Leervragen pargraaf 3.4: Sociale wetten, schonere steden.

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

Inleiding paragraaf 3.4: Sociale wetten, schonere steden.

in de tweede helft van de 19de eeuw werd duidelijk dat er aan de leefomstandigheden van de arbeiders wat moest veranderen. Door Armoede, ziektes en smerige woonomstandigheden was het ook voor veel liberalen duidelijk dat het zo niet meer verder kon.

Men sprak van de Sociale Kwestie. Voor arbeiders was de sociale kwestie vooral de strijd om erkennig en hun recht om voor hun eigen belangen op te komen.

We lezen 3.4 en bekijken de bronnen.

Welke maatregelen werden er genomen om de slechte leefomstandigheden aan te pakken?

1. Er werd onderzoek gedaan door artsen om ziekte te voorkomen.
2. Men ging schoner leven door b.v. het vuil op te halen.
3. Er kwam vanuit de overheid voorlichting op hygiëne.
4. Men mocht gratis naar de kapper.

Sociale wetten

In de paragraaf wordt het woord sociaal vaak genoemd.

Sociale wetten en de Sociale kwestie. wat betekend dit woord nou eigenlijk?

Ga bij de volgende Dia naar de webpagina en zoek de betekenis van sociaal op. Welke betekenis vindt jij het beste passen?

https:

Voor de Sociale kwestie

Was Nederland een nachtwakersstaat.

Een nachtwakersstaat is een staat waar de overheid zich zo weinig mogelijk bemoeit met de burgers. De enige taak van de overheid is in beginsel het garanderen van de veiligheid van de inwoners door het zorgen voor politie en krijgsmacht.

Na de Sociale Kwestie

Veranderde Nederland langzaam in een verzorgingsstaat.

Bekijk het filmpje in de volgende dia en maak dan de opdracht. Sleep de plaatjes naar het juiste vak.

De taak van de overheid

Voor 1870

Nachtwakersstaat

Na 1870

verzorgingsstaat

De eerste Sociale wet

Samuel van Houten was een liberale politicus. Hij was degene waarvan zijn eerst sociale wet in 1874 werd aangenomen door de tweede kamer. De Kinderwet Van Houten was een reactie op de kinderarbeid die ontstond door de industrialisatie.

Lees Sociale wetten: blz. 50 van je tekstboek

Welke maatregelen werden er door de overheid genomen om de leefomstandigheden van de arbeiders te verbeteren?

Welke (sociale) wetten worden er genoemd in de tekst? noem het jaartal met de wet erachter.

Verschil tussen arm en rijk?

Aan het einde van de 19de eeuw werd duidelijk dat de verschillen tussen arm groot waren. Veel mensen vonden dat arme mensen zichzelf in deze situatie hadden gebracht  de volgende oorzaken werden hiervoor genoemd:

Oorzaken van armoede: huwelijk, gokken, alcoholisme

Bekijk de bronnen op de volgende slide.
Vind je dat sommige arbeider werden uitgebuit? Ben je zelf verantwoordelijk als je arm bent?

Achtervertrek in een kelderwoning aan de Amsterdamse Nieuwe Spiegelstraat (circa 1900).

Petrus Regout (1801-1878)

Je hebt nu veel gelezen en gezien over de leefomstandigheden van arbeiders. Vind jij dat de arbeiders werden uitgebuit of hadden ze het aan zichzelf te danken? Licht je antwoord toe.

Samenvatten

Je ben wat meer te weten gekomen over de Sociale Kwestie. De levensomstandigheden van de arbeiders. De rol van de overheid in de 19de eeuw en hoe deze veranderde. Probeer nu alles voor je zelf samen te vatten. Je gaat in de volgende dia antwoord geven op de hoofdvraag van de paragraaf.

Waarom en hoe probeerde de overheid na 1870 de levensomstandigheden van arbeiders te verbeteren?

Waarom en hoe probeerde de overheid na 1870 de levensomstandigheden van arbeiders te verbeteren?

Opsomming Sociale wetten

1874     Kinderwetje van Samuel van Houten

1901      Leerplichtwet

1919      Arbeidswet

Later kwamen er nog meer sociale wetten

Begrippen

De Sociale kwestie:  De discussie over het probleem van armoede en van de slechte leefomstandigheden van arbeiders.

Sociale wet:  Wet van de overheid om het leven van (arme) mensen te verbeteren. 

Verzorgingststaat: Sociaal systeem waarin de overheid zorg draagt voor het welzijn van zijn burgers