nederland in het interbellum

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

§2.4 Nederland in het interbellum

Kennen: De welvarende jaren 1920

Zuilen

Crisis van 1929

De aanpak van Colijn

Voorbeeld van een extreme partij

Kunnen: Verbanden aangeven:  crisis  van 1929 en impact op Nederland. Verband verzuiling en bestuur aangeven.

Roaring twenties

In de jaren 1920 ging het goed met de Nederlandse economie:

Bijna geen werkloosheid

Welvaart groeide hard

Meer luxegoederen op de markt

Verzuiling vanaf 1890-1960

De samenleving was opgedeeld geraakt in levensbeschouwelijke groepen die allemaal hun eigen organisaties hadden. Dit proces wordt verzuiling genoemd.

Zuilen: katholieken, protestanten, socialisten, liberalen. 

In het interbellum werden ook de radio-omroepen verzuilde organisaties

https:

Crisis

Nederland werd in 1929 hard getroffen door de wereldcrisis -> grote werkloosheid.

Werklozen kregen een kleine uitkering en moesten stempelen.

Uitkering: geld dat iemand krijgt, bijvoorbeeld omdat hij werkloos is.

Stempelen: systeem met stempelkaarten om zwartwerken door werklozen te voorkomen.

Hendrik Colijn

Minister-president (premier, leider van de regering) Colijn voerde een aanpassingspolitiek:

Verlaging uitkeringen

Verlaging ambtenarensalarissen

Door het verlaten van de gouden standaard verbeterde de economie na 1936.

Aanpassingspolitiek: politiek om overheidsuitgaven aan te passen aan dalende inkomsten.

Extreme partijen

In het interbellum hadden confessionelen een absolute meerderheid (meerderheid van 50 procent) in de Tweede Kamer.

Ook in Nederland kwamen na 1929 totalitaire partijen op, maar ze bleven klein.

De Nationaalsocialistische Beweging (NSB) o.l.v. Anton Mussert was een Nederlandse nazipartij.

Overige landen

Veel landen in Europa werden in navolging van VS getroffen door crisis. Su niet! Oplossing was in alle landen werkverschaffing.

In Dsl, It en Su totalitaire partijen aan de macht.

Midden-Oosten waren nog mandaatgebieden olv Fr en Eng. Turkije werd gevormd. (zie par 2.5)

In welk jaar breekt de economische crisis uit in Amerika?

1. 1922
2. 1927
3. 1928
4. 1929

Welk woord moet op de puntjes staan?

De economische crisis ontstond in 1929 toen de beurs in ... instortte.

1. New York
2. Amsterdam

Wie zijn dit?

1. Truman, Churchill, Lenin
2. Roosevelt, Churchill, Lenin
3. Roosevelt, Churchill, Stalin
4. Truman, Roosevelt, Stalin

De New Deal

1. Hoover
2. Roosevelt

wie zie je op de afbeelding

1. Hitler
2. Stalin
3. Mussert
4. Colijn

Colijn vond dat de crisis opgelost moest worden door:

1. Stempelen
2. Hogere uitkeringen
3. Aanpassingspolitiek
4. Verzuiling

Welke hoort NIET bij de verzuiling?

1. Liberalen
2. Katholieken
3. Arbeiders
4. Socialisten

Door de verzuiling werd de samenleving opgedeeld in aparte groepen.

1. Waar
2. Niet waar

doel van de schoolstrijd

1. verzuiling
2. het recht om bijzonder onderwijs te organiseren
3. openbaar en bijzonder onderwijs financieel gelijk
4. het recht op leerplicht

De leider van de NSB was

1. Colijn
2. Mussert
3. Kuyper
4. Frans Ferdinand

wie is dit?

1. Roosevelt
2. Hitler
3. Churchill
4. Stalin

Planeconomie hoort bij

1. Mussolini
2. Stalin
3. Lenin
4. Hitler

Fascisme is niet...

1. nationalistisch
2. terroristisch
3. totalitair
4. anti semitisch

Welk kenmerk van fascisme?

1. gevoel gaat boven verstand
2. nationalisme
3. mensen zijn ongelijk
4. verheerlijking van geweld

Welke ideologie (gedachtegoed) had de Sovjet Unie?

1. Communisme
2. Kapitalisme
3. Nationalisme
4. Fascisme

Welk kenmerk van het nationaal-socialisme past bij deze bron?

1. Leidersbeginsel
2. Totalitair
3. Militaristisch
4. Nationalistisch

Waarom voorkomt de verzuiling dat het nationaal socialisme populair wordt in Nederland?

1. mensen luisterden alleen naar de leiders van hun eigen zuil
2. de joodse zuil had veel macht in Nederland
3. de joodse zuil liet het nationaal socialisme verbieden