Retorica voor beginners les 1

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Oefening: ethos, pathos, logos?

Huiswerk

bekijk het college van Retoricus, professor dr. Sutorius (aflevering 2 - hoe wordt je een charismatisch spreker?) en beantwoord de bijbehorende vragen (zie studiewijzer)

lees voor de volgende les artikel Cicero en Catalina (zie studiewijzer) en kies tenminste drie stijlfiguren die je wilt gebruiken tijdens je debat

Macht van het gesproken woord

De Catilinarische redevoeringen worden beschouwd als hoogtepunten uit de klassieke retorica. Cicero maakt gebruik van alle denkbare retorische stijlmiddelen in zijn invectiva, redevoeringen om een tegenstander publiekelijk naar beneden te halen.

- hyperbool of metafoor: overdrijving, ‘tempel van de vrijheid’ voor de senaat, of verkorte vergelijking, zoals ‘mijn huis, mijn paleis’ voor dit lokaal; moderne 

Macht van het gesproken woord

- retorische vraag: Quo usque tandem abutere, Catilina, patientia nostra? Hoe lang nog Catilina, zult u ons geduld nog misbruiken? 

- exclamatio: uitroep, o tempora, o mores! In wat voor tijd, in wat voor wereld leven wij?!

- praeteritio: zeggen iets over te slaan, en het daarmee niet doen - We zullen het hier niet hebben over het kwade karakter van mijn tegenstander, Ik zal u niet vermoeien met een uiteenzetting over zijn wandaden

Macht van het gesproken woord

herhaling of anafoor: Scipio vernietigde Carthago, Scipio bracht vrede, Scipio redde de staat. Denk ook aan moderne voorbeelden (Het zijn niet de staten, maar gij, gij, gij! of de I have a dream-speech)

- asyndeton: synoniemen reeks, weglating van voegwoorden of zinsdelen - Catilina is vertrokken, weggegaan, uitgebroken, ontsnapt, gevlucht.

- climax: woorden rangschikken als overtreffende trap - Catilina, jij dief, jij schurk, jij moordenaar.

Welke voorbeelden herken je in de volgende speeches?