Spelling h1, leerjaar 2, gebiedende wijs, tegenwoordige tijd

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Werkwoordspelling

Deze les:

We gaan oefenen met werkwoordspelling en het herkennen en schrijven van de gebiedende wijs. 

Werkwoordsvormen

- pvtt

pvvt

- infinitief (hele ww)

- voltooid deelwoord

- onvoltooid deelwoord

- gebiedende wijs

- bijvoeglijk naamwoord

Persoonsvorm tt

ik                           fiets / fax / vind / aai

je / jij                    + t 

                               Als je/jij achter de pv staat en je kunt het                                                                             vervangen door je/jij, dan gebruik je de ik-vorm.

                               Fiets jij (je) vanavond mee? Jij fietst vanavond mee.

                               Vind jij (je) het gezellig? Jij vindt het gezellig. 

                               Vindt je (*jij) zus het gezellig? Je zus vindt het gezellig. 

hij/zij het            +t

wij                        hele werkwoord

Persoonsvorm vt

sterke werkwoorden                zwem - zwom - gezwommen

                                                           loop - liep - gelopen

zwakke werkwoorden             1. Neem de stam (hele ww - en) van het ww.

                                                           fax / werk / wacht

                                                           2. Zit de laatste letter van de stam in

                                                                't Sexyfokschaap?

                                                           Ja = t                Nee = d

               faxte - gefaxt / werkte - gewerkt / wachtte - gewacht

               

(Bevestigen) hij gisteren dat hij mee wil doen?

(Maken) jij vanochtend je ontbijt zelf?

(Worden) je neefje vandaag 8 jaar?

Heb jij hem gisteren de goede brief (sturen).

Infinitief

hele werkwoord

Het is alleen een infinitief als er al een persoonsvorm in de zin staat.

Wij gaan zwemmen. 

          pv        inf

Onvoltooid deelwoord

hele ww + d

Lachend / fietsend / rennend / fluitend 

Bijvoeglijk naamwoord

- Een voltooid deelwoord kan soms gebruikt worden als een bn.

- Schrijf je zo kort mogelijk, maar niet als de uitspraak dan verandert.

- Met -en als het vdw eindigt op -en.  (

- Met een -e als het vdw eindigt op -t of -d. 

De foto is vergroot - de vergrote foto

De weg wordt verbreed - de verbrede weg

De appel is gevallen - de gevallen appel

De orkaan heeft het huis (verwoesten).

Het (verwoesten) huis is onbewoonbaar.

De appel is verrot. De ______ appel.

Gebiedende wijs

1. Wanneer gebruik je de gebiedende wijs?

2. Welke vorm gebruik je voor de gebiedende wijs? 

Gebiedende wijs

Je geeft een gebod (iets wat iemand moet doen).

De persoonsvorm staat altijd vooraan in de zin.

Voorbeeld:

- Doe eens mee. 

- Geef eens hier!

- Blijf daar maar even zitten.

- Droom maar lekker verder. 

Welke zin(nen) staat in de gebiedende wijs?

1. Loop eens door!
2. Loop jij vanavond mee?
3. Verwacht maar geen gouden bergen.
4. De piano is gisteren opgehaald.

Verschillende toepassingen

• Bevel
• advies
• opdracht/instructie
• waarschuwing
• verbod

Gebiedende wijs

In een zin in de gebiedende wijs staat geen onderwerp. De gebiedende wijs is hetzelfde als de ik-vorm van het werkwoord en die staat op de eerste plaats in de zin.

Voorbeelden

Zit eens stil.

Loop eens door.

Bied je excuses aan!​

Bedenk zelf 1 voorbeeldzin in de gebiedende wijs. Kies uit: bevel, advies, opdracht/ instructie, waarschuwing, verbod.