver slaat een stuk tijd over (de volgende dag, een paar uur later)
  
• Flashback

Terugverwijzing

Een terugverwijzing in een boek wijst met een kort zinnetje terug naar iets wat in het verleden gebeurd is. Bijvoorbeeld:

'Hij dacht terug aan die ochtend waarin hij haar nog in zijn armen had gehouden.'

Een terugverwijzing is korter dan een flashback. Bij een flashback spring je voor een langere periode terug in de tijd.

Flashback

• 
  

Tijdloos

Soms heeft een verhaal geen tijd.

Deze noemen we tijdloos.

Bijvoorbeeld:

• Sprookjes
• Fabels

Vandaag

• Info
• Uitleg
• ZS
  
• Vragen?
• Werken
• Afsluiting

• 
  

Vertelde tijd / verteltijd

- verteltijd = hoeveel blz. heeft het boek

- vertelde tijd = tijd die voorbijgaat in het boek (week, jaar, 10 jaar) 

- tijdsperiode = in welke tijd speelt het verhaal zich af? (jaartal, historische figuren, gewoontes / kleding / eten / voorwerpen en omgeving)

Vandaag

• Info
• Uitleg
• ZS
  
• Vragen?
• Werken
• Afsluiting

• 
  

Spanning

Spanning in een verhaal kan op verschillende manieren opgewekt worden:

• Bedreigende situatie of gevaarlijke omgeving
• Onverwachte wending
• Cliffhanger
• Open plekken
• Vermoedens
• Uitstel
• Informatievoorsprong

Vandaag

• Info
• Uitleg
• ZS
  
• Vragen?
• Werken
• Afsluiting

STIJLFIGUREN

gebruik je om indruk te maken op een luisteraar of lezer.
 

Het zijn taalmiddelen om dat wat je wilt zeggen, treffender of sterker uit te drukken.

• 
  

Stijlfiguren

Verschillende soorten stijlfiguren:

• Herhaling
• Opsomming
• Tegenstelling
• Eufemisme
• Overdrijving
• Understatement
• Ironie
• Sarcasme

Vandaag

• Info
• Uitleg
• ZS
• ZF
• Afsluiting

• 
  

Herhaling

Het letterlijk herhalen van een woord of een woordgroep

voor zij die aan me twijfelen

twijfel je meer aan mij dan mij ik betwijfel het

Vandaag

• Info
• Uitleg
• ZS
• ZF
• Afsluiting

• 
  

Opsomming

Er worden verschillende dingen opgesomd

Die echte tories geen neppe tories

Die gangster tories ook geen rap en borie

Dit zijn meer die haat mezelf emo-rapper tories

Niet die rapper om te rappen tories maar die echte tories

Vandaag

• Info
• Uitleg
• ZS
• ZF
• Afsluiting

• 
  

Tegenstelling

Als twee dingen tegenover elkaar gezet worden.

Hier zijn de nachten lang, en de dagen kort

Vandaag

• Info
• Uitleg
• ZS
• ZF
• Afsluiting

• 
  

Eufemisme

Verzachtende omschrijving die een beetje verstopt wat iets eigenlijk betekent. Vaak met een taboe.

Voorbeelden voor dood:

heengaan

inslapen

naar een betere wereld gaan

etc.

Vandaag

• Info
• Uitleg
• ZS
• ZF
• Afsluiting

• 
  

Hyperbool

Een hyperbool is een sterke overdrijving.

Als je je erg inspant:

"Ik ga dood!!"

Vandaag

• Info
• Uitleg
• ZS
• ZF
• Afsluiting

• 
  

Understatement

Het tegenovergestelde van overdrijving.
Vaak om iets grappig te maken.

Mijn steenrijke oom heeft een stulpje aan de Rivièra gekocht.

Vandaag

• Info
• Uitleg
• ZS
• ZF
• Afsluiting

• 
  

Ironie

Licht spottend, maar niet kwetsend. Vaak wordt het tegengestelde gezegd.

Als iemand te laat binnenkomt:

"Je vindt het niet erg dat we al begonnen zijn, toch?"

Vandaag

• Info
• Uitleg
• ZS
• ZF
• Afsluiting

• 
  

Sarcasme

Harde, bijtende spot. Vaak bedoelt om te kwetsen.

Meestal gebracht met arrogantie.

Als iemand echt zijn best niet doet: "Nou, als jij zo doorgaat dan kom je zeker in aanmerking voor een promotie"  

Vandaag

• Info
• Uitleg
• ZS
• ZF
• Afsluiting

Begin

Soms begint een verhaal ergens middenin. Achteraf kan je nog worden bijgepraat over de personages en de situatie. Het is vaak in het begin even zoeken.

Open einde

Gesloten einde

Open en gesloten einde

• Gesloten: verhaalprobleem is opgelost.
• Open: verhaalprobleem is niet opgelost.

Huiswerk

Maak de opdracht op Learnbeat over Fictie!

Afsluiting

Huiswerk: Laagland, opdr. 2 & 6.

Leesverslag!!!