3V H4 Woordenschat + herhaling overige begrippen

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Zorg dat je startklaar bent

Huiswerk open op tafel. Leesboek, pen, en aantekeningenschrift. Chromebook dicht op tafel.

 
Oortjes in je tas.  

Welkom bij 

Nederlands

Huiswerkcontrole

H4 Grammatica zinsdelen opdracht 1, 2 en 4

Lesdoelen

• Ik weet wat inversie is, controleren op juistheid en onjuiste inversie controleren.
• Ik herhaal de begrippen over figuurlijk taalgebruik: metafoor, (asyndetische of homerische) vergelijking, synesthesie, personificatie en metoniemen.
  
• Ik weet wat pleonasme is en kan deze herkennen. 
• Ik weet wat tautologie is en kan deze herkennen. 
• Ik weet wat contaminatie is en kan deze herkennen. 

Finale - Koen - 25 januari vanaf 14:00 uur

(Onjuiste) inversie herkennen en verbeteren

Wat is de meest gangbare volgorde van zinsdelen?

1. PO
2. APO
3. OPA
4. POA

Inversie: ow staat achter pv

• Meest gangbare zinsopbouw = onderwerp, persoonsvorm en ander zinsdeel (OPA)
  Iedereen (ow) / verlangt (pv) / naar de vakantie.

• Als in een zin het onderwerp achter de persoonsvorm staat, heet dat inversie. Op de eerste plaats van de zin staat dan de persoonsvorm (PO) of een ander zinsdeel (APO)
  Naar de vakantie / verlangt (pv) / iedereen (ow).

De finale van Wie is de mol ga ik zeker kijken.

1. Geen inversie
2. Inversie

Inversie

• Bij vraagzinnen. 
• Zinnen die beginnen met ander zinsdeel (A): APO.
• Zinnen die beginnen met een bijzin. 

Onjuiste inversie: inversie bij hz+hz

• Komt soms voor bij nevenschikkende zinnen. 
• Nevenschikkend = twee hoofdzinnen naast elkaar. 
• Hoofdzin+hoofdzin herken je aan de voegwoorden: en, maar, dus, of, want. 

Stappenplan inversie

1. Kijk of je te maken hebt met hoofdzin+hoofdzin (nevenschikkend) of hoofdzin+bijzin (onderschikkend). 
2. Hoofdzinnen hebben altijd de volgorde onderwerp-persoonsvorm.  Controleer of dit klopt, indien je te maken hebt met twee hoofdzinnen. 
3. Verbeter de zin indien nodig: draai persoonsvorm-onderwerp om. 

Uw bestelling is vandaag verzonden en kunt u via de track-and-tracecode uw pakket volgen.

1. Inversie
2. Onjuiste inversie

Verbeter de foutieve inversie (neem de hele zin over):
Het regende de hele middag en hebben we dus niks kunnen doen.

Vergelijkingen onderscheiden

• Je krijgt een kaartje met een zin of een begrip.
• Zoek elkaar op. 
• Ga als groep bij elkaar staan. 
• Mensen zonder kaarten mogen worden gevraagd om te helpen. 
• Eén persoon krijgt de taak om langs de groepen te lopen en te corrigeren. Ook diegene mag hulp vragen. 

Welke stijlfiguren heb je dit en vorig jaar geleerd?

Overzicht stijlfiguren

• Metafoor
• Personificatie
• Metoniem
• Vergelijking
• Asyndetische vergelijking
• Homerische vergelijking
• Synesthesie 

Overzicht stijlfiguren klas 2

• Metafoor: object ontbreekt, er is een overeenkomst tussen object en beeld. 
• Personificatie: levenloos ding krijgt menselijke eigenschappen. 
• Vergelijking: object en beeld staan naast elkaar en worden met elkaar vergeleken, er is een overeenkomst tussen object en beeld. 
• Metoniem: object en beeld worden met elkaar vergeleken, zonder dat ze een overeenkomst hebben. Acht soorten: materiaal, voorwerp, maker, pars pro toto, totum pro parte, plaats/ruimte, eigenschap, aardrijkskundige naam. 

Verbinden zin - begrip

• Je krijgt een kaartje met een zin of een begrip.
• Zoek de juiste zin bij een passend begrip. 
• Ga als groep van hetzelfde begrip bij elkaar staan. 
• Eén persoon krijgt de taak om langs de groepen te lopen en te corrigeren.  

H4 Woordenschat

Stijlfouten

pleonasme

tautologie

contaminatie

Stijlfiguur of stijlfout?

