12.1 Wat heb je van je familie?

• Biologie
• Middelbare school
• mavo, havo, vwo
• Leerjaar 3

12.1 Wat heb je van je familie?

12.2 overerven van eigenschappen

lesdoelen:

• uitleggen wat erfelijke eigenschappen zijn.
  
• uitleggen dat je DNA en je omgeving invloed hebben op hoe je eruitziet en hoe je je gedraagt.
  
• uitleggen hoe een organisme eigenschappen van zijn ouders erft.
  
• uitleggen dat je door DNA-onderzoek meer over jezelf en je afkomst te weten kunt komen.

planning:

1. aantekeningen bs 1
2. learnbeat 9.1C
3. lezen bs2
4. filmpje
5. aantekeningen bs 2
6. learnbeat 9.2C +D/E/F

Boeken (2B) open op blz. 172.

Inloggen in LessonUp en Learnbeat.

12.1 overerven van eigenschappen

1a

lesdoelen:

• uitleggen wat erfelijke eigenschappen zijn.
  
• uitleggen dat je DNA en je omgeving invloed hebben op hoe je eruitziet en hoe je je gedraagt.
  
• uitleggen hoe een organisme eigenschappen van zijn ouders erft.
  
• uitleggen dat je door DNA-onderzoek meer over jezelf en je afkomst te weten kunt komen.

planning:

1. aantekeningen bs 1
2. samen lezen bs2
   
3. filmpje
4. aantekeningen bs 2
5. learnbeat 9.2C +D/E/F

Boeken (2B) open op blz. 172.

pen, kleurtje, schrift

12.1 overerven van eigenschappen

1b

aantekeningen maken

schrift                                        of: google docs, typen.

pen

kleurtje

Schrijf mee....

planning:

1. aantekeningen bs 1
2. learnbeat 9.1C
3. lezen bs2
4. filmpje
5. aantekeningen bs 2
6. learnbeat 9.2C +D/E/F

Learnbeat 9.2 C + D/E/F

verwerken bs2

Erfelijke eigenschappen

Eigenschappen van organismen zitten in DNA en worden van ouders op nakomelingen doorgegeven.

 DNA zit in chromosomen.

chromosomen

Chromosoom, gen en allel

Gen: een deel van een DNA-molecuul dat de informatie bevat voor één erfelijke eigenschap

Allel: een van de verschillende varianten van een bepaald gen

Genoom: alle genen van een individu samen

Let op: Chromosomen komen in paren voor.        Genen en Allelen dus ook!

Homozygoot: Twee gelijke allelen voor een bepaalde eigenschap.

Heterozygoot: Twee verschillende allelen voor een bepaalde eigenschap.

Dominant en Recessief

• Dominant allel: Dit allel is de baas
  Komt altijd tot uiting in het uiterlijk,

• Recessief allel: Dit allel is ondergeschikt

Komt alleen tot uiting in het uiterlijk als er geen dominant allel aanwezig is

Allelen worden opgeschreven met letters

Dominant = hoofdletter, bv. A of B of G of R

Recessief = kleine letter, bv. a of b of g of r

lesdoelen:

• uitleggen dat de helft van je DNA van je biologische vader afkomstig is en de andere helft van je biologische moeder.
  
• uitleggen dat het aantal chromosomen in geslachtscellen de helft is van het aantal chromosomen in de lichaamscellen van een organisme.
  
• uitleggen wat een gen is.
  
• uitleggen hoe geslachtschromosomen je sekse bepalen.
  
• benoemen dat bij geslachtelijke voortplanting elke keer andere combinaties van erfelijke eigenschappen ontstaan.

planning:

1. terugblik
2. theorie
3. verwerken
4. afsluiting 
   

Boeken (2B) open op blz. 172.

Inloggen in LessonUp en Learnbeat.

12.2 overerven van eigenschappen

aantekeningen maken

schrift                                        of: google docs, typen.

pen

kleurtje

Schrijf mee....

Genotype en Fenotype

• Genotype: info voor erfelijke eigenschappen
  Vastgelegd in de chromosomen
• Fenotype: 'uiterlijke'(waarneembare) eigenschappen
  Bepaald door genotype (genoom) + milieufactoren
• Genotype kan je niet zelf veranderen! Fenotype wel!

Erfelijke eigenschappen

• Chromosomen komen in paren voor in lichaamscellen
• Chromosomen komen enkelvoudig voor in geslachtscellen
• Door samensmelting 2 geslachtcellen krijg je weer normale hoeveelheid chromosomen
• Mensen hebben 23 chromosoomparen (2 x 23 = 46)

Ontstaan genotype

23

23

46

Het uiterlijk van een organisme noemen we

1. Genotype
2. Fenotype

Ontstaat het Fenotype door het Genotype?

1. Ja
2. Nee

Mathilde verft haar haar bij de kapper. Verandert hierdoor haar genotype en haar fenotype?

1. genotype wel fenotype niet
2. genotype niet fenotype wel
3. genotype niet fenotype niet
4. genotype wel fenotype wel