§4 Nederland: winnaars en verliezers

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Herhaling paragraaf 3.

Wat zijn de leerdoelen?

Tekst-video-samenvatting.

*Weet je nog paragraaf 3? 

*Bespreken paragraaf 4: Nederland;  winnaars en verliezers.

*Positie in de wereld.

*Eindhoven de slimste.

* Oost Groningen, krimpgebied met mogelijkheden.

Terugblik par. 3: Wat is GEEN interne oorzaak voor de mate van ontwikkeling van een land?

1. Aanwezigheid natuurlijke hulpbronnen.
2. De ligging van een land.
3. Een koloniaal verleden.
4. De manier waarop een land wordt bestuurd.

Maak de juiste combinaties. Sleep de gele blokjes naar de rode.

I. Communisme

II. Dictatuur

III. Kapitalisme

A. Bestuur van een land waarbij één persoon alle macht heeft. 

B. Politiek en economisch systeem in een land, waarbij gestreefd wordt naar zoveel mogelijk winst.

C. Politiek en economisch systeem in een land waarbij gestreefd wordt naar zoveel mogelijk gelijkheid.

Leg uit wat een exploitatiekolonie is.

Stelling 1: Grote sociale ongelijkheid kan leiden tot ernstige onrust in een land.
Stelling 2: Arme landen neemt de bevolking toe en rijke landen neemt de bevolkingsgroei af.

1. Stelling 1: waar. Stelling 2: waar.
2. Stelling 1: waar. Stelling 2: niet waar.
3. Stelling 1: niet waar. Stelling 2: waar.
4. Stelling 1: niet waar. Stelling 2: niet waar.

Leerdoelen:

- Je weet welke factoren verklaren waarom de regio Eindhoven zich heeft ontwikkeld tot een brainport.

- Je begrijpt waarom Oost-Groningen tot de armste regio's van Nederland behoort en Eindhoven tot de succesvolste.

- Je kunt beoordelen of Nederland gebaat is bij een meer gesloten of open economie.

Positie in de wereld.

Wat zou dit betekenen?

Positie in de wereld van Nederland.

• Globaliseringsindex = hierin kun je aflezen hoe sterk een land verbonden is met het buitenland. 

• Conclusie: Nederland is in zeer hoge mate verbonden met het buitenland. NL = Exporterend en Importerend land en distributiecentrum door aanwezigheid grote zeehaven, Rotterdam.

• In Nederland veel innovatieve ( vernieuwende ) hightechbedrijven.

Hoe komt het dat Nederland zo hoog in de globaliseringsindex staat?

- Hoogwaardige maakindustrie

- Open en sterk op het buitenland gerichte economie

- Veel vernieuwende hightechbedrijven, zoals Eindhoven (Brainport).

Welk gebied valt jullie op en waarom? (tip: lees de legenda).

Eindhoven, de slimste

Brainport een gebied met veel kennis, waar Philips, DAF en ASML zijn 

gevestigd.

Vestigingsfactoren spelen hierbij een rol:

• De aanwezigheid van bedrijven die elkaar aanvullen en ondersteunen.
  
• Goed opgeleide (technische) beroepsbevolking. In deze regio is een hechte samenwerking tussen het bedrijfsleven en de wetenschap (aanwezigheid technische universiteit), gesteund door de overheid.
• De nabijheid van de interessante afzetmarkten. In een straal van 150 km rond Eindhoven wonen mensen met een bovengemiddeld inkomen.

Wat is de globaliseringsindex?

1. Hoever de globalisering tussen landen plaatsvindt
2. Hoe sterk een land verbonden is met de wereld
3. Hoe sterk een land verbonden is met het buitenland
4. Hoe sterk een land verbonden is met zijn eigen handel.

Wat is GEEN gunstige vestigingsfactor voor een bedrijf in de Brainport Eindhoven?

1. Woningaanbod.
2. Aanwezigheid andere bedrijven.
3. Een afzetmarkt.
4. De opleidingsgraad van de bevolking.

Bekijk de bronnen. Geef twee manieren
waarop de aanwezigheid van de ‘brainport’
een impuls geeft aan de regionale economie
van Zuidoost-Brabant.

Kenmerken: Oost Groningen

- traditioneel landbouw gebied

- ongunstige ligging, ver weg van economische kerngebieden

- jongeren trekken weg 

- voorzieningen sluiten

-> bevolking krimpt en vergrijst

Krimpgebied; gevolgen

Welke nadelen heeft  het vertrek van  jongeren voor de voorzieningen uit Oost Groningen?

* voorzieningen trekken weg; 

minder aantrekkelijk om te wonen; 

minder werkgelegenheid;

ouderen blijven achter, dus vergrijzing in die leegloopgebieden.

Oost-Groningen, krimpgebied met mogelijkheden.

• Oost-Groningen is een van de armste delen van Nederland. Lang is het gebied op de landbouw gericht.
• In Nederland is er juist veel hoogwaardige dienstverlening (advieskantoren, banken, hbo/universiteiten). --> Oost-Groningen vindt het moeilijk om hier aan te haken.

• Vanaf de jaren '60 krijgt dit gebied steun van de overheid:

- Regionaal ontwikkelingsbeleid = extra ondersteuning vanuit Den Haag of de EU voor achterblijvende gebieden. In Groningen deze ze dit door overheidsdiensten naar dit gebied te sturen. --> Het doel was: zorgen voor meer werkgelegenheid en inwoners in Groningen. 

Kansen voor Oost-Groningen

• De leefomgeving: dit gebied geeft rust en ruimte en je woont er goedkoop.
  

• Het energiebeleid: het landschap in dit gebied is geschikt voor het opwekken van duurzame energiebronnen, zoals: windenergie, zonne-energie.

• Overheidsbemoeienis: naast zorgen voor meer werkgelegenheid  gaat de overheid in dit aardbevingen getroffen gebied investeren. 

De toekomst gaat uitwijzen of Oost-Groningen gaat de krimp weet om te zetten naar een groei in de bevolking.

https:

Aan de slag!

* Lees bladzijde 16 en 17 van het leerboek nog eens door.

* Maak zelf een samenvatting en/of opdrachten uit het werkboek blz. 

* Kun je de leerdoelen beantwoorden?!

* Vul de begrippenlijst aan ( zie planner en tekstboek ).

* Neem de lesson-up nog een keer door en maak aantekeningen.

* Toets deze deeltaak over:

H1, paragrafen 1, 2, 3 en 4 en vaardigheden grafieken uit je werkboek.

Atlas-opdracht :

Bekijk GB 49 ( 55-ste editie ).

 

Welke kaarten geven de oorzaken en welke kaart geeft het gevolg van de negatieve bevolkingsontwikkeling  weer in Nederland? Leg je antwoord uit.

Antwoord

Kaart 49AenB geven de bevolkingsdichtheid en bevolkingsspreiding aan en geven hiermee ook een verklaring/oorzaak aan voor hoe de bevolking groeit, want minder inwoners in een gebied, ook minder groei.

Kaart 49D geeft de verwachting/gevolg aan van de bevolkingsgroei, vanwege de prognose.