DNA replicatie BS2

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Teststraat

Vandaag

- Uitleg DNA replicatie en PCR

- Maken opdracht DNA sequencing en bespreken

- Maken opdrachten Basisstof 2

Leerdoelen 

- Je kunt beschrijven hoe DNA replicatie plaatsvindt.

- Je kunt uitleggen hoe de techniek PCR ontwikkeld is op basis van replicatie.

- Je kunt uitleggen op welke manier de basenvolgorde kan worden bepaald. 

- Je kunt uitleggen hoe met een bekende basenvolgorde DNA-analyse uit te voeren en verwantschap aan te tonen.

00:48

01:05

In welke Binas tabel kan je de verschillende fasen van de celdeling vinden? 

En in welk onderdeel van de interfase vindt DNA replicatie plaats?

01:30

Schrijf de namen van deze enzymen op in je aantekeningen

07:25

In welke binas tabel vind je informatie over replicatie?

1. replicatie start bij een ori (replicatie startpunt)
2. Helicase verbreekt de waterstofbruggen en maakt van dsDNA ssDNA
3. single strand binding proteins voorkomen dat het dna weer dubbelstrengs wordt. (en topoisomerase voorkomt supercoiling (in chromatine is DNA zo verpakt))
4. Primase maakt korte RNA primers die functioneren als startpunt van DNA polymerase
5. DNA polymerase bindt een primer en verlengd deze aan de 3' uiteinde.     (5' -> 3')
6. RNA primers worden vervangen door DNA nucleotiden
7. Ligase verbindt alle DNA fragmenten aan elkaar.

DNA replicatie

Bouwstenen van replicatie (DNA polymerase verzorgt deze reactie)

1. replicatie start bij een ori (replicatie startpunt)

2. Helicase verbreekt de waterstofbruggen en maakt van dsDNA ssDNA

3. single strand binding proteins voorkomen dat het dna weer dubbelstrengs wordt.

4. Primase maakt korte RNA primers die functioneren als startpunt van DNA polymerase

5. DNA polymerase bindt een primer en verlengd deze aan de 3' uiteinde. (5' -> 3')

3. single strand binding proteins voorkomen dat het dna weer dubbelstrengs wordt.

4. Primase maakt korte RNA primers die functioneren als startpunt van DNA polymerase

5. DNA polymerase bindt een primer en verlengd deze aan de 3' uiteinde. (5' -> 3')

6. RNA primers worden vervangen door DNA nucleotiden

7. Ligase verbindt alle DNA fragmenten aan elkaar.

na replicatie: oude keten - nieuwe keten (semiconservatief)

01:06

Noem twee functies van telomeren.

01:12

Een telomeer wordt dus bij elke replicatie ronde korter omdat het laatste stukje van de volgende streng (lagging strand)  niet kan worden gekopieerd. 

Er bestaat echter een enzym dat dit probleem kan voorkomen: Telomerase

01:55

Als gevolg van het werk van telomerase wordt een telomeer dus niet korter. Hierdoor wordt een cel onsterfelijk. 

Een kenmerk van kankercellen is dan ook dat deze cellen het gen voor telomerase aan hebben gezet, terwijl dat in de meeste cellen uit staat. 

Vraag:

Hoe zou je het proces van DNA replicatie kunnen inzetten om in de teststraat vast te stellen dat iemand Covid heeft?

Probleem: hoe maak je dit een nauwkeurige en snel uitvoerbare methode?

PCR (polymerase chain reaction) = kunstmatige DNA replicatie

doel: DNA

vermeerderen 

PCR (kunstmatige DNA replicatie)

• DNA verhit, DNA strengen gaan uit elkaar (denaturatie)
• Primers hechten zich aan DNA strengen
• DNA-polymerase gaat vanaf primer op 3'-uiteinde keten verlengen
• Twee dubbele strengen ontstaan

Meer weten over Sequencing

https://www.nemokennislink.nl/publicaties/in-de-hoogste-versnelling-de-wenteltrap-af/

DNA fingerprinting

Leerdoelen 

- Je kunt beschrijven hoe DNA replicatie plaatsvindt.

- Je kunt uitleggen hoe de techniek PCR ontwikkeld is op basis van replicatie.

- Je kunt uitleggen op welke manier de basenvolgorde kan worden bepaald. 

- Je kunt uitleggen hoe met een bekende basenvolgorde DNA-analyse uit te voeren en verwantschap aan te tonen.

Aan de slag

- Meijendel proefopzet van andere groep bestuderen en van commentaar voorzien.

- Begrippenlijst B2 + opdr. 6 t/m 15