Les 1: Systeem aarde Havo3

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Les 1:  Weer en klimaat, systeem aarde en actieve aarde

Lesplanning

- Uitleg windsystemen 

- Uitleg waterkringloop

- Uitleg gesteentekringloop

- Oefenen!!

Hoge en lagedruk

Wind is de verplaatsing van lucht. 

Lucht verplaatst zich door verschillen in luchtdruk.

Bij een hogedrukgebied is er een teveel aan lucht: lucht stroomt over het aardoppervlak weg 

Bij een lagedrukgebied is er een tekort aan lucht: lucht stroomt over het aardoppervlak toe

Corioliseffect

Wet van Buijs Ballot:

1. lucht stroomt van hoge druk naar lage druk
   
2. De wind heeft een afbuiging door het corioliseffect

NH noordelijk halfrond -> rechts
ZH  zuidelijk halfrond -> links

Corioliseffect

Door de draaiing van de aarde heeft alles een afwijking.

Met de wind in de rug:

Op het noordelijk halfrond naar rechts

Op het zuidelijk halfrond afwijking naar links

Wet van Buys-Ballot

Lagedrukgebieden hebben aan de grond een aanzuigende werking van lucht uit de omgeving. Hogedrukgebieden stoten aan het aardoppervlak juist lucht af naar buiten toe.

Vergelijk met elkaar...

KNMI

Windy

Herken je de drukgebieden aan de hand van de windstroming?

Grote windsystemen

Drukverschillen ontstaan door verschillen in temperatuur.

Dat kan op kleine schaal gebeuren, zoals binnen Europa.

Maar over het algemeen is er op aarde een duidelijk patroon van een dominante luchtdruk. Hierdoor ontstaan er de grote windsystemen.

Verdeling Lage- en Hogedrukgebieden over de aarde

Pijlen zonder Corioliseffect

We gaan tekenen!

Passaat/westenwind/poolwind

Passaat: oostenwind tussen 30 graden en evenaar. 
Westenwinden: tussen 30 graden en 60 graden breedte

Poolwinden: tussen 60 graden en 90 graden breedte 

Windsystemen 

Link

Afwijking van de wind bij H en L

Hogedrukgebied: wind stroomt met de klok mee.

(lucht daalt)

Lagedrukgebied: wind stroomt tegen de klok in.
(lucht stijgt op)  

WATERKRINGLOOP

Wat is de waterkringloop?

Wat zou het verschil kunnen zijn tussen de korte- en lange waterkringloop?

KORTE- EN LANGE KRINGLOOP

Wat hebben we meegekregen?

WATERKRINGLOOP

VORMEN VAN WATER

Zoet - Zout

Oppervlaktewater - Grondwater

Vast (?) - Vloeibaar

Als de lijnen (isobaren)
dicht bij elkaar liggen
dan...

1. Is er veel regen
2. Waait het hard
3. Is het zonnig
4. Is het koud

Oefenen!

Storymap maken

Coriolis effect

Met je rug naar de wind heb je op het:

Noordelijk halfrond een afwijking naar rechts.

Zuidelijk halfrond een afwijking naar links

Corioliseffect

NH: rechts

ZH: links

Wind

Luchtstroom langs aardoppervlak. 

Gaat harder als de isobaren dicht bij elkaar liggen. 

polen (hoge druk) -> 

evenaar (lage druk)

Aan de slag

Maak de hand-out met oefenopdrachten

Minimaal tot vraag 10.