Stijlfiguur: versterkt het effect - is correct.

Stijlfout: onnodige herhaling - is incorrect.

Tautologie

Twee dezelfde woordsoorten samen gebruikt die ongeveer hetzelfde betekenen.

Je kan er 1 weglaten en dan is de zin correct.

Voor altijd en eeuwig (stijlfiguur)

Misschien wellicht komen ze erachter (stijlfout)

Pleonasme

Twee verschillende woordsoorten overlappen elkaar, ze zijn niet beide nodig --> kenmerk van begrip, zit al in het woord besloten. 

De rode tomaat (stijlfiguur)

De bal is omlaag gevallen (stijlfout)

Stijlfiguur of stijlfout - pleonasme

Een pleonasme kan een versterking zijn van een beeld dat je wilt schetsen.  'Groen gras', of 'witte sneeuw' bijvoorbeeld.

Dat zijn niet per se fouten. 

Iets 'opnieuw herhalen' of 'naar beneden laten vallen' is wel fout. Hier wordt onnodig de nadruk gelegd op een eigenschap van iets wat je noemt.

Stijlfiguur of stijlfout - tautologie

Ook een tautologie kan een versterking zijn.  Er bestaan veel uitdrukkingen die tautologieën zijn. Denk aan: 'gratis en voor niets', 'zeker en vast' of 'list en bedrog'. Deze zijn geaccepteerd als stijlfiguur en zijn dus correct. 

Voorbeelden van overbodige herhaling zijn: Ik heb dat 'nooit niet' gewild, die boeken zijn 'identiek hetzelfde' of: 'want ik wil immers' nooit slapen.  

De koers van bitcoin is naar beneden gekelderd in de afgelopen week.

1. pleonasme + stijlfout
2. tautologie + stijlfout
3. pleonasme + stijlfiguur
4. tautologie + stijlfiguur

Natuurlijk controleren we vanzelfsprekend de antwoorden.

1. pleonasme + stijlfiguur
2. tautologie + stijlfout
3. pleonasme + stijlfout
4. tautologie + stijlfiguur

Lees dat eens hardop voor!

1. pleonasme + stijlfout
2. tautologie + stijlfiguur
3. pleonasme + stijlfiguur
4. tautologie + stijlfout

Ze zijn identiek gelijk aan elkaar.

1. pleonasme + stijlfout
2. tautologie + stijlfout
3. pleonasme + stijlfiguur
4. tautologie + stijlfiguur

Contaminatie

Twee uitdrukkingen of (spreek)woorden worden samengevoegd tot één nieuwe uitdrukking of woord.

(Engels) to contaminate = besmetten

Soms heel moeilijk te zien, want 'normaal', bijvoorbeeld het woord overnieuw is officieel iets opnieuw doen of iets over doen. 

optelefoneren

opbellen

telefoneren

Hij maakt onderdeel uit van onze vriendengroep.

1. Tautologie
2. Pleonasme
3. Contaminatie

Vaak en dikwijls gebeurt het.

1. pleonasme
2. tautologie
3. contaminatie

Wees een beetje spaarzaam! Je moet een appeltje achter de hand houden.

1. Contaminatie
2. Pleonasme
3. Tautologie

Aan de slag ....

H4 Formuleren opdracht 1, 2, 3

H4 Woordenschat opdracht 1, 3, 4, 6

Spraakverwarring

• Vorm tweetallen en speel tegen een ander tweetal.
• Bepaal welk team begint met voorlezen door te draaien aan het rad. Team met het laagste getal begint met voorlezen. 
• Spelregels staan hiernaast. 
• Spelend team draait aan het rad. 
• Tweetal met de meeste kaarten wint. 

Team 1 leest voor 

Team 2 geeft antwoord 

1. Verbeter het spreekwoord.
2. Maak het spreekwoord af. 
3. Meerkeuzevraag

• Je krijgt twee woorden, vorm daarmee een bestaand spreekwoord.
• Je mag nog een keer draaien. 
• Je mag een beurt overslaan, het andere team is aan de beurt.

Antwoord goed = spelend tweetal mag het kaartje hebben en nogmaals draaien. 

Antwoord fout = kaartje is voor de tegenstander. Team dat foute antwoord geeft mag voorlezen. 

Puzzelen met stijlfouten

Vorm een tweetal

Maak opdracht 1 van de puzzel

Klaar? Kom opdracht 2 halen bij de docent. 

Puzzel opgelost? Druk z.s.m. op de bel.