Systeem aarde 1.1 en 1.2

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Gebruik de atlas (en je eigen kennis): hoe kan het dat er in Syrië en Turkije een aardbeving van deze kracht voor kan komen.

De vier sferen beïnvloeden elkaar

1.2 Drijvende continenten

H1 Ons eiland in de ruimte

Systeem Aarde

Lesdoel

• Wat is het actualiteitsbeginsel? 
  
• Wat is uniformitarianisme?
• Welke bewijzen zijn er voor het bewegen van de aardplaten?
  

Verklaring?

Catastrofetheorie

> Vroeger

Veranderingen aan aardoppervlak: plotseling en rampzalig

Actualiteitsbeginsel

"het heden is de sleutel tot het verleden"

("James Hutton" - Geoloog)

-> Zoals dingen nu gebeuren, zullen ze ook in het 

verleden hebben plaatsgevonden. 

-> langdurige geologische processen wel 

onderbroken door catastrofes zoals meteorietinslagen. 

(Uniformitarianisme)

Pangea

Supercontinent

Alfred Wegener: Alle continenten hebben als puzzelstukjes in elkaar gezeten. 

-> zelfde gesteentes en fossielen

-> Platen bewegen op 'iets' in de diepe ondergrond. 

Opdrachten

Begin aan Systeem Aarde

Hoofdstuk 1

§2 Drijvende continenten

Opdr. 1 t/m 5 en 7

Continental Drift

Theorie van de continentale drift

• Alfred Wegener (1880-1930)
• Bewijzen maar geen verklaring

Aanwijzingen

• Fossielen
• Gesteenten
• Continenten als puzzelstukjes
• Sporen van vergletsjering

Verklaring?

Van 8848 meter naar 8848,86 meter

Bewijs:

Oceaanbodem: greppels, ravijnen en spleten. 

Oceaanbodem

Mid-oceanische rug:

• Spleet midden in plaat. Beweegt zich beide kanten op.
  
• Daar komt nieuw magma omhoog, die een bergketen vormen.
  
• Die bergketen wordt kleiner naarmate die verder van de breuk af komt te liggen (door afkoeling)
  
• Hoe verder van de breuk, hoe ouder het gesteente.
  

Bewijzen

Aardmagnetisch veld

Bewijzen

• IJzer richt zich op het aardmagnetisch zuiden (kompas noorden).
  
• Dit ‘zuiden’ wisselt;
  
• Bij stollen komen ijzerdeeltjes vast te zitten;
  
• De richting wordt dan ook vastgelegd;
  
• Door beide kanten van de Atlantische oceaan met elkaar te vergelijken bleek dat ze perfect in elkaar pasten; 
  

> Werd onderbouwd door satelliet onderzoek  

Conclusie

1. Wat is het actualiteitsbeginsel?  
   
2. Welke bewijzen zijn er voor het bewegen van de aardplaten?
   

Opdrachten

Maak af:

Systeem Aarde

Hoofdstuk 1 

§2 Drijvende continenten 

Opdr. 1 t/m 5 en 7

4 sferen

• Lithosfeer
• Hydrosfeer
• Biosfeer 
• Atmosfeer
  
• Sterk met elkaar verbonden
  

Lithosfeer 

Hydrosfeer

• Het vloeibare gedeelte van de sferen
• Ook gletsjers en vast ijs
• Vooral zout (97%)
  

De watervoorraad in de wereld.

Biosfeer

• Alle levende organismen op aarde
• Bevinden zich vooral op het land (lithosfeer) en de bovenste 100m van de oceanen (hydrosfeer)
  

Biosfeer

het leven op aarde (planten, dieren, mensen)

Elementen van de biosfeer kunnen zich in de hydrosfeer, atmosfeer of op de lithosfeer bevinden 

Opbouw van de atmosfeer

Herhaling Klimaatvraagstukken (vwo 4)

Troposfeer (onderste ±10-12 km atmosfeer) bevat 80% van de gassen van de atmosfeer

Figuur 2.3

Figuur 2.4

Atmosfeer

• Troposfeer, stratosfeer, mesosfeer en de thermosfeer
• Water en klimaatprocessen 
• 80% gassen
• Ozon
  

Hydrologische kringloop

Aan de slag

Maak opdrachten 2,3,5 & 6

Leerdoelen

Aan de slag

Maken paragraaf 1.2

Opdracht: 3, 5 & 7