Arm en Rijk 1.4 Hier geen honger

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4-6

1.4 Hier hoef je toch geen honger te lijden?

H1 Genoeg voor iedereen?

Domein Wereld

Lesdoel

• Hoe kan het dat in een land met voldoende regen zo veel mensen ondervoed zijn? (oorzaken)
• Wat doen de donorlanden en Ethiopië zelf om de voedselzekerheid te vergroten? (maatregelen)

Geen eten hebben is een voorbeeld van..

1. Kwantitatieve honger
2. Kwalitatieve honger

Welke onderdeel hoort niet bij de transportheorie van Ullman?

1. Complementariteit
2. Transporteerbaarheid
3. Tussenliggende mogelijkheden
4. Betaalbaarheid

Ruimtelijke verschillen in de mondiale voedselvoorziening het gevolg van:

• voedselaanbod: landbouwgrond, klimaat, bodems, methode
  
• distributie: transporteerbaarheid
  
• voedselvraag: koopkracht en handelspoltiek
  

Oorzaken: Natuurlijk

• Te weinig nuttige neerslag
• Grote variabiliteit in neerslagperiodes (onbetrouwbaar)
• Grote intensiteit van neerslag, te veel in een keer. Overbodige neerslag spoelt weg
• Grote variabiliteit in ruimtelijke spreiding van de neerslag
  

Oorzaken: Politiek

• Politieke instabiliteit
• Etnische spanningen

•  Ethiopië: Lang stabiel geweest, maar sinds 2016 meer spanningen. 
•  - Onderdrukking minderheden
  
•  - Conflicten rondom grondbezit
  
•  - Protesten hardhandig neergeslagen

Oorzaken: Economisch

• Regionale ongelijkheid
  

1. Economische groei in Ethiopië (internationale handel), maar laag HDI.
2. 45% onder armoedegrens
3. 20% afhankelijk van voedselhulp

Oorzaken: gezondheid

• Vicieuze cirkel van armoede
• Aids

Conclusie

Ethiopië produceert niet genoeg voedsel voor de eigen bevolking.

Ethiopië is dus afhankelijk van het buitenland. 

Hulp om de ergste gevolgen van een natuurramp of oorlog op te vangen heet:

1. gebonden hulp
2. noodhulp
3. structurele hulp

Noodhulp

Structurele hulp

Hulp

• Structurele hulp:

         - programmahulp: alle geldelijke steun

         - projecthulp: NGO's (themagericht)

• Noodhulp (humanitaire hulp): beperkt in tijd, ruimte en omvang

       - Voedselhulp: redt levens, maar maakt afhankelijk. Grootste              vijand voedselzekerheid

Hulp aan Ethiopië

Buitenlandse hulp:

• 2/3 structurele hulp aan landbouw, gezondheid en infrastructuur
• 1/3 voedselsteun (noodhulp)

-> Dumpen voedseloverschotten

Maatregelen door Ethiopië

• Investeren in stuwdammen. Waarom?
• Herstellen aangetaste grond
• Aangepast landbouwbeleid: industrialisatie via mechanisatie in de landbouw. Waarom?
• Geld i.p.v. voedsel -> opkopen regionale overschotten (tegenover het dumpen van westerse overschotten)

Maatregelen door Ethiopië

• Investeren in stuwdammen: vasthouden van water, irrigatie leidt tot diversificatie
• Herstellen aangetaste grond
• Aangepast landbouwbeleid: industrialisatie via mechanisatie in de landbouw (microkredieten)
• Geld i.p.v. voedsel -> opkopen regionale overschotten (tegenover het dumpen van westerse overschotten)

Opdrachten

Maak Arm en Rijk

Hoofdstuk 1  Par. 4

Opdracht 2 /3 / 4ab / 7 / 9

Opdr 1 en 2 klassikaal

Lees alvast opdracht 1 (p.41)

Vraag 1 uit je boek.
Leg uit waarom juist aan deze groep.

1b. Gebruik een van de twee kaartbladen De wereld - Politiek. Geef ook een politieke reden voor samenwerking.

Vraag 2

(Gebruik het kaartblad De aarde - Klimaatverandering.) 

In Oost-Afrika is Ethiopië het meest kwetsbaar voor een klimaatverandering.

1. juist
2. onjuist

In Afrika zal de temperatuur tot 2100 het meest toenemen in Ethiopië.

1. juist
2. onjuist

Het Hoogland van Ethiopië zal tot 2050 waarschijnlijk veel minder neerslag ontvangen.

1. juist
2. onjuist

Mogelijke klimaatverandering zal voor Ethiopië betekenen dat er meer erosie en overstromingen zullen zijn.

1. juist
2. onjuist

Noem drie argumenten waarom gewapende conflicten vrijwel altijd leiden tot voedselschaarste.

Drie argumenten:

1. Een oorlog kost veel geld. Dat kan niet besteed worden aan de aankoop van voedselvoorraden. 
   
2. Tijdens een oorlog worden akkers verlaten en niet meer onderhouden. Dit maakt akkers kwetsbaarder voor erosie
   
3. Irrigatiesystemen en oogsten worden verwoest. Het gevolg is dat de landbouwproductie in het oorlogsgebied sterk achteruitloopt. 
   
4.  Veel arbeidskrachten van het platteland worden ingezet in het leger / sterven of raken gewond, zodat de akkers niet meer bewerkt worden. 
5.  De infrastructuur (wegen, communicatiemiddelen) en transportmiddelen worden beschadigd en kunnen niet worden gebruikt voor het vervoer van voedsel naar tekortgebieden.