01-06 2M2 BS 3 T5

• Biologie
• Middelbare school
• mavo, havo
• Leerjaar 2

Welkom!

Ga lekker zitten volgens de plattegrond!

Mobiel in de tas a.u.b.

Aanwezigheid en plattegrond

Wat gaan we doen vandaag?

- Terugblik

- Leerdoelen

- Uitleg Basisstof 3

- Aan de slag

- Leerdoelen controleren

- Afronden

Korte terugblik

Basisstof 2

In welke cellen zitten 46 chromosomen?

In welke cellen zitten 23 chromosomen?

Hoe wordt je geslacht bepaald? 

Leerdoelen:

- Je kan uitleggen waarom je niet hetzelfde bent als je ouders

- Je kan uitleggen waarom je niet hetzelfde bent als je broertjes of zusjes

- Je kan uitleggen wat mutatie betekend

Stelling:

Wetenschappers moeten op zoek gaan naar manier om een super mens te gaan maken

Uitleg!

Basisstof 3: Variatie in genotype

Uitleg is ..dia's

Timer:

Genen en chromosomen

Wat is het verschil tussen genen en chromosomen?

Chromosomen zitten in elke celkern.

Daar heb je 23 paar van (dus 46 in totaal).

Op de chromosomen staan dus de genen.

Je hebt duizenden genen.

Chromosomen en genen

Op de chromosomen die je van ouders hebt gekregen, staan dus ook veel genen. 

Deze zijn vaak hetzelfde. 

Chromosomen

De chromosomen in je lichaam komen in paren voor.

Een van je vader, en een van je moeder.

Genen

Soms zijn de genen op de chromosomen niet hetzelfde.

Ze verschillen per chromosoom.

Dat betekend dus dat het genotype anders kan zijn.

Er zit variatie in genotypen.

Mutatie?!

Chromosomen, en dus ook genen, zijn gemaakt van DNA.

Dan wordt het DNA niet goed gekopieerd, en zijn de dochtercellen niet hetzelfde als de moedercel.

Zo'n verandering in het DNA heet een mutatie.

Voorbeelden van mutatie

Een mutatie vanaf de geboorte waarbij  je lichaam geen pigment meer maakt, heet albinisme.

Een mens of dier met albinisme maakt geen pigment aan, en is daarom erg bleek

Kanker

Er kan ook een mutatie ontstaan bij de celdeling.

Het " stop-met-delen" mechanisme van een cel kan muteren, en per ongeluk uitschakelen.

Een cel kan dan niet stoppen met delen.

Dat heet kanker. 

Kanker

Als een cel met een kapot remmechanisme groeit, heet het een tumor.

Als een kankercel in het bloed terecht komt, kan die ook andere cellen ziek maken, die dan ook niet meer kunnen stoppen met delen. Dat heet dan een uitzaaiing. 

Mutagene invloeden

Hoe kan een mutatie nou ontstaan?

Als een stof zo schadelijk is dat het je DNA kapot maakt, is dat een mutagene invloed. 

Hoe langer je er aan bloot gesteld wordt, hoe gevaarlijker en hoe meer DNA kan muteren. 

Voorbeelden

Voorbeelden van mutagene invloeden?

Kan iemand iets opnoemen waardoor je een mutatie kan krijgen?

Mutagene invloeden

UV-straling van bv de zon, rook, asbest, röntgen straling

Veilige invloeden

Wifi, gebeten worden door een spin, magnetron, radiogolven, thee

Einde uitleg

Zijn er nog vragen

Aan de slag!

Maken: Vraag 1, 3, 7, 8, 9 en 10

Blz. 122 t/m 130

Tijd: 15 minuten

Vraag: Lees de tekst, of steek je hand op. 

Zachtjes overleggen

Klaar? Kijk na met een andere kleur. Antwoorden op Teams

Afronding

Leerdoelen:

- Je kan uitleggen waarom je niet hetzelfde bent als je ouders

- Je kan uitleggen waarom je niet hetzelfde bent als je broertjes of zusjes

- Je kan uitleggen wat mutatie betekend

Stelling:

Volgende les

Uitleg Basisstof 4

Evolutie

+

Toets

+

Herhaling?

Huiswerk:

Pak Plenda of agenda!

Maken Basisstof 3

Vraag 1, 3, 7, 8, 9 en 10

Blz. 122 t/m 130

Nakijken met een andere kleur

Fijn weekend!