3.2 De Russische Revolutie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

De Sovjet Unie

 2. De Russische Revolutie

Leerdoel

Aan het eind van deze les kun je herkennen en uitleggen hoe Rusland van een monarchie in een communistisch land veranderde.

Wat weet jij eigenlijk
van Rusland?

Rusland voor 1917

• Keizerrijk (Russische keizer is een tsaar).

• Grote verschillen tussen arm en rijk.

• Bondgenoot van Engeland en Frankrijk vóór en tijdens de Eerste Wereldoorlog (tot 1917).
  
  
• Een feodale samenleving die nog niet geïndustrialiseerd is.

Leg het begrip feodaliteit in eigen woorden uit.

Russische Revolutie

1917

Lees nu de tekst vanaf het kopje Rusland voor 1917 tot en met de eerste alinea van het kopje Twee revoluties in één jaar (p. 51 & 52 in je HB). Welke 4 oorzaken voor de revolutie vind je in de tekst?

Oorzaken

1. Economisch gaat het slecht met de boeren.
   
   
2. Politiek gezien bepaald de tsaar, er is geen democratie.
   
   
3. Bloedig neerslaan van opstand (1905): Bloedige zondag.
   
   
4. Grote verliezen in de Eerste Wereldoorlog

Bloedige Zondag

1905

• De Russische bevolking wil tijdens een demonstratie de tsaar duidelijk maken dat het niet zo goed gaat in het land én om hem te ondersteunen
• De meeste demonstranten zijn helemaal niet tegen de tsaar!

Verliezen in de 

Eerst Wereldoorlog

• Het Russische leger is groot, maar zwak en slecht uitgerust.
• Soms hebben soldaten niet eens een wapen

Februarirevolutie

Februari 1917

• Voedselrellen en stakingen

• Demonstraties tegen de tsaar

• Er komt een voorlopige (democratische) regering 

• Tsaar treedt af en wordt gearresteerd

Aprilstellingen van Lenin

april 1917

• Alle grond aan de boeren
• Alle macht aan de sovjets (plaatselijk raad)
• Alle fabrieken aan de arbeiders
• Vrede met Duitsland

Oktoberrevolutie

Oktober 1917

• Onrust in Rusland blijft
  

• Duitsland(!) helpt Lenin, Rusland binnen te smokkelen (april 1917)

• Communisten o.l.v. Lenin grijpen de macht en de voorlopige regering wordt afgezet

Vrede van Brest-Litovsk

maart 1918

• Het communistische Sovjet-Rusland (later: Sovjet-Unie) sluit vrede met Duitsland en laat zijn oude bondgenoten, Engeland en Frankrijk, in de steek
  
• Let op: ze worden geen bondgenoot van Duitsland!

In juli 1918 worden tsaar Nicolaas II en zijn gezin op brute wijze vermoord door de communisten.

De kamer waarin de familie is vermoord,

laat duidelijk zien hoeveel geweld is gebruikt.

De Sovjet-Unie onder Lenin

1917-1924

Wat is communisme? (1)

• Arbeiders aan de macht

• Alle rijkdommen (ook de fabrieken en de machines) naar de arbeiders

• Omdat 'rijken' en fabrikanten dit niet zomaar zullen laten gebeuren zal er een revolutie van arbeiders komen, mét geweld.

Wat is communisme? (2)

• Einde aan de klassenmaatschappij (indeling van de maatschappij naar economische positie)
• Mensen hebben evenveel bezit.
  

• Tegen kapitalisme (ergens geld in stoppen met als doel meer geld te verdienen: winst maken). 

Wat is communisme? (3)

• Karl Marx schreef zijn ideeën op in Het Communistisch Manifest en later in Das Kapital
  

• Toen Marx in 1883 stierf was er nog nergens een revolutie van arbeiders geweest en bestond het communisme alleen op papier

• Op zijn graf in Londen staat: "Arbeiders aller landen verenigt U"

Vladimir Iljitsj Oeljanov werd fel tegenstander van de tsaar nadat zijn broer Aleksander ter dood was veroordeeld voor  een moordcomplot op de tsaar.

Vladimir gebruikte de schuilnaam Lenin (naar de rivier Lena), maar dat voorkwam niet dat hij 1895 werd opgepakt en verbannen naar Siberië.

Hoe zag de Sovjet-Unie onder Lenin er uit?

• Eén partij heeft de macht: de Communistische Partij. Dit heet ook wel: eenpartijstaat

• Geheime politie (NKVD) rekent af met ‘vijanden’ van de Revolutie

• Alle productie gaat naar de staat.

• Geen privé-bezit

• Lenin sterft in 1924 zonder een duidelijke opvolger aan te kunnen stellen.

• Het lichaam van Lenin is sindsdien opgebaard en te bekijken op het Rode Plein in Moskou
• Vervolgens breekt er een strijd los tussen Josef Stalin en Leon Trotski over de opvolging.

Wat is het verband tussen de Industriële Revolutie en de Russische Revolutie?

Wat is het verband tussen de Eerste Wereldoorlog en de Russische Revolutie?

Begrippen uit deze les

• Feodalisme
  
• Bolsjewieken
• Tsaar
• Bloedige Zondag
• Februarirevolutie
• Oktoberrevolutie
• Vrede van Brest-Litovsk
• Sovjet-Unie
• Eenpartijstaat

Personen uit deze les

• Tsaar Nicolaas II
• Vladimir Lenin

Jaartallen uit deze les

• 1905 Bloedige Zondag
• 1917 Februari- en Oktoberrevolutie

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd

Stel 1 vraag over iets dat je deze les nog niet zo goed hebt begrepen