ORT Lesweek 3.5 H4 & H9 dwangstoornis

• Orthopedagogiek
• MBO
• Studiejaar 1

Lesweek 3.5

Bespreken opdrachten vorige week

H4: Indeling van de belangrijkste psychiatrische problemen

H9: Angst en dwangstoornissen (dwangstoornis)

maken: Opdrachten H4

Opdrachten H9 - 6, 7, 8 en 10

Wat is het verschil tussen draaglast en draagkracht?

Bespreken H2:

- Het verschil tussen psycholoog & psychiater...

- Waarom neemt een intakegesprek vaak veel tijd in beslag?

- Wat zijn de voor- en nadelen wanneer een psychiater zich bloot geeft t.o.v. zijn cliënt? Ben je hier juist voor of tegen?

Bespreken H3

1. de begrippenlijst, welke woorden heb je?

3. Bedenk een voorbeeld vermindering draagkracht

4. voorbeeld verstoord evenwicht

5. Psychopathologie

7. voorbeeld van abnormaal

8. Psychische kwetsbaarheid

9. Belangrijkste factoren

10 hoe begeleid je haar?

Welke factoren dragen bij aan het ontwikkelen van een stoornis?

Orthopedagogiek

Hoofdstuk 4: Indeling van de belangrijkste psychische problemen  

neurose

psychopathie 

psychosen. 

betrekking op de onberekenbare agressie van mensen met een misvormd karakter

een zenuwziekte die een mens angstig en nerveus maakte

was een verzamelbegrip voor alle verwardheidstoestanden

Hoe zit het nu?

• De neurose bestaat niet meer, nu spreken we van neurotisch gedrag als iemand erg onzeker is en veel aandacht vraagt. 
  
  
• Het begrip psychopathie bestaat niet meer, maar er wordt nog wel van psychopathisch gedrag gesproken als het om boosaardige activiteiten gaat. 
  
  
• Het begrip psychose heeft een andere betekenis gekregen, psychosen worden nu gekenmerkt door waanideeën en hallucinaties.  

DSM (Diagnostic and Statistic Manuel) .... wat weet je al?

• De Engelstalige DSM V verscheen in 2013, vanaf 2017 maken we in Nederland gebruik van de DSM V.
  
  
• Leidraad bij de beoordeling of er sprake is van een psychische stoornis
  
  
• De invoering van de DSM-5 heeft geen directe gevolgen voor de behandeling van de patiënt. 
  
  
• Het kan zijn dat bepaalde classificaties uit de DSM-IV niet meer gebruikt worden en dat patiënten met dezelfde soort klachten nu een iets gewijzigde classificatie krijgen. 

De DSM-V (2013) kent drie secties:

Sectie 1: geeft uitleg over de gebruikte indeling;

Sectie 2: twintig hoofdcategorieën met diagnoses, zoals ‘Schizofreniespectrum en andere psychotische stoornissen’, ‘Bipolaire en gerelateerde stoornissen’ en ‘Depressieve stoornissen’;

Sectie 3: bevat classificaties die (nog) niet zijn opgenomen in sectie 2, zoals internet gaming disorder en non suicidal self – injury. 

Er wordt nagegaan of er ‘instandhoudende factoren’ aanwezig zijn: Is de patiënt syntoon of dystoon, (ziekteinzicht / motivatie) 

• Is er sprake van comorbiditeit en suïcidaliteit?

• Wat is de invloed van leeftijd, geslacht en cultuur?

• Hoe hoog is de lijdensdruk, te scoren op een schaal 0-3 volgens de ‘severityindex of impairment’.

Kwaliteitszorg

• De psychiatrische zorg in Nederland is van kwalitatief hoog niveau. Om dit hoge niveau te behouden zijn er vanuit de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie (NVvP) (2017) kwaliteitsstandaarden ontwikkeld die psychiaters ondersteunen bij de uitvoering van hun werkzaamheden. 
  
  
• Zorgstandaarden zijn beschrijvingen van de noodzakelijke onderdelen van multidisciplinaire zorg voor mensen met een bepaalde chronische ziekte. Het beschrijft de norm, gebaseerd op richtlijnen en wetgeving, waaraan goede zorg voor een bepaalde aandoening zowel zorginhoudelijk als procesmatig minimaal moet voldoen. 
  
  
• De generieke module beschrijft de zorg vanuit de zorgvraag voor het individu, altijd vanuit cliëntenperspectief. Bijvoorbeeld: ‘Help mij om over drie maanden maximaal één keer mijn deur te controleren wanneer ik mijn huis verlaat’. 

Wat zijn de belangrijkste psychische problemen die vaak voorkomen?

De belangrijkste psychische problemen die veel voorkomen

• Angststoornissen
  
•  Stemmingsstoornissen, zoals depressie, manie en bipolaire stoornis
  
•  Autisme Eetproblemen zoals, anorexia nervosa en boulimie
  
•  Persoonlijkheidsstoornissen
  
•  Schizofrenie en andere psychotische stoornissen
  
•  Somatoforme stoornissen, zoals pijn, hypochondrie, conversiestoornis, stoornis in de lichaamsbeleving
  
•  Nagebootste stoornis, ofwel lichamelijke of psychische stoornis
  
•  Seksuele stoornissen en gender-identiteitsstoornissen
  
•  Dissociatieve stoornis, zoals dissociatieve identiteitsstoornis (vroeger heette dit meervoudige persoonlijkheidsstoornis)
  
•  Slaapstoornissen Stoornissen in de impulsbeheersing, zoals pyromanie
  
•  Dementie
  

  Orthopedagogiek

Hoofdstuk 9, deel Dwangstoornis

Wat is een dwangstoornis?

• Dwangstoornis: Een dwangstoornis waarbij dwanggedachten en/ of dwanghandelingen centraal staan. 
• Wanneer zowel dwanggedachten als dwanghandelingen aanwezig zijn bij een persoon, spreek je van een ‘obsessieve compulsieve stoornis’. 
  
  
• Kenmerken: Dwanggedachten ofwel obsessies = Terugkerende gedachten of voorstellingen die zich aan de cliënt opdringen. Het gaat samen met onrust en angst.
  
  
• Dwanghandelingen ofwel compulsies = Uitvoering van de dwanggedachten.  Dit leidt tot geruststelling en het verminderen van angst- en onrustgevoelens.

Wat kunnen de oorzaken zijn van een dwangstoornis?

Oorzaken

• Erfelijkheid --> Voornamelijk wanneer de dwangstoornis al op jonge leeftijd is ontstaan. (gekoppeld aan tics en Gilles de la Tourette).
  
  
• Omgevingsfactoren - Ingrijpende levensgebeurtenis, stress.  Hersenaandoening -Ernstige keelinfectie (kinderleeftijd), hersenbloeding, hersengezwel etc. 
  
  
• Altijd een combinatie van factoren, één oorzaak leidt vrijwel nooit tot een angststoornis!

Bij hoeveel procent van de Nederlandse bevolking komt een dwangstoornis voor?

1. 30%
2. 2%
3. 10%
4. 5%

Rond welke leeftijd ontstaat een dwangstoornis meestal?

1. 30 jaar
2. 10 jaar
3. 20 jaar
4. 40 jaar

Exposure in vivo

Medicatie

Cognitieve gedragstherapie

Rampgedachtes herkennen en omzetten in rationele gedachten

In kleine stappen blootstellen aan de angst

Anti depressiva die werken op het serotinesysteem 

Wist je dat...

• Het aantal dwangstoornissen evenveel bij mannen is als bij vrouwen?
• Een klein gedeelte van de cliënten al binnen de kinderjaren begint? (vaak sprake van Gilles de la Tourette) 
• Er sprake is van een verstoring binnen de hersenen? De remfunctie van bepaalde hersengebieden op bijvoorbeeld gedachten en handelingen werkt minder goed en zijn minder actief.
•  Een aantal cliënten krijgt naast de dwangstoornis last van somberheid, kan leiden tot een depressie?
•  Comorbiditeit met andere psychiatrische stoornissen mogelijk is?

Behandeling en omgaan met dwangstoornis

De dwangstoornis goed te behandelen maar gaat niet vanzelf over. 

• Stimuleer het oefenen van realistische gedachten
  
•   Stel als begeleider duidelijke grenzen aan dwanghandelingen
  
•   Streef naar herstel normaal functioneren
  
•   Stimuleer afleiding door ontspannende activiteiten
  
•   Heb geduld en beloon ieder stapje
  
•   Dwing NOOIT maar moedig aan.
  

• Let op: de begeleidingsvormen zijn voor de angst- en dwangstoornis hetzelfde (de dwangstoornis is immers een angststoornis).Om deze reden is de ingesproken tekst, exact hetzelfde als uit de theorie van de angststoornis.
  

Aan de slag!

Maak de opdrachten van hoofdstuk 9

H9: Angst en dwangstoornissen (Vandaag focussen wij op dwangstoornissen)
-> Opdrachten 6, 7, 8 en 10

Hoofdstuk 4 heeft geen opdrachten :)