W40 BIO 2KL BS 5T/M 7 THEMA 3

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo lwoo
• Leerjaar 2

BS 5 en 7  Het verteringsstelsel 

De organen voor vertering 

Leerdoel  

• Je moet kunnen beschrijven hoe de darmperistaltiek werkt en de functies ervan kunnen noemen.

het verteringskanaal is een opening van kop tot kont!

Spijsvertering                                                          

1. De mond.

2. De slokdarm.

3. De maag.

5. De twaalfvingerige darm

6. De lever

7. De galblaas

8. De alvleesklier

7. De dunne darm

8. De blinde darm

2. De galblaas.

3. De alvleesklier.

9. De dikke darm

10. De endeldarm.

11. De anus.

Het darmkanaal

Het grootste deel van je verteringsstelsel bestaat uit darmen:
- Slokdarm
- Twaalfvingerige darm
- Dikke darm
- Dunne darm
- Endeldarm

slokdarm, maag,darmen

• spieren hiervan persen het voedsel
door je verteringsstelsel

• twee soorten spieren:
- kringspieren
- lengtespieren

Darmperistaltiek

- Voedsel van mond naar maag brengen
- Kan ook andersom (bijv. als je ziek bent...)
- Hierbij wordt voedsel en speeksel goed gemengd
- Van de maag wordt door de peristaltiek het voedsel verder richting anus gevoerd

Dit hoef je niet te verteren:

• Sommige stoffen kunnen direct opgenomen worden in het bloed, bijv.
• glucose
• mineralen
• vitamines
• water
• De moleculen hiervan zijn klein genoeg om door de darmwand te gaan

Deze stoffen moet je wel verteren

• Meervoudige koolhydraten
• Zetmeel
• Vet
• Eiwit

• De moleculen zijn te groot om door de darmwand te gaan en moeten eerst kleiner worden gemaakt. Dit noem je vertering.

Verteringsklieren

Verteringsklieren maken verteringssappen
Speekselklieren -> speeksel
Maagsapklieren -> maagsap
Lever -> gal
Alvleesklier -> alvleessap
Darmsapklieren -> darmsap

enzymen

In veel verteringssappen zitten enzymen.
Dit zijn stofjes die de moleculen kunnen 'knippen' in kleinere stukjes.

Spijsvertering

Mond:

• Voedsel wordt fijngekauwd door je gebit
• Speeksel komt erbij (gemaakt in de speekselklieren) 
• -> Amylase; een enzym dat zetmeel afbreekt

Spijsvertering

Slokdarm:

• Spierbuis
• Het voedsel wordt naar beneden geknepen
• De slokdarm heeft verder geen effect op het verkleinen van voedsel.

Spijsvertering

Maag:

• Opslag voor voedselbrij (gemiddeld 3 uur)
• Sterke zuren (maagsap) zorgen voor vertering van eiwitten.
• Deze zuren doden ook bacterien

• Tussen de slokdarm en de maag zit een sluitspiertje, en ook zit er een sluitspier van de maag naar de twaalfvingerige darm

Spijsvertering

De twaalfvingerige  darm

Hier worden twee verteringssappen toegevoegd  aan de voedselbrei

• De lever maakt gal. Gal wordt opgeslagen in de galblaas. 
  gal emulgeert vetten
• Alvleessap wordt gemaakt in de alvleesklier en verteert
  vetten, koolhydraten en eiwitten     

Spijsvertering

Dunne darm:

• Produceert darmsap 
  Dit verteert koolhydraten en eiwitten

•  Via darmplooien en darmvlokken
   gaan bruikbare stoffen het bloed in

Spijsvertering

Dikke darm:

• Er wordt vocht ontrokken 
• vertering van cellulose dmv darmbacterië
  
   Endeldarm:  opslag van ontlasting
  Anus:  kringspier

Verteringssappen

verteringssap:          verteert:
speeksel                      koolhydraten

maagsap                      eiwitten

gal                                   -  (emulgeert)
alvleessap                  koolhydraten, eiwitten en vetten

darmsap                      koolhydraten en eiwitten

0

Huiswerk

Lezen bs 5 en 7  van thema 2 

Maken opdrachten   24  t/m 26 en 36 t/m 41 online.