Les 2.3 Chemische synthese en ontleding

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Les 2.3 Chemische synthese en ontleding

Planning

• Nakijken 9, 10 en 12 (blz 80)
• 2.3 Chemische synthese
• Maken opgaven

nakijken

• nakijken? Maken: 9, 10 en 12 (blz 80)

9

• a) 2 C₂H₆(g) + 7 O₂(g) → 4 CO₂(g) + 6 H₂O(l)
• b) 2 P₂Cl₅(s) → 4 P(s) + 5 Cl₂(g)
• c) N₂(g) + 3 H₂(g) → 2 NH₃(g)
• d) C₆H₁₂O₆(s) + 6 O₂(g) → 6 CO₂(g) + 6 H₂O(l)

10

• a) 4 HBr(g) + O₂(g) → 2 H₂O(l) + 2 Br₂(l)
• b) Voor elke twee moleculen broom is er één molecuul zuurstof nodig, dit is een vaste verhouding. Er zijn dus altijd de helft aan zuurstofmoleculen nodig voor elke hoeveelheid broommoleculen. Voor 468 broommoleculen zijn dus ½ × 468 = 234 zuurstofmoleculen nodig.

12

• a) CaC₂(s) + 2 H₂O(l) → C₂H₂(g) + Ca(OH)₂(s)
• b) 2 C₂H₂(g) + 5 O₂(g) → 4 CO₂(g) + 2 H₂O(l)
• c) De formule van de ontbrekende stof is CO(g), koolstofmono-oxide.

Les 2.3 Chemische synthese en ontleding

2.3.1 Je kunt uitleggen wat het belang is van chemische synthese.

2.3.2 Je kunt uitleggen wat een ontledingsreactie is.

2.3.3 Je kunt het verschil tussen thermolyse, elektrolyse en fotolyse uitleggen.

2.3.4 Je kunt verbindingen en elementen in verband brengen met ontleedbare en niet-ontleedbare stoffen.

Voorbeeld ontledingsreactie

• Als je brood in een reageerbuis verhit, treedt er een reactie op die je kunt vergelijken met het ontleden van hout. Het brood verdwijnt en er ontstaan koolstof, water en witte rook.

• Hoe ziet het reactieschema eruit?
  
• Brood (s) --> koolstof (s) + water (l) + witte rook (g)
  
• Is dit een ontledingsreactie?
  
• Ja! één beginstof, meerdere (3) reactieproducten

Ontleedbare en niet-ontleedbare stoffen

• Ontleedbare stoffen:  Bestaat uit twee of meer atoomsoorten (verbindingen)
• H2O
  
• C6H12O6
  
• Niet-ontleedbare stoffen: Bestaat uit één atoomsoort. (elementen)
• H2
• O2
• Au
  

Je kunt stoffen ontleden door middel van:

• Thermolyse: ontleden doormiddel van warmte
• Fotolyse: ontleden doormiddel van licht
• Elektrolyse: ontleden doormiddel van elektrische stroom

ontleding(reactie)

• Ontledingsreactie: als er uit één stof meerdere nieuwe stoffen ontstaan.
• één beginstof --> twee of meer reactieproducten

Ontleding

Thermolyse

Warmte

Fotolyse

Licht

Elektrolyse

Elektriciteit

Thermolyse

Elektrolyse

Elektrolyse

Elektrolyse

Fotolyse

Ontleding van waterstofperoxideoplossing

Fotolyse

Chemische synthese

• Chemische synthese: het maken van nieuwe stoffen door chemische reacties. (zoals voedingsstoffen, brandstoffen, medicijnen, metalen, kunststoffen, enz). 
• Fotosynthese: voorbeeld van een synthese reactie in het biologische leven. 

Fotosynthese

Fotosynthese

andere reacties

Productie van ijzer: 

Productie van koolstofmono-oxide: (verbrandingsreactie H2.4)

Opdracht

WAT: lees par. 2.3 blz 82 t/m 85 

          en maak opgave 1 t/m 3 en 5 t/m 7 van H2.3

HOE: zelfstandig en alleen fluisteren

TIJD: 5 min voor einde van de les

UITKOMST: ik kan de verschillende reacties uitleggen

KLAAR: nakijken maak vraag 8 t/m 11

2

• Co is een niet-ontleedbare stof, want dit bestaat maar uit één atoomsoort. CO is een verbinding en dus een ontleedbare stof. CO bestaat namelijk uit C-atomen en O-atomen. 

5

• Ja, want elke ontleedbare stof ontleedt bij een andere temperatuur.
  

7

• a) Faseovergang
• b) Scheiding
• c) Faseovergang
• d) Ontledingsreactie
• e) Andere chemische reactie

8

• a) Thermolyse
• b) Fotolyse
• c) Thermolyse

9

• a) Nee, want de ontledingstemperatuur is lager dan het smeltpunt.
• b) CaCO₃(s) → CaO(s) + CO₂(g)
• c) ontleding door middel van verhitting, dus thermolyse

10

• 2 NaClO₃(s) → 2 NaCl(s) + 3 O₂(g)

11

• a) 6 CO₂(g) + 6 H₂O(l) → C₆H₁₂O₆(s) + 6 O₂(g)
• b) Nee, voor een ontledingsreactie is er altijd één beginstof. Deze reactie heeft twee beginstoffen en kan dus geen ontledingsreactie zijn. Dit is fotosynthese.
• c) Nee, fotolyse is een ontledingsreactie en dit is geen ontledingsreactie (zie opdracht b).