Alle spelling klas 2TH

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t, havo
• Leerjaar 2

2TH

Alle spelling (theorie)

Theorie (1)

• De punt gebruik je aan het eind van een zin
• De komma gebruik je
  - tussen twee persoonsvormen (als je wilt, kun je gaan)
  - in een opsomming (we eten appels, peren en bananen)
• Een uitroepteken gebruik je na een uitroep/bevel
• Een vraagteken gebruik je na een vraag

Theorie (2)

• Aanhalingstekens gebruik je:
  - bij een citaat ('Waarom doe je dat?', zei mijn moeder)
  - als je een woord speciale aandacht wilt geven (hoe spel je 'synoniem'?)

Lees de tekst voor jezelf om erachter te komen of je leestekens goed staan. 

Theorie 

Na een dubbele punt volgt een:

• opsomming (We gaan vandaag drie dingen doen: lezen, leren en luisteren)
• uitleg (We weten tegenwoordig veel meer: computers hebben ons slimmer gemaakt)
• gedachte (Hij dacht: laat ik dat maar niet doen)
• citaat (Pietje riep: 'Waarom doe je dát nou?')

Let op!

Bij een citaat zie je wél aanhalingstekens en een hoofdletter en bij een gedachte níét!

Theorie 

Hoofdletters gebruik je:
- aan het begin van een zin; 

- bij eigennamen (personen, straten, merken, talen, volkeren, aardrijkskundige namen en afleidingen daarvan);
- bij feestdagen en historische gebeurtenissen;

Pas op!

Bij de volgende vormen, moet je opletten:

- 's Zomers (aan het begin van de zin)

- een cijfer (aan het begin van de zin)

- mevrouw Van de Heuvel / Jan van de Heuvel / de heer H. van Acht en mevrouw J. van Acht-de Boer

Theorie (samenstelling)

Een samenstelling = twee losse woorden aan elkaar geplakt

stoel + poot                         

tafel + kleed

poster + materiaal

Theorie (tussen -s)

- gebruik altijd een tussen -s als je die hoort:
jongensboek / stationsrestauratie

- begint woord 2 met een s-klank, verander dat woord dan!

bedrijf + chef --> bedrijf + kat --> bedrijfskat, dus bedrijfschef

Theorie (tussen -(e)n)

Basisregel = als het linkerdeel van de samenstelling alléén een

                           meervoud heeft op -(e)n, schrijf dan -(e)n!!

eik + boom                            kat + bak                    
blinde + school                   krant + kop                 
hart + wens                           dakloze + krant
peer + boom                         kip + vel

Theorie (uitzonderingen)

Je schrijft géén tussen-(e)n als het eerste woord van de samenstelling:
- geen ZN is       hogeschool, platteland, huilebalk

- geen meervoud heeft     tarwebrood, benzinegeur

- alleen een meervoud op -s heeft    aspergesoep, douchekraan

- een meervoud op -s en op -(e)n heeft       groenteboer, geboortecijfer

- aangeeft hoe groot, goed, leuk, enz. iets is. De samenstelling moet dan in zijn geheel een BN zijn    reuzeleuk, apetrots, beregoed

- uniek is     Koninginnedag, maneschijn, Onze-lieve-Vrouwekerk

Theorie (trema)

Een trema gebruik je:
- als je in één woord twee klinkers niet als één klank mag lezen.
ruïne, vacuüm, beïnvloeden, havoër
- in een meervoud van een ZN op -ee
idee - ideeën
- in een meervoud van een ZN op -ie
kopie - kopieën

Theorie (apostrof)

Je gebruikt een apostrof:

- bij bezitsaanduidingen van woorden die eindigen op een sis-klank of een lange klinker met één letter
Max' fiets, Anna's puntenslijper
- na cijfers, afkortingen en afleidingen
vmbo'er, A4'tje, mp3'tje
- als één of meerdere letters zijn weggelaten 

's Morgens heb ik 'm nog in 't buurthuis gezien.