GS GM4 1.1 Staatsinrichting van Nederland

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo g, t, mavo
• Leerjaar 4

Geschiedenis - Gemengd/Mavo 4

Staatsinrichting van Nederland

Wat is een democratie?

Beschrijf het socialisme in één zin.

Beschrijf het liberalisme in één zin.

Een koninkrijk of keizerrijk waarbij de macht wordt beperkt door een grondwet.

1. Ministeriële Verantwoordelijkheid
2. Constitutionele Monarchie
3. Parlementaire Democratie
4. Koninklijke Onschendbaarheid

Een volksvertegenwoordiging die gekozen wordt door het volk.

1. Ministeriële Verantwoordelijkheid
2. Constitutionele Monarchie
3. Parlementaire Democratie
4. Koninklijke Onschendbaarheid

Socialisme (links)

• Gelijkheid belangrijker dan vrijheid
• Opkomen voor zwakkeren in de samenleving (armen, arbeiders, ouderen, werklozen, etc.)

Liberalisme (rechts)

• Vrijheid belangrijker dan gelijkheid
• Zo min mogelijk overheids-bemoeienis (met de economie), eigen verantwoordelijkheid 

Wie is deze man en van welke politieke stroming was hij?

1. Thorbecke
2. Socialisme
3. Willem II
4. Liberalisme

Waarom was Willem II bang om zijn macht te verliezen (en was dus de oorzaak van de grondwet van 1848)?

1. Industrialisatie
2. Revoluties
3. Ondernemers
4. Stakingen

Wat is een ander woord voor grondwet?

1. Parlement
2. Monarchie
3. Constitutie
4. Republiek

Mannen boven de 25 jaar die een bepaald percentage aan belasting mogen betalen.

1. Censuskiesrecht
2. Algemeen kiesrecht
3. Ministriële Verantwoordelijkheid
4. Parlementaire democratie

De ministers kunnen aangesproken worden op alles wat de regering doet, ook als de koning iets raars doet/zegt.

1. Constitutionele Monarchie
2. Algemeen kiesrecht
3. Ministeriële Verantwoordelijkheid
4. Parlementaire democratie

Noem een
klassiek grondrecht

Constitutionele Monarchie

Republiek

Allebei

Koning

Stemrecht

Keizer

Alleenheerser

President

NL 1815

NL nu

Gekozen staatshoofd

Leerdoelen

• Je weet hoe er in Nederland op gemeentelijk, provinciaal en landelijk niveau wordt bestuurd.
  
• Je weet welke rechten het parlement heeft en hoe er wetten worden gemaakt.

NL is een democratie.
Waar stemmen we dan op?

Parlementaire democratie

Tweede Kamer

Eerste Kamer

Volksvertegenwoordiging

Coalitie en oppositie

Coalitie: twee of meer 

partijen die samen de 

meerderheid hebben in

het parlement.

Oppositie: alle partijen/

volksvertegenwoordigers

die niet in de coalitie zitten.

Wie zitten er in de regering?

Regering: koning & ministers

Grondwet (van 1848)

• Censuskiesrecht: 
• Ministeriële verantwoordelijkheid
• Koning is onschendbaar
• Klassieke grondrechten
• (Constitutionele Monarchie)
• (Parlementaire Democratie)

Rechten van het parlement (wetgevende macht)

Wetten maken: keuren door Tweede én Eerste Kamer.

• Recht van amendement: Wetten aanpassen (alleen Tweede Kamer).
  
• Recht van initiatief: Wetsvoorstellen indienen (alleen Tweede Kamer).

Controleren van de regering en ambtenaren door Tweede en Eerste Kamer.

• Recht v. budget: Ministers bevragen over begroting en deze goedkeuren.
• Recht v. interpellatie: Informatie vragen aan ministers, zij zijn verplicht om deze informatie compleet en eerlijk aan te leveren.
• Recht van enquête: Onderzoek doen naar iets buiten de minister om.

Stemrecht

Nederlandse burgers vanaf 18 jaar hebben stemrecht.

Wat is een parlementaire democratie?

Wie zitten in de regering?

1. Eerste Kamer
2. De koning(in)
3. Tweede Kamer
4. Ministers

Waaruit komen de ministers?

1. De grootste partij
2. Oppositie
3. Coalitie
4. De Tweede Kamer

Waar kunnen Nederlanders niet op stemmen?

1. Provinciale Staten
2. Gemeenteraad
3. Tweede Kamer
4. Ministers

Wat is een taak van de uitvoerende macht?

1. Wetten uitvoeren
2. Staat controleren
3. Wetten goedkeuren
4. Wetsvoorstellen indienen

Wat is géén taak van de rechterlijke macht?

1. Burgers controleren
2. Staat controleren
3. Oordelen op basis van bestaande wetten
4. Wetten goedkeuren

Wat is géén taak van de wetgevende macht?

1. Wetten uitvoeren
2. Ministers en ministeries controleren
3. Wetsvoorstellen aanpassen
4. Wetsvoorstellen keuren

Wat is het recht van het parlement om een minister een vraag te stellen die hij eerlijk en volledig moet beantwoorden?

1. Amendement
2. Budget
3. Interpellatie
4. Enquête

Wat is het recht van het parlement om buiten een minister om een onderzoek te doen?

1. Amendement
2. Budget
3. Initiatief
4. Enquête

Welke twee rechten heeft alleen de Tweede Kamer?

1. Amendement
2. Budget
3. Initiatief
4. Enquête

Leg één recht uit van het parlement.

Wat vond je van deze les? Heb je nog tips?