les 3: Functies van het tropisch regenwoud 3.2 en 3.3

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Tropisch regenwoud: Functies

Tropisch regenwoud: Functies

Vorige les gedaan:

Hoe ziet het tropisch regenwoud eruit.

Vandaag:

1. De informatiefunctie van de natuur

2. De regulatiefunctie van evenwicht in de natuur

3. Draagfunctie voor menselijke activiteiten

4. Economische productiefunctie

          Kleinschalig en grootschalig.

Informatiefunctie

We leren veel over planten, dieren en ecosystemen door onderzoek in het tropisch regenwoud.

• Kan (wetenschappelijke) informatie geven
  (voor medicijnen of de productie van gewassen)
  Bijv. stoffen tegen bijv. kanker, HIV, Malaria, pijnstillers

Wageningen Universiteit doet ook onderzoek in Amazone
(zie website volgende dia)

https:

Bekijk de website (vorige dia) van de WUR.

Zoek 2 verschillende onderwerpen waar de WUR onderzoek naar heeft gedaan. Geef kort (2 zinnen per onderwerp) aan welke informatie dit onderzoek in het tropisch regenwoud heeft opgeleverd.

Regulatiefunctie

*reguleren = aanpassen aan de normale situatie.

- Veranderingen/natuurlijke gevaren kunnen worden opgevangen

• voorbeeld 1: extra lange/intensieve regenbui?
  Door vele begroeiing wordt bodemerosie tegen gegaan.
  

• voorbeeld 2: een dodelijke schimmel groeit op 1 boomsoort. Doordat er zo veel andere soorten zijn kan de schimmel zich moeilijk verspreiden naar andere bomen van die boomsoort.
  
  

- Regulatie (behouden van de) koolstofkringloop en waterkringloop

Ondanks dat het een regulatiefunctie heeft is het tropisch regenwoud wel heel gevoelig voor ontbossing.

Als je een stuk bos kapt duurt het 30 jaar voordat het weer herstelt is.

De biodiversiteit is dan ook een stuk lager dan voorheen.

!

Iemand onderzoekt de werking van de koolstofkringloop en het effect hiervan op het mondiale klimaat.

Bij welke functie past dit?

1. informatiefunctie
2. regulatiefunctie
3. beide
4. geen van twee

Als het heel warm wordt verdampt er meer water uit het tropisch regenwoud.

Verdamping kost energie. Hierdoor koelt het tropisch regenwoud zichzelf af.

1. informatiefunctie
2. regulatiefunctie
3. beide
4. geen van twee

Draagkrachtfunctie

Draagkracht = De mate waarin het gebied op een duurzame manier mensen kan voorzien in hun leven.

Kleine draagkracht (weinig mensen kunnen hier duurzaam wonen), 

omdat de bodem zich moet herstellen (want bodem niet vruchtbaar)

De draagkracht van het tropisch regenwoud is...

1. Klein
2. Groot
3. Onherstelbaar
4. Divers

Leg uit waarom de draagkracht van het tropisch regenwoud klein is.

De economische productiefunctie

De nuttige zaken die het tropisch regenwoud de mens levert

(en die te verkopen of gebruiken zijn): Producten centraal

Kleinschalig

en

Grootschalig

Wat wordt er in het tropisch regenwoud geproduceerd waar mensen geld aan verdienen?

Hout productie

Tropisch regenwoud = hardhout.

Veel vraag naar.

Toen wegen aangelegd werden steeg ook de houtkap.

grootschalig + kleinschalig

Legaal en illegaal.

Kleinschalig

Zwerflandbouw = slash-and-burn

Vooral door Indianen

traditionele landbouwvorm

1: tropisch regenwoud stukje afbranden. As maakt de bodem vruchtbaar

2 = gewassen op verbouwen
(5 tot 7 jaar achter elkaar)

3 = gebruikte grond met rust laten. Nieuw gebied afbranden.

4= proces wordt telkens herhaald met nieuw stuk grond.

Gebruikte grond krijgt tijd te herstellen.

Hoe lang de tijd krijgt het gebied dat als eerst
als landbouwgrond gebruikt is zich te
herstellen als elk gebied 7 jaar gebruikt
wordt voor de landbouw?

Tip: het gebied kan je in 6 vakjes verdelen.

1. 7 jaar
2. 21 jaar
3. 35 jaar
4. 42 jaar

Wat gebeurt in dit gebied als de
bevolkingsomvang toeneemt?
(er wonen meer mensen)

Wat gebeurt er dan met de hersteltijd?
*de tijd die het bos krijgt om te herstellen

1. Een langere hersteltijd
2. Een kortere hersteltijd
3. De hersteltijd blijft hetzelfde
4. Ik heb geen idee

Zet de elementen in de goede volgorde (1 is eerst, dan 2 enz.)

1

2

3

4

Men brand een stuk bos af

De as geeft een vruchtbare bodem zodat er enkele jaren aan landbouw kan worden gedaan

Na een jaar of 5 wordt de opbrengst lager

Men trekt verder (waarbij het achtergebleven bos zich herstelt)

Grootschalige landbouw

Landbouw bestaat uit akkerbouw en veeteelt.

• akkerbouw:
  Grote plantages voor soja, suikerriet en rubber.
  Voor veevoer, (bio-)energie en voedsel
  
  
• veeteelt:
  Weidegrond
  Vooral runderen voor rundvlees
  13x NL

Verdringing

Eerst was er vooral veeteelt op de graslanden met paar bomen (cerrado).

Maar toen steeg de vraag naar soja voor veevoer. Soja kwam op de plek van veeteelt.

Oerwoud werd gekapt voor weide voor vee.

Vraag naar suikerriet steeg voor bio-brandstof. Kwam op plek van vee.

Nog meer oerwoud gekapt om vee ruimte te geven.

waarom is de vraag naar soja uit de amazone zo toegenomen?

1. omdat meer mensen vegetariër zijn geworden en dus sojaburgers eten
2. omdat er wereldwijd meer vlees gegeten wordt

Kleinschalige mijnbouw (vaak illegaal)

Dit is een mijn waar aan dagbouw wordt gedaan.

Kleinschalig want maar een klein gebied.

Ook opvallend: geen dure machines, dus weinig kapitaal.

Dus misschien wel illegale mijnbouw?

grootschalige mijnbouw

Grote stukken bos worden afgegraven omdat er bijvoorbeeld Bauxiet uit te halen.

Bauxiet wordt gebruikt voor aluminium.

Hydro-elektriciteit

Veel regen, ook grote rivieren.

Stuwdammen in rivier wekken elektriciteit op.

Belangrijkste bron van energie in Brazilië.

Productiefunctie

• houtkap
• akkerbouw
• veeteelt
• mijnbouw
• hydro-elektriciteit

Sleep de juiste omschrijving bij de juiste functie

Informatiefunctie

draagfunctie

Economische productiefunctie

Regulatiefunctie

Hulpbronnen

Woonplaats

Kennis

Regenwoud in de wereld

Tropisch regenwoud: Functies

1. De informatiefunctie van de natuur

2. De regulatiefunctie van evenwicht in de natuur

3. Draagfunctie voor menselijke activiteiten

4. Economische productiefunctie

          Kleinschalig en grootschalig.