7.4 Wat geeft de overheid uit?

• Economie
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Leerroute 1

H7 Wie heeft het voor het zeggen?

Paragraaf 7.4 Wat geeft de overheid uit?

Wat weten we nog/al?

Leerdoelen 7.3

• Je kunt enkele belangrijke overheidsinkomsten noemen.
• Je kunt het verschil uitleggen tussen directe en indirecte belastingen en bij elke twee voorbeelden geven.
• Je kunt uitleggen bij welke belasting het draagkrachtbeginsel wordt toegepast.
• Je kunt uitleggen hoe bij de belasting het profijtbeginsel wordt toegepast.

Begrippen paragraaf 7.3

• Directe belastingen
• Draagkrachtbeginsel
• Indirecte belastingen
• Inkomstenbelasting
• Motorrijtuigenbelasting
• Niet-belastingontvangsen
• Profijtbeginsel
• Vennootschapsbelasting

Leerdoelen 7.4

• Je kunt uitleggen wat de rijksbegroting en de miljoenennota met elkaar te maken hebben.
• Je kunt uitleggen waar de overheid op let bij het plannen van de uitgaven.
• Je kunt uitleggen hoe een begrotingstekort of begrotingsoverschot ontstaat.
• Je kunt uitleggen hoe de staatsschuld is ontstaan.

Rijksbegroting en Miljoenennota

• Elke derde dinsdag in september is het Prinsjesdag.
• Op deze dag leest de koning de troonrede voor.
• Ook presenteert de regering de rijksbegroting, met de verwachte uitgaven en inkomsten van het rijk.
• In de miljoenennota worden de gemaakte keuzes uitgelegd.
• De Eerste en Tweede Kamer moeten de begroting goedgekeurd hebben voordat de plannen uitgevoerd worden.

Prioriteiten stellen

• Alles wat de burgers aan belasting betalen, geeft de overheid weer uit.
• Eigenlijs is het dus geld van de burgers.
• Bij het opstellen van de rijksbegroting spreken de ministers af welk bedrag elk ministerie mag besteden.
• De overheid moet prioriteiten stellen, waarbij ze kijkt naar wat de samenleving het meest nodig heeft. 

Begrotingstekort en -overschot

• Soms geeft de overheid te veel geld uit en ontstaat er een begrotingstekort.
• Dan zijn de verwachte uitgaven hoger dan de verwachte inkomsten.
• Andere jaren houdt de overheid geld over. Dat noem je een begrotingsoverschot.
• De overheid kan een begrotingstekort voorkomen door te bezuinigen op de uitgaven of door de inkosten te verhogen.

Staatsschuld

• Als er toch een begrotingstekort is, dan moet de overheid lenen.
• Dit doen ze van banken, verzekeraars, pensioenfondsen en burgers.
• Als de overheid te lang in een begrotingstekort zit, dan ontstaat er een staatsschuld.
• Door leningen af te lossen daalt de staatsschuld.
• Net als bij elke andere lening betaalt de overheid rente over de staatsschuld.

Je kunt nu

• Je kunt uitleggen wat de rijksbegroting en de miljoenennota met elkaar te maken hebben.
  
• Je kunt uitleggen waar de overheid op let bij het plannen van de uitgaven.
  
• Je kunt uitleggen hoe een begrotingstekort of begrotingsoverschot ontstaat.
  
• Je kunt uitleggen hoe de staatsschuld is ontstaan.

Begrippen paragraaf 7.4

• Begrotingsoverschot
• Begrotingstekort
• Miljoenennota
• Rijksbegroting
• Staatsschuld

Aan het werk!

Maken opdrachten: 7.4: 2, 4, 5, 7, 8, 10, 12 en 13

Maken Rekenopdrachten: 15 en 16

Klaar?

Laten checken bij docent, bij goedkeuring nakijken.

Klaar?  Werk laten zien aan docent.

Veel fout? -> Maken herhalingsopdrachten 7.4

Veel goed? -> Maken plusopdrachten 7.4