TRG BBL Module 10 DA3V 2023-2024

• Anatomie, Fysiologie en Pathologie
• MBO
• Studiejaar 3

TRG BBL Module 10 

Geslachtsorgaanklachten, vaginaal bloedverlies, borstontsteking

Geslachtsorgaanklachten, vaginaal bloedverlies en borstontsteking

Geslachtsorgaanklachten

Vragen die je stelt

Is er pijn in of aan de balzak? Hoe hevig?

Wat zouden nog aanvullende vragen zijn die je hier bij stelt? 

Wat zou er aan de hand kunnen zijn? 

Kleur, zwelling temperatuur 

- Hoe is de kleur van de balzak? 

- Is de balzak gezwollen?

- Voelt de balzak warm aan of juist koud?

Dit geeft jou veel informatie...

Wat kan er aan de hand zijn?

- Torsio testis  - wat is dit? hoe handel je en waarom? 

- Ontsteking --> epididymitis (bijbal) orchitis (teelbal) eikel (balanitis) 

- Kèle --> vocht (hydro-) zaadcellen (spermato-) bloed (hemato-) of spataderen (varico-) 

Torsio testis - meestal tussen leeftijd 12-18 maar kan op iedere leeftijd

bal maakt een draai om de zaadstreng en hierdoor geen circulatie meer mogelijk - binnen 4 uur treedt necrose op 

Moet z.s.m. naar uroloog voor operatie

Waar denk je aan? 

Naam patiënt: Dhr. Jansen

Leeftijd: 36 jaar

Achtergrondinformatie: Geen bekende medische voorgeschiedenis.

Presentatie: De patiënt meldt zich op de Spoedeisende Hulp met een aanhoudende erectie die 4 uur geleden is begonnen. De erectie is niet gerelateerd aan seksuele prikkeling en is pijnlijk. De patiënt is zichtbaar ongemakkelijk en bezorgd.

Priapisme

- Wat is dat?

- Hoe stel je deze vraag?

- Wat is de urgentie?

- Kun je nog iets adviseren?

- langdurige pijnlijke erectie zonder seksuele opwinding

- gaat meestal binnen 1-3 uur spontaan over

- oorzaken: nachtelijke erecties, volle blaas, cocaïne gebruik - pijnstillers - met naald bloed wegzuigen uit penis en bloedvatvernauwer inspuiten

- <4 uur: pijnstillers, proberen te plassen, warm bad nemen

- > 4 uur: doorverwijzen naar uroloog 

Ongewone afscheiding

Wat vraag je? (Welke informatie heb jij nodig om je plaatje compleet te maken?) 

Wat zou er aan de hand kunnen zijn?

Welke urgentie zet je in?

- Wat is er ongewoon aan? geur/kleur/consistentie? 

- Hoeveelheid anders dan anders?

- Is er pijn? jeuk? zwelling? 

- Is het mogelijk dat er sprake is van een SOA? 

- Is het mogelijk dat er een tampon is achtergebleven?

LSD - verzamel zo veel mogelijk informatie!

- SOA of infectie / bacteriële vaginose of candida) 

- i.c.m. koorts PID (geslachtsziekte met daarbij ontsteking)

- bij achtergebleven tampon is er kans op sepsis/TSS! Deze moet er dus uit!! U4 (zelfde dag) Zeer zeldzaam.  

Bij abnormale afscheiding met koorts: U3 

Verdenking SOA/infectie: U4

Verdenking candida: U5 

Waar denk je aan?

Een 62-jarige man belt naar de huisartsenpost omdat hij pijn heeft aan zijn penis. Hij geeft aan dat de voorhuid gezwollen is en strak om de eikel zit. Hij heeft moeite met plassen en de klachten zijn enkele uren geleden ontstaan na het schoonmaken van de penis. Hij vertelt dat hij zijn voorhuid wel naar achteren kon schuiven, maar nu niet meer naar voren krijgt. De pijn neemt toe.

Paraphimosis

Welke vraag hoort hier bij?

Wat is een ander woord voor paraphimosis?

Welke urgentie zet je in?

Wat is je tussentijds advies?

Spaanse kraag

te nauwe voorhuid - phimosis (tot puberteit normaal) 

Wanneer de (te) nauwe voorhuid niet terug geschoven kan worden over de eikel - de eikel wordt afgekneld - ontstaat een opgezette ring achter de eikel --> Paraphimosis ofwel Spaanse kraag. 

Advies: zwelling verminderen door te koelen!! daarna de voorhuid terugschuiven. 

Casus

De moeder van Ayoub (3 jaar) belt:

'Ayoub heeft een beetje last van zijn plasser'  

• Jeuk
• Eikel ziet rood
• Eikel is iets gezwollen
• Niet ziek - geen koorts - geen afscheiding - kan normaal plassen 
• Nu 2 dagen klachten - zelf nog niets geprobeerd

Wat doe je? Welk beleid zet je in? 

Ontsteking eikel - balanitis

U5 - advies

Komt vaak voor bij jonge kinderen - voorhuid nog wat verkleefd - bacteriën die normaal op de eikel leven gaan nu tussen de voorhuid en de eikel zitten

Dit kan de klachten veroorzaken 

Kan bijna nooit kwaad

Begin gelijk met spoelen

Adviezen:

• 2-3x per dag goed schoonmaken met water (voorhuid naar achter schuiven - maar niet forceren!!) 
• Alleen water gebruiken, geen zeep/ douchegel
• Eventueel een spuit gebruiken om te spoelen
• Gaat meestal binnen 3-5 dagen over
• Bij geen genezing - HA kan crème  voorschrijven tegen schimmel/bacterie

• Ook crème om voorhuid wat losser te maken

Contact opnemen bij:

• Toename klachten
• Duur >2 weken
• Vieze geur of afscheiding
• Pus
• Pijn bij het plassen
• Ziek zijn of koorts 

Vaginaal bloedverlies 

mogelijke oorzaken vaginaal bloedverlies

Bij gebruik hormoonspiraal, ontsteking vaginawand of baarmoederhals, cervixcarcinoom, baarmoederkanker, soa, poliep, wondje vagina, ectropion (Ectropion is gezond maar kwetsbaar weefsel, dat ontstaat als de slijmvliezen aan de binnenkant van de baarmoederhals zich uitbreiden naar de baarmoedermond.)

vaginaal bloedverlies na overgang

Kanker in de baarmoeder of baarmoederhals

Bij 1 op de 10 vrouwen komt het bloedverlies door kanker. Hoe ouder je bent, hoe groter die kans is.

Meestal is het kanker van het slijmvlies van de baarmoeder: baarmoederkanker.

spotting

minimale vaginale bloeding

contactbloeding

Bloedverlies dat optreedt na geslachtsgemeenschap

Welke vragen kun je stellen om in te schatten hoeveel bloedverlies er is??

Fors vaginaal bloedverlies , veel meer dan een normale menstruatie. Hoe kun je dit uitvragen aan de patiënt? Hoe vaak verschoon je je, ieder kwartier, tampon en dik maandverband, bij bewegen erger? Welke urgentie heeft dit denk je? U2 , bij vegetatief (wat is dat ook al weer??? ) wordt het een U2. Dan niet meer laten komen --> visite

Oorzaken: myomen (vleesbomen in de baarmoeder) hormonaal net voor de overgang, afwijking aan de baarmoedermond. Opletten: HB te laag.

casus, vertaal in gewone taal

Een 66-jarige vrouw wordt via de huisarts verwezen naar de gynaecoloog in verband met toegenomen buikomvang. Klinisch bestaat het vermoeden van ascites. Zij voelt zich al een aantal maanden minder fit.

Sinds een paar weken is er sprake van verminderde eetlust met snel een verzadigd gevoel na eten, terwijl haar gewicht toeneemt. Lengte 162 cm, gewicht 69 kg. Ze heeft een drukgevoel in de buik en heeft eenmalig wat vaginaal bloedverlies gehad. Zij moet de laatste tijd wat vaker plassen, de defecatie is niet veranderd. Zij is ongetrouwd en G0. Haar voorgeschiedenis is blanco.

De gynaecoloog verricht vaginaal toucher en palpatie van de buik en voelt een weerstand in de linkeronderbuik.

casus

ovariumcarcinoom

Trauma en seksueel misbruik

Hou ook rekening met een mogelijk trauma of seksueel misbruik wanneer iemand belt met de ingangsklacht geslachtsorgaanklachten 

- verwondingen

- leeftijd

- voorgevoel / 'niet-pluis' 

Borstontsteking

• Welke vragen stel je?
•  Welke urgentie kies je?
• Wat is je (vangnet)advies?

https://www.thuisarts.nl/borstontsteking-bij-borstvoeding

Vragen naar symptomen maar ook naar mogelijke oorzaak

Wat is een epididymitis?

1. langdurige pijnlijk erectie
2. vernauwing van de voorhuid
3. ontsteking van de bijbal
4. verdraaiing van de zaadstreng

Wat is een priapisme en hoelang mag dit duren?

1. langdurige pijnlijke erectie mag 4 uur duren
2. ringvormige zwelling van de penis en dit mag 4 uur duren
3. een ontsteking van de balzak en het mag 3 uur duren
4. een ontsteking van de bijbal dit mag 1 uur duren

Waarom vraag je naar abnormale afscheiding of/en koorts?

1. Omdat dit kan wijzen op een ontsteking
2. Omdat dit kan wijzen op een SOA
3. Omdat het kan wijzen op een SOA of een ontsteking
4. Hier vraag je eigenlijk altijd naar, het is belangrijke informatie

Het kan wijzen op een SOA of  een baarmoederontsteking, eierstokontsteking of een eileiderontsteking 

Bij SOA kan er koorts en afscheiding zijn, bijv. door infectie in de plasbuis met de chlamydia- en of gonorroe bacterie.

By the way: Een soa kan ook pijn en zwelling geven

Wat is een Spaanse kraag, welke urgentie geef je dit?

1. Een dikke balzak U2
2. Een ringvormige zwelling van de penis U3
3. Een loszittende voorhuid U3
4. Een liesbreuk die uitstraling geeft richting de balzak U1

U3: Is er een ringvormige zwelling waardoor de voorhuid niet meer teruggeschoven kan worden? Spaanse Kraag Strakke voorhuid zit klem achter de eikel, voorhuid kan niet meer naar voren, waardoor de eikel wordt afgekneld -> geeft dikke pijnlijke eikel. Als de eikel minder dik is kan de voorhuid er weer over geschoven worden. Koelen met een natte lap of icepack met handdoek helpt. Ontstaat vaak door een te strakke voorhuid. 

Aan de slag!

Aan de slag met casussen (eigen + cumlaude)

-  Gebruik het beoordelingsformulier

- Denk aan SOEP

- Speel casus met emotie 

- Geef gerichte en inhoudelijke feedback