Blok 3 Voorzieningen

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 1

Thema 5 Steden en dorpen

Blok 3 Voorzieningen

Dit is De Baron 1898, een duikachtbaan. Het is de spannendste achtbaan in de Efteling. Zo’n attractie is een voorziening. Er zijn heel veel verschillende soorten voorzieningen. De meeste vind je in de stad. Daarom gaan mensen graag in de stad wonen. Daardoor groeien de steden, komen er nog meer voorzieningen en nog meer mensen. Zij komen uit de dorpen op het platteland. Daar verdwijnen de voorzieningen. Wat kunnen dorpen hiertegen doen?

Les 1

• uitleggen wat een voorziening is.

• drie soorten voorzieningen noemen.

• soorten voorzieningen herkennen.

• uitleggen waarom een bepaalde voorziening een bepaald aantal gebruikers nodig heeft.

• vertellen waar de gebruikers van een bepaalde voorziening vandaan komen.

• uitleggen waarom de natuurlijke bevolkingsgroei in de stad groter is dan in de meeste dorpen.

• uitleggen waarom bedrijven graag in de buurt van een station gaan zitten.

• uitleggen waarom bedrijven, scholen en universiteiten graag met elkaar 

samenwerken.

• uitleggen waarom bedrijven andere bedrijven aantrekken.

Soorten voorzieningen

Voorzieningen:  bedrijven en organisaties die ervoor zorgen dat mensen kunnen krijgen wat ze nodig hebben. 

Drie soorten voorzieningen:

• Publieke voorzieningen:  betaald van belastinggeld. 

• Commerciële voorzieningen: geleverd door ondernemers om winst te maken.

• Organisaties zonder winstoogmerk: hoeven geen winst te maken. 

Bijv. een sportvereniging of een stichting die eenzame ouderen bezoekt. 

Vaak m.b.v.  vrijwilligers. Zij krijgen voor hun werk geen loon. 

Soorten voorzieningen

Voorzieningen zijn bedrijven en organisaties die ervoor zorgen dat mensen kunnen krijgen wat ze nodig hebben. Een school is een goed voorbeeld van een voorziening. Er zijn drie soorten voorzieningen:

• Publieke voorzieningen: die worden betaald van belastinggeld. Als je dingen koopt en als je werkt, betaal je belastingen. De overheid verdeelt dat belastinggeld over bijvoorbeeld de zorg en de politie.

• Commerciële voorzieningen: die worden geleverd door ondernemers om winst te maken.

• Daarnaast zijn er organisaties die geen winst hoeven te maken, zoals een sportvereniging of een stichting die eenzame ouderen bezoekt. Bij veel stichtingen werken vrijwilligers. Zij krijgen voor hun werk geen loon. Vrijwilligers willen iets nuttigs doen voor anderen.

Publieke voorziening

Commerciële voorziening

Organisatie zonder winstoog-merk

Wat voor soort voorzieningen zie je op afbeelding A t/m F?

Schaalniveaus

De schaal waarop je naar een gebied kijkt, heet het schaalniveau. 

Sommige voorzieningen zijn bedoeld voor mondiaal niveau, anderen voor continentaal of nationaal. Ook regionaal en lokaal heb je voorzieningen nodig om een gebied leefbaar te houden.

Je kijkt op verschillende schaalniveaus.

Dit zijn de schaalniveaus waarop wij wonen.

Mondiaal

Lokaal

Continentaal

Regionaal

Nationaal

Op deze schaalniveaus bepalen voorzieningen voor hoeveel mensen zij toegankelijk moeten zijn.

Dat zorgt voor verschil in grootte van het aantal mensen dat zij moeten bedienen.

We lezen samen !

Verhuizen voor werk en voorzieningen           

                      Bladzijde 49 in leerwerkboek 5

Verhuizen voor werk en voorzieningen

Er wonen steeds meer mensen in Nederland. Er worden per jaar iets meer kinderen geboren dan dat er mensen overlijden. En er komen meer mensen in Nederland wonen dan er naar het buitenland verhuizen. Toch groeit de bevolking niet overal even snel. In veel steden groeit de bevolking sneller dan in de dorpen. In sommige dorpen daalt het aantal inwoners zelfs.

De steden groeien omdat jongeren die gaan studeren naar de stad verhuizen en omdat er veel voorzieningen zijn. Na hun studie blijven de jongeren vaak in de stad wonen. Daar vinden zij werk dat past bij hun studie. Deze banen bestaan in veel dorpen niet. Ook ouderen verhuizen graag naar een appartement in de stad. Zij willen dicht bij de voorzieningen wonen.

Natuurlijke bevolkingsgroei

Natuurlijke bevolkingsgroei

Bij de natuurlijke bevolkingsgroei kijk je naar het aantal kinderen dat wordt geboren en het aantal mensen dat sterft in een jaar. De natuurlijke bevolkingsgroei reken je zo uit: aantal geboorten min aantal sterfgevallen. Als er in een jaar meer kinderen worden geboren dan dat er mensen overlijden, is er een geboorteoverschot.

geboorte – sterfte = natuurlijke bevolkingsgroei

154.000

151.000

129.000

67.000

69.000

66.000

48.000

16.000

  Huiswerk bij deze les:

M: Thema blok 3 Voorzieningen

leerwerkboek blz. 44 t/m 51

m. online opdr. 1, 2, 4, 5, 6, 7, 8, 9

Les 2

• uitleggen waarom de natuurlijke bevolkingsgroei in de stad groter is dan in de meeste dorpen.

• uitleggen waarom bedrijven graag in de buurt van een station gaan zitten.

• uitleggen waarom bedrijven, scholen en universiteiten graag met elkaar samenwerken.

• uitleggen waarom bedrijven andere bedrijven aantrekken.

• uitleggen waarom jonge mensen na hun studie vaak in de stad blijven wonen.

• uitleggen waarom er op het platteland steeds minder boeren zijn.

• vertellen wat de gevolgen zijn als de voorzieningen in een dorp verdwijnen.

• oplossingen bedenken om voldoende voorzieningen in een dorp te houden.

• nadelen noemen als er veel mensen in de stad gaan wonen.

Voorzieningen zijn..

1. Diensten waar mensen gebruik van maken
2. De grenzen van steden, zoals een stadspoort
3. Een uitkijktoren op de grens van steden
4. Mensen die de stad besturen, zoals burgemeesters

Wat is natuurlijke bevolkingsgroei

1. Dat de bevolking snel groeit
2. Het aantal immigranten min het aantal emigranten
3. Het aantal geboorten min het aantal sterfte gevallen
4. Het aantal geboorten in een jaar

Herhaling

geboortecijfer - sterftecijfer

         hoger geboortecijfer dan sterftecijfer 

= geboorteoverschot = bevolkingsgroei

         hoger sterftecijfer dan geboortecijfer 

= sterfteoverschot = krimp

De stad trekt

Waarom verhuizen mensen massaal naar de stad?

• Dichtbij je werk willen wonen.
  
• Er zijn veel voorzieningen zoals bijv. winkels.
• Voor de gezelligheid van veel mensen en veel uitgaansmogelijkheden.
• Buiten de stad wonen is soms duurder, want er 

     zijn minder kleinere, goedkopere huizen.

Urbanisatie: 

Mensen verhuizen van het platteland of dorp

naar de stad. Er komen meer steden en bestaande steden worden groter.

Forens: 

Iemand die woont in een andere stad of dorp dan

waar hij werkt. 

Red het dorp!

Na WOII meer machines op het platteland

       Mensen trekken naar de stad voor werk en 

jongeren om te studeren  

        minder voorzieningen en ouderen blijven achter

Afname van de leefbaarheid!

  Huiswerk bij dit blok

M: Thema blok 3  Voorzieningen

leerwerkboek blz. 44 t/m 59

m. online opdr. 1, 2, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 11, 12, 14, 15, 

                                 16, 19, 20

Inleverdatum PO Steden en dorpen

aangepast i.v.m. lesuitval!

Let op: wil je er aan werken, maak afspraken!

Vragen over de PO of bijv. rekenen met bevolkingsdichtheid?

Vragen bij de filmpjes PO Steden en dorpen.

Schrijf je in bij KWT. 

Ook voor werken aan PO Steden en dorpen.