Les 6 Parlement en Hoe komt een wet tot stand?

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

 Les 6 Politiek

 Het parlement 

Hoe komt een wet tot stand?

Links

Rechts

Midden

Regering is te gast

Voorzitter

Eerste kamer

Tweede kamer

150 parlementsleden direct door burgers gekozen.

75 parlementsleden indirect door burgers gekozen (via de verkiezingen voor de provincie).

Parlement

Coalitie en oppositie

Voor goedkeuring van wetsvoorstellen is een meerderheid in de Tweede Kamer nodig. Meestal kan de regering daarvoor op steun rekenen van de coalitiepartijen.

Coalitie

Oppositie

De partijen die samen de regering vormen.

De partijen die geen deel uitmaken van de regering.

Welke partijen zijn kritischer over de regering?

1. coalitiepartijen
2. oppositiepartijen

Stel dit is de uitslag van de Tweede Kamer verkiezingen. Welke partijen kunnen dan een coalitie vormen?

Taken van het parlement

De twee hoofdtaken van het parlement zijn:

• (mede)Wetgeving
  
• Controleren van het kabinet

Kabinet?

Wetgeving

• Ministers (met hun ambtenaren) èn Tweede Kamerleden maken wetsvoorstellen.
• De Tweede Kamer debatteert over het voorstel. Een meerderheid van de Tweede Kamer moet het voorstel goedkeuren.
• Hierna gaat het wetsvoorstel naar de Eerste Kamer, die een laatste check doet.

• Ministers (met hun ambtenaren) èn Tweede Kamerleden maken wetsvoorstellen.
• De Tweede Kamer debatteert over het voorstel. Een meerderheid van de Tweede Kamer moet het voorstel goedkeuren.
• Hierna gaat het wetsvoorstel naar de Eerste Kamer, die een laatste check doet.

Wetgeving

Wetgeving

De Eerste Kamer controleert of het voorstel:

• Geen fouten bevat;
• Niet in strijd is met andere wetten.

De Eerste Kamer mag het wetsvoorstel niet meer veranderen. De wet kan hier dus alleen goed- of afgekeurd worden.

Hoeveel leden heeft de Eerste Kamer?

1. 150
2. 76
3. 75
4. 36

Hoe worden de leden gekozen?

1. Direct gekozen door de burgers
2. Via de gemeente verkiezingen
3. Door een Referendum
4. Niet direct maar door de Provinciale Staten

Controleren

Ministers besturen het land. Om te voorkomen dat ze verkeerde keuzes maken, worden ze gecontroleerd door Kamerleden.

<img src="https://www.rijksoverheid.nl/binHugo de Jonge."/>

Rechten van Kamerleden

Rechten van Kamerleden voor hun wetgevende taak:

• Stemmen over wetsvoorstellen.
• Een wetsvoorstel veranderen. Dit noemen we het recht van amendement.
• Zelf een wetsvoorstel indienen. Dit noemen we het recht van initiatief.

Rechten van Kamerleden

Rechten van Kamerleden voor hun controlerende taak:

• Vragen stellen aan ministers en staatssecretarissen (ook schriftelijk).
  
• Een motie indienen. Hiermee vragen ze de minister om iets te doen.
  

Met een motie van wantrouwen kunnen Kamerleden een minister vragen om af te treden.

Kamerleden stellen vragen (controleren).

De minister moet antwoord geven op de vragen.

Rechten van Kamerleden

Rechten van Kamerleden voor hun controlerende taak:

• Een minister ter verantwoording roepen. De minister moet dan naar de Tweede Kamer komen voor een debat. Dit noemen we het recht van interpellatie.
  
• Een groot onderzoek instellen als ze denken dat de regering fouten heeft gemaakt. Dit noemen we het enquêterecht.
  

De wetgevende rechten van het parlement

Een wetsvoorstel moet door beide kamers worden goedgekeurd: eerst door de Tweede Kamer en vervolgens door de Eerste Kamer. 

De functies van de twee kamers zijn daarbij in de praktijk verschillend: de Tweede Kamer heeft het recht van amendement en het recht van initiatief, de Eerste Kamer kan een wetsvoorstel enkel goed- of afkeuren.

• Recht van initiatief: recht om wetsvoorstel in te dienen
• Recht van amendement: recht om veranderingen aan te brengen in een wetsvoorstel

Controlerende rechten Parlement

Het parlement heet recht op informatie, om daar aan te komen hebben ze 4 rechten, die ze kunnen gebruiken om informatie van de regering te krijgen:

• vragenrecht (mondeling of schriftelijk vragen stellen)
• recht van interpellatie (een minister ondervragen)
• recht van enquête (een onderzoek instellen)
• budgetrecht (de begroting goed of afkeuren)

Moties (uitspraken) van het Parlement

• Motie van treurnis: besluit van de regering betreuren (zwakke reactie)
• Motie van afkeuring: bijstellen van beleid anders 'wantrouwen'
• Motie van wantrouwen: tegen minister of gehele kabinet (sterke reactie die leidt tot aftreden) 

https:

Het parlement is de wetgevende macht. Om deze taak uit te
kunnen voeren heeft de Tweede Kamer twee rechten.
Welke zijn dat en wat houden deze rechten in?

Een minister moet zich verantwoorden in de Tweede Kamer.

1. Budgetrecht
2. Recht van enquete
3. Vragenrecht
4. Recht van interpellatie

Welk recht?
Recht van Kamerleden om een minister naar de Kamer te roepen.

1. Initiatiefrecht
2. Budgetrecht
3. Petitierecht
4. Vragenrecht

Welk recht?
Recht van Kamerleden om de jaarlijkse begroting van een minister te wijzigen.

1. Initiatiefrecht
2. Budgetrecht
3. Petitierecht
4. Vragenrecht

Welk recht is onderdeel van de wetgevende taak van de Kamer?

1. Recht van interpellatie
2. Recht van motie
3. Recht van enquête
4. Budgetrecht

De Kamer is het niet eens met de wijze
waarop de bouw van een nieuwe tunnel wordt gefinancierd

1. Recht van motie
2. Recht om vragen te stellen
3. Budgetrecht
4. Stemrecht

Welke rechten horen bij de controlerende taak van de Tweede Kamer?

1. Het recht van amendement en het recht van motie.
2. Het budgetrecht en het recht van interpellatie.
3. Het recht van interpellatie en het recht van motie.
4. Het recht van amendement en het recht van interpellatie.

26. Hoe heet het recht van de Tweede Kamer om wetsvoorstellen te wijzigen?

1. Recht van Initiatief
2. Recht van enquête
3. Recht van Amendement
4. Budgetrecht

Wetsvoorstel veranderen?

1. Recht van Initiatief
2. Recht van Amendement

Recht van interpellatie?

1. Een groot onderzoek instellen
2. Een wetsvoorstel veranderen
3. Een minister ter verantwoording roepen
4. Zelf een wetsvoorstel indienen

De partijen die samen de regering vormen.

1. Oppositie
2. Coalitie