1.5 Voortplanting

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

5.1 Voortplanting

Leerdoelen:

1. Je kunt beschrijven hoe geslachtelijke en ongeslachtelijke voortplanting plaatsvinden bij planten.

2. Je kunt de delen van een bloem met kenmerken en functies omschrijven.

Ongeslachtelijke voortplanting

Uitlopers en wortelstokken

door mitose (gewone celdeling)

= kopie van de plant (kloon)

- stekken (vorming van wortels op stukje stengel of

  blad)

- knollen (verdikte stengel of wortel met veel

  reservevoedsel; aardappel)

- bollen (verdikte bladeren; uien, tulpen, narcis)

Enten                 Uitlopers                        Wortelstokken

Geslachtelijke voortplanting

• vorming geslachtscellen (stuifmeelkorrel en eicel) via meiose
• bevruchting door bestuiving!
• samensmelting van celkernen van twee geslachtscellen
• bevruchte eicel - groeit uit tot nieuw individu
• nakomelingen bevatten altijd een nieuw genotype (bevat de helft van het DNA van de stuifmeelkorrel en de helft van het DNA van de eicel)

Bij de mens.......

De bouw en functie van bloemen

• Kroonbladeren: vergroeid of los. Felle kleuren lokken insecten.
• Kelkbladeren beschermen de bloem in knop: vergroeid of los.
• Meeldraad = mannelijk voortplantingsorgaan.
• Stamper = vrouwelijk voortplantingsorgaan.

Mannelijk voortplantingsorgaan

• meeldraad = helmdraad + helmknop
• in de helmknop ontstaat stuifmeel
• stuifmeel bestaat uit stuifmeelkorrels = "zaadcel"

Vrouwelijk voortplantingsorgaan

• stamper = stempel + stijl + vruchtbeginsel.
• vruchtbeginsel bestaat uit zaadbeginsels.
• in elk zaadbeginsel ontstaat door meiose 1 eicel.
• elke eicel kan maar door 1 stuifmeelkorrel worden bevrucht.

Neem de nummers in je schrift over en zet het juiste onderdeel van een bloem erachter.

Uit welk deel van de bloem
zijn de pitjes van een appel
ontwikkeld?

1. Uit de stempel
2. Uit de bloembodem
3. Uit het zaadbeginsel
4. Uit het vruchtbeginsel

Wat zijn voorbeelden van ongeslachtelijke voortplanting?

1. Knollen en bollen
2. Knollen bollen en uitlopers
3. Knollen, stekken en vruchten
4. Bollen, uitlopers en vruchten

HUISWERK

Lees 1.5 goed door!

Maak opdracht 42, 43, 44, 47 en 49