Paragraaf 2.4: Zwanger

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Welkom!

Pak je spullen:

• Laptop
• Biologie boek
• Schrift voor aantekeningen
• Pen
  
• Mobiel in de tas!

Wat gaan we doen?

1e uur:

• Uitleg Paragraaf 2.3: Hormonen
• Zelfstandig werken aan 2.3

2e uur: 

• Uitleg Paragraaf 2.4: Zwangerschap
• Zelfstanding werken aan 2.4

Wat is de functie van GnRH?

1. Stimuleren van de Geslachtsorganen
2. Stimuleren van de Hypothalamus
3. Stimuleren van de hypofyse
4. Remmen van de Hypothalamus

FSH heeft bij mannen invloed op de

1. Sertoli cellen
2. Leydig cellen
3. spermatocyten

Welke hormonen maakt de hypofyse?

1. oestrogeen & LH
2. FSH & LH
3. LH & progesteron
4. Oestrogeen & FSH

Wat stimuleert LH bij de man?

1. vorming van zaadcellen door de sertolicellen
2. Vorming van testosteron door de cellen van Leydig
3. Vorming van FSH door de follikel
4. Alle antwoorden zijn goed

Waar wordt oestrogeen geproduceerd?

1. Hypofyse
2. hypothalamus
3. Follikel
4. Nieren

Paragraaf 2.4: Zwanger

Lesdoel

4.1 Je kunt de ontwikkeling van zygote tot volgroeide baby beschrijven.

4.2 Je kunt beschrijven hoe een zygote zich ontwikkelt tot meercellig organisme door differentiatie van stamcellen en apoptose.

4.3 Je kunt de fasen van de geboorte beschrijven.

Hoe zat dat ook al weer bij de mens?
We spreken van bevruchting als:

1. Er een embryo is ontstaan
2. De kern van de zaadcel is versmolten met de kern van de eicel
3. er een zaadcel in de eicel is gekomen
4. bevruchting? dat is toch iets met vruchten...

Waar vindt bevruchting in de vrouw plaats?

Wat gebeurt er na bevruchting?

Klievingsdelingen!

• De eerste delingen nadat een eicel is bevrucht.
• Dit gebeurt in het bevruchtingsmembraan
• Vinden in de eileider plaats
• Cellen groeien dan nog niet (de cellen worden dus steeds kleiner!)

celdeling(klievingsdeling)

Innesteling

Het klompje cellen nestelt zich in het baarmoederslijmvlies nadat het in de baarmoeder is aangekomen.

Op de plek waar het klompje cellen het baarmoederslijmvlies raakt ontstaat de placenta.

Hormonen zwangerschap

1. Het ingenestelde klompje cellen (embryo) maakt HCG aan.
   
2. HCG houdt het gele lichaam in stand.
   
3. Het gele lichaam blijft progesteron aanmaken.
   
4. Progesteron remt de aanmaak van LH en FSH.
   
5. Progesteron houdt het baarmoederslijmvlies in stand (dik en klierrijk)
   

Hormonen zwangerschap

1. Gebrek LH/FSH voorkomt nieuwe menstruatie.
   
2. Gele lichaam verdwijnt enkele weken later toch.
   
3. Aanmaak HCG en progesteron wordt overgenomen door placenta.
   

Placenta en navelstreng

Het embryo is door de navelstreng verbonden met de placenta.

In de placenta:

• Zuurstof en voedingsstoffen van moeder 
    naar het embryo

• Afvalstoffen van het embryo naar 
    de moeder
• Placenta: uitwisseling van stoffen door diffusie en actief transport

Placenta

Ook ziekteverwekkers, sommige geneesmiddelen, alcohol, nicotine en drugs kunnen door de vliezen in de placenta heen.

Embryo

Vruchtwater (bescherming embryo)

Zygote: bevruchte eicel

Embryo: vanaf week 2

Foetus: vanaf week 8

Celdifferentiatie: uit stamcellen ontstaan gespecialiseerde cellen

Indaling: door samentrekkingen van de baarmoederwand komt het hoofdje van de foetus in de bekkenholte te liggen

Ontsluiting: door weeën (samentrekkingen van de baarmoeder) worden de baarmoederhals en de baarmoedermond wijder  vruchtvliezen breken vaak

Uitdrijving: door persweeën komt het kind ter wereld

Nageboorte

De placenta, de resten van de navelstreng en de vruchtvliezen worden uitgedreven.

Celdifferentiatie

Tijdens embryonale ontwikkeling -> ontstaan weefsels/organen

Stamcellen ontwikkelen tot alle verschillende typen

Cellen beïnvloeden elkaar door afgifte stoffen -> celdifferentiatie

Waar cel zich bevindt, bepaalt welke delen van het DNA tot uiting komen

Soms geprogrammeerde celdood - apoptose

Voorbeeld apoptose - vingers tijdens ontwikkeling verbonden met vliezen. cellen uit vliezen moeten voor geboorte afsterven

Stamcellen

• Stamcellen kunnen nog veranderen in andere soorten cellen (differentiatie).
  
• Embryonale stamcellen kunnen zich nog in ALLE soorten cellen ontwikkelen.
  
• Adulte (volwassen) stamcellen kunnen zich enkel nog in een AANTAL soorten cellen ontwikkelen.
  
• Voorbeeld: (Adulte) stamcellen in het beenmerg kunnen zich in verschillende type bloedcellen ontwikkelen.
  

Lesdoel checken!

Kan jij..

• de ontwikkeling van zygote tot volgroeide baby beschrijven?

• beschrijven hoe een zygote zich ontwikkelt tot meercellig organisme door differentiatie van stamcellen en apoptose?

• de fasen van de geboorte beschrijven?

Welk hormoon wordt met 2 aangegeven?
(Tip: kijk in BiNaS tabel 86C)

1. LH
2. FSH
3. Oestrogeen
4. Progesteron

Welk hormoon wordt met 4 aangegeven?
(Tip: kijk in BiNaS tabel 86C)

1. LH
2. FSH
3. Oestrogeen
4. Progesteron

Welke twee hormonen zorgen voor het dikker worden van het baarmoederslijmvlies?

1. HCG en Progesteron
2. LH en FSH
3. Oestrogenen en HCG
4. Oestrogenen en progesteron

De afbeelding geeft schematisch de ontwikkeling van een eicel in de eierstok van een vrouw weer gedurende een bepaalde periode.
Is deze vrouw op tijdstip Q zwanger?

1. ja
2. nee
3. dat is niet uit de gegevens af te leiden

Bij een vrouw die zwanger wordt, vindt een aantal processen plaats.

Zet de volgende processen in de goede volgorde. 

1
2
3
4
5
6

ovulatie

bevruchte eicel groeit uit tot klompje cellen

geboorte

ontwikkeling van het embryo

bevruchting

innesteling

Wat is de volgorde van een bevalling?

Indaling

Weeën

Ontsluiting

Uitdrijving

Nageboorte

Aan de slag!

 Havo:

Paragraaf 2.4: opdracht 38 t/m 44

VWO: 

Paragraaf 2.4: opdracht  50 t/m 64

Opdrachten niet af = huiswerk