2.5 Breuk wordt definitief (leerdoel 6)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Waardoor werd de breuk tussen de opstandige gewesten en Filips II definitief?

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen wat de aanleiding was tot de pacificatie van Gent.
• Je begrijpt wat het verschil is tussen de Unie van Atrecht en de Unie van Utrecht.

Tijdlijn 

Lof der zotheid.

Spaanse Furie en Pacificatie van Gent.

Unie van Atrecht en Unie van Utrecht.

Filips II verklaart Willem van Oranje vogelvrij.

Plakkaat van Verlating.

1576

1579

1580

1581

De Spaanse furie

- Requenses verving Alva als landvoogd (=plaatsvervanger van de koning)

- Hij riep een generaal pardon af

- 1576 overlijdt Requenses plots

- Spaanse staat was bankroet door alle oorlogen

- Er was geen geld meer om de Spaanse troepen te betalen

- Spaanse furie: (plunderen en in brand steken van Antwerpen door Spaanse troepen).

Pacificatie van Gent

• Staten-Generaal kwam zelf bijeen
• Opstandige gewesten ondertekenen
• Spaanse troepen moesten weg
• Willem van Oranje regeringsleider
• Godsdienstkwestie niet opgelost (Mocht ieder gewest wel/of niet zelf het geloof bepalen?) Katholiek, Protestant?
• Als reactie hierop Unie van Atrecht

Begrippen

Pacificatie van Gent 1576

Verdrag waarin alle Nederlandse gewesten zich aaneensloten om samen de Spaanse legers te verjagen.

Unie van Atrecht 1579

Bond van Zuid-Nederlandse, Waalse gewesten die na het mislukken van de pacificatie van Gent vrede sloten met Filip II

Unie van Utrecht 1579

Bond van de gewesten die na het mislukken van de pacificatie van Gent besloten de opstand voort te zetten

Unie van Utrecht en Atrecht

1579-1588

• 1579 De Zuidelijke Nederlanden blijven Filips II volgen en sluiten de Unie van Atrecht. 
• In 1579 besluiten de Noordelijke Nederlanden samen te werken in de Unie van Utrecht om de Spanjaarden te verjagen.

De Unie van Utrecht wordt wel gezien als het begin van het huidige Nederland. Daarom werd er in 1979, vierhonderd jaar na de Unie van Utrecht, een speciale herdenkingsmunt uitgegeven.

Unie van Utrecht 

•  Ondertekening was een belangrijk moment in de Tachtigjarige Oorlog
• Reactie op unie van Atrecht
• Mensen vervolgen om hun geloof was niet toegestaan 
• Gewesten trokken samen op maar nog waren ook nog steeds onafhankelijk

 Unie van Atrecht

• Het zuiden van de Nederlanden
• Kiezen kant Filips II
• Erkennen alleen Rooms-katholiek geloof

Unie van Utrecht

• Het noorden van de Nederlanden
• Oorlog met Spanje
• Bondgenoten
• Geen vervolging omwille van geloof 

Willem van Oranje en de relatie met Filips II

• 1580: Filips II verklaard Willem van Oranje vogelvrij -> 'Willem was te tolerant voor de protestanten'.
• 1581: Apologie van Willem van Oranje -> Filips taste de rechten, privileges Nederlanders aan en gaf hen geen gewetensvrijheid.
• 1584: Willem van Oranje vermoord door Balthazar Gerards
• Gevolg moord Willem: Filips II kreeg nu de schuld problemen Nederland.

Fragment

Bekijk het fragment vanaf 9:40 (de moord op Willem van Oranje).

De Hertog van Parma 

• Succesvol (voor Spanje)
  
• Veroverde steden in de Zuidelijke Nederlanden
• Opstandige gewesten waren radeloos
• Tijd voor een bondgenoot?  Hertog van Anjou, Engelse koningin?

Plakkaat van Verlatinge (1581)

Met het Plakkaat van Verlatinge, ook wel de akte van Afzwering genoemd, namen de noordelijke gewesten tijdens de Tachtigjarige Oorlog afstand van de Spaanse koning Filips II. Het stuk uit 1581 markeert daarmee de geboorte van de Republiek der Verenigde Nederlanden.

Hoe noem je de gebeurtenis waarbij Spaanse mannen Antwerpen plunderen?

1. Spaanse Furie
2. Spaanse nacht
3. Pacificatie van Gent
4. Unie van Utrecht

Wat was de aanleiding voor de pacificatie van Gent?

Welk gedeelte van de Nederlanden was aangesloten bij de Unie van Utrecht en wat hield dit in?