Les 25.5 Lessenserie les 2 4.2

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Planning

• Experiment van vorige les
• Uitleg over overstromingsrisico aan de Nederlandse kust
• Box maken 4.2

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen waarom juist een noordwesterstorm tot problemen leidt bij de Nederlandse kust.
• Je kunt de functie van de deltawerken in de zuidwestelijke delta uitleggen
• Je kunt het verschil tussen verval, verhang en vertragingstijd uitleggen
• Je weet dat de grootse overstromingsrisico’s ontstaan bij een combinatie van springtij, noordwesterstorm en piekafvoeren van de rivieren.
• Je begrijpt dat klimaatverandering bijdraagt aan een onregelmatiger regiem van de rivieren.

Experiment!

Wat voor een soort rivier is de Maas?

1. Regenrivier
2. Smeltwaterrivier
3. Gemengde rivier

Piekafvoer

• Veel neerslag
• Smelten van sneeuw en ijs in de bergen
• Wanneer is de piekafvoer van een gletsjerrivier?

Regiem van Rijn en Maas

Regiem van Rijn en Maas

Debiet

Regiem

Verval, verhang en vertragingstijd

Vertragingstijd: Tijd tussen A en B

Verval: Hoogteverschil tussen A en B

Verhang: Hoogteverschil per km tussen A en B

Overstromingsrisico

Aan de kust

Getijdestromingen Noordzee

Getijdestromingen Noordzee

Eb

Getijdestromingen Noordzee

Vloed

Wat zorgt er voor eb en vloed (getijden) op aarde?

1. Hevige wind en regen
2. De mens
3. Stromingen in de zee
4. De stand van de zon en maan

Ook hier is er sprake van doodtij.

Ook in dit geval is er sprak van springtij. Net als bij het plaatje hierbij verterken de zon en de maan elkaars trekkracht en stijgt het water.

In dit plaatje is er sprake van doodtij. Door de stand van de zon en de maan is het getijde op zijn laagst. de zon en de maan werken elkaar hier tegen.

Er is hier sprake van springtij. De zon en de maan staan in een lijn en versterken elkaars trekkracht.

Welk percentage van Nederland ligt onder de zeespiegel (NAP)?

1. 6%
2. 19%
3. 26%
4. 34%

Waarom zorgt juist een noordwesterwind voor problemen voor Nederland?

windrichting bij een noordwesterstorm

Springtij heeft dus te maken met de stand van de zon en de maan

Het noordwesten is de enige plek waar Nederland niet beschermd is door grote stukken land.

Het Kanaal is maar een hele kleine opening. Door een noordwesterwind wordt het water hoog opgestuwd, omdat het niet allemaal door het Kanaal heen past.

Het noordwesten is ook de enige plek waar Nederland niet wordt beschermd door grote stukken land. Hierdoor kunnen de golven heel hoog worden.

Dit is een primaire dam, want deze dam ligt direct aan zee.

Secundaire dammen liggen niet direct aan zee. Ze dienen als de tweede verdedigingslinie tegen het water.

Hier zie je de Oosterscheldekering. Er wordt op dit moment water vanuit zee binnen gelaten.

Door deze sluizen kan de natuurlijke situatie in de Oosterschelde behouden blijven, want voor een estuarium is een mix van zoet en zout water erg belangrijk.

Stelling: 'Ik denk dat ik nooit een overstroming mee zal maken'

1. Eens
2. Oneens

Aan de slag

Maak BOX 1: De werking van het kustgebied

Huiswerk

4.2. Opdracht 2 t/m 6 + BOX 4.2